prl

Kiedy w maju 1990 r. 50-letni Anatolij Michajłowicz Kaszpirowski po raz pierwszy przyjechał do Polski, na warszawskim Okęciu powitano go niemal jak głowę państwa. Sprowadził go bezrobotny wówczas łódzki dziennikarz Mirosław Kuliś. Za ostatnie pieniądze pojechał do Kijowa, by osobiście zaprosić hipnotyzera.

Plotkowano, że Ariadna Gierek kąpie się w kryształowej wannie, do fryzjera lata do Paryża, dom wyłożyła marmu­rem i srebrem, a w drzwiach ma złote klamki. No i adoptował ją Breżniew.

Pod Przeworskiem jest mały las. Niepozorny, niezwracający uwagi. Ale to właśnie tam miały miejsce tragiczne wydarzenia. Zaraz po zakończeniu drugiej wojny światowej doszło tam do serii morderstw. Miejscowi Polacy mordowali Polaków powracających z robót przymusowych w Niemczech. Rafał Hetman przekonuje, że niestety nie była to odosobniona historia.

Zwłoki porzucone na pustkowiu lub w bocznych uliczkach miast. Okaleczone, obnażone, wykorzystane. Z takimi widokami musieli się mierzyć PRL-owscy milicjanci. Jak schwytać seryjnego zabójcę, jeśli oficjalnie władza zaprzecza, że taki grasuje? Poznajcie opowieści o czterech zwyrodnialcach i o pogoni za potworami w ludzkiej skórze.

W latach 70. wywiad PRL wykorzystał życiorys żyjącej osoby, by wysłać na Zachód jej sobowtóra. Pod fałszywymi danymi szpieg Janusz Kaczmarek trafił do RFN.

Rozkazy wydawał po pijaku, brawurowo ryzykował życiem innych żołnierzy i swoim. Gen. Karol Świerczewski należał do największych bohaterów komunistycznej propagandy. - Nigdy nie zostałby legendą, gdyby nie zginął z rąk UPA - mówi Krzysztof Potaczała.

Zdobywanie dokumentów to podstawa pracy szpiega. W PRL kontrwywiad pozyskiwał dokumenty, dzięki którym można było taniej kupić licencje na zachodnie produkty. W grę wchodziła nawet produkcja odkurzacza…

Stanisław Wawrzecki do samego końca wierzył, że uniknie stryczka. Kiedy zrozumiał, że to koniec, w ułamku sekundy osiwiał.

Najpierw "gruzinki" oferowały seks za pieniądze w gruzach miast, spotykając się z powszechnym potępieniem, potem "dolarowe dziewczyny" żyły życiem, którego wiele osób im zazdrościło – o historii prostytucji w PRL opowiada Anna Dobrowolska, autorka wydanej właśnie książki "Zawodowe dziewczyny. Prostytucja i praca seksualna w PRL".

- Przez niemal trzy dekady niedziela była jedynym wolnym od pracy dniem w tygodniu. I dla wielu miała swój ustalony świąteczny rytm – wspomina autor książki "Czas wolny w PRL". Kościół, rodzinny obiad, a wieczorem "Bonanza". Co jeszcze robili dla relaksu Polacy w epoce słusznie minionej?

- Zasady katolickie są surowe, zgrzeszyłaś dziewczyno, przymuś go i doprowadź do ołtarza. Trudno trafić za pierwszym razem na tego właściwego. Natura woła nas wszystkich. Są sposoby, żeby ominąć przedziurawienie błony. Niektórzy uczą się, jak to zrobić - opisuje w nowej książce Krystyna Kofta. To intrygująca relacja pisarki z okresu Polski Ludowej.

Niefortunnie się przewrócił? Spadł ze schodów? Wypadł przez okno? Za komuny wypadki chodziły po ludziach. Szczególnie tych, którzy zbyt otwarcie wyrażali swój sprzeciw wobec władzy. To ich czekały spotkania z "nieznanymi sprawcami".

Symbol bogactwa i narodowych aspiracji dał początek wyrażeniu przepełnionemu zazdrością, a nawet pogardą. Bananową młodzież było przecież stać na to, o czym zwyczajny Kowalski mógł tylko marzyć: banany, cytryny, a nawet pomarańcze…

Rozkochiwała w sobie mężczyzn bez pamięci i bez skrupułów. Spotykała się z paroma na raz. Igrała z ich uczuciami, zwodziła okrutnie. Kolejny tom dzienników Agnieszki Osieckiej odsłania wielką intymność. W latach 1954–1955 poznaje jednego z najważniejszych mężczyzn swojego życia i debiutuje w STS-ie. Przeczytaj fragment książki.

Miał być pokazowy triumf partii. Oczekiwano, że wraz z końcem postępowania, kresu dobiegnie też historia uciążliwej opozycji. Cała sprawa okazała się jednak kompromitującą porażką rządzących. Jak to możliwe, że nie udało im się wygrać ustawionego z góry procesu? 

Media go uwielbiały. Od rozhisteryzowanych fanek dostawał listy miłosne. I to nawet, gdy siedział już w więzieniu, skazany za uwodzenie nieletnich, oszustwa i pobicia. Kim był Jerzy Kalibabka? Amantem o zniewalającym uśmiechu, który zabierał jednym, by obdarować inne? A może… zwykłym bandytą nienawidzącym kobiet?

Lata 1956-1957 to dla Polski moment przełomowy. Przemiany zachodzące w tym czasie profesor Jerzy Kochanowski w swojej najnowszej książce nazywa wręcz rewolucją. I pokazuje, na czym dokładnie polegała odwilż postalinowska, będąca wypadkową śmierci Bieruta, wydarzeń poznańskich i zmiany ekipy rządzącej.

Po 25 latach od wyborów w 1991 r. wiele dyskutowanych wówczas spraw jest wciąż aktualnych, bo są istotne dla naszego życia społecznego – mówi prof. Antoni Dudek z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. 27 października 1991 r. odbyły się pierwsze w powojennej Polsce wolne wybory parlamentarne.

- Ruch hipisowski z założenia nie był ruchem politycznym. Nam się nie podobał świat, który nas otaczał i panująca w nim obłuda. Przede wszystkim oczywiście obłuda państwa komunistycznego, ale i obłuda Kościoła czy obłuda naszych rodziców. (...) Wszystko to było zakłamane, Polska była szara. A my chcieliśmy być kolorowi, bawić się, tańczyć śpiewać. Być wolni w zniewolonym państwie. (...) Mieliśmy to wypisane na twarzy. Przez sam wygląd (chociażby długie włosy u mężczyzn) widać było, że nie zgadzamy się na taki świat. Po opozycjoniście nie było widać, że jest opozycjonistą. Hipisa widać było z daleka - mówił w programie #dziejesienazywo Kamil Sipowicz autor wznowionej właśnie książki "Hipisi PRL-u".