prl

Demonstracje "różnych pogrobowców starego ustroju, rewizjonistów, syjonistów, sługusów imperializmu". Takim mianem Edward Gierek nazwał protesty studentów z marca 1968 r., zapowiadając w Katowicach, że "śląska woda" nie będzie wodą na ich młyn, a zamiast tego może "pogruchotać ich kości".

Bił, donosił, zdradzał i porzucał. Miał aż pięć żon i romans z synową. Kochał pieniądze, ale boleśnie przecenił własny talent. Kim był Andrzej Brycht, o którym pisano, że to "zmarnowany los, który nie figuruje na liście strat"?

Jego niski aksamitny głos znały całe pokolenia Polaków. Był pierwszym spikerem Telewizji Polskiej. Gdy odchodził po kilku dekadach na zasłużoną emeryturę, nawet nie pożegnał się z widzami. Zanim na pół wieku związał się z żoną, miał płomienny romans, który kosztował go niemało...

Wzorowana na prawdziwej historii powieść i scenariusz "Doppelgänger. Sobowtór" zaciekawi nie tylko miłośników szpiegowskich zagadek. To zniuansowana psychologicznie narracja rozgrywająca się u schyłku PRL.

Polska Rzeczpospolita Ludowa uchodziła, w potocznych przekazach, za najweselszy barak obozu komunistycznego. Tak było na co dzień, jak również w czasie wakacji, mimo że klimatycznie nie mogliśmy równać się ze Złotymi Piaskami Bułgarii. Największe ówczesne gwiazdy znakomicie wiedziały, jak z powszedniej szarości wykrzesać iskry, zwłaszcza podczas urlopu.

W październiku 1955 r. na ostry dyżur w Krakowie zgłosił się mężczyzna z uporczywym bólem głowy. Prześwietlenie wykazało, że w jego potylicy tkwi pocisk z broni kaliber 6,35 mm. Był to początek końca jednego z najsłynniejszych seryjnych morderców w powojennej historii Polski.

Kiedy w maju 1990 r. 50-letni Anatolij Michajłowicz Kaszpirowski po raz pierwszy przyjechał do Polski, na warszawskim Okęciu powitano go niemal jak głowę państwa. Sprowadził go bezrobotny wówczas łódzki dziennikarz Mirosław Kuliś. Za ostatnie pieniądze pojechał do Kijowa, by osobiście zaprosić hipnotyzera.

Pod Przeworskiem jest mały las. Niepozorny, niezwracający uwagi. Ale to właśnie tam miały miejsce tragiczne wydarzenia. Zaraz po zakończeniu drugiej wojny światowej doszło tam do serii morderstw. Miejscowi Polacy mordowali Polaków powracających z robót przymusowych w Niemczech. Rafał Hetman przekonuje, że niestety nie była to odosobniona historia.

Politykę Edwarda Gierka można oceniać na różne sposoby, a jego postać będzie budzić skrajne emocje w zależności od respondenta. Nie zmienia to faktu, że już w latach 80. narodził się "mit Edwarda Gierka", który nie został zauważony i wykorzystany przez późniejsze elity polityczne. Władze III RP nie zdawały sobie sprawy, jak wielką siłę ma sentyment do czasów Gierka.

W latach 70. wywiad PRL wykorzystał życiorys żyjącej osoby, by wysłać na Zachód jej sobowtóra. Pod fałszywymi danymi szpieg Janusz Kaczmarek trafił do RFN.

Rozkazy wydawał po pijaku, brawurowo ryzykował życiem innych żołnierzy i swoim. Gen. Karol Świerczewski należał do największych bohaterów komunistycznej propagandy. - Nigdy nie zostałby legendą, gdyby nie zginął z rąk UPA - mówi Krzysztof Potaczała.

Na jednym z poznańskich wiaduktów w latach 80. widniało hasło "partyjny bełkot to nie informacja". Ktoś po wielu latach postanowił ponownie je napisać dokładnie w tym samy miejscu.

Stanisław Wawrzecki do samego końca wierzył, że uniknie stryczka. Kiedy zrozumiał, że to koniec, w ułamku sekundy osiwiał.

Najpierw "gruzinki" oferowały seks za pieniądze w gruzach miast, spotykając się z powszechnym potępieniem, potem "dolarowe dziewczyny" żyły życiem, którego wiele osób im zazdrościło – o historii prostytucji w PRL opowiada Anna Dobrowolska, autorka wydanej właśnie książki "Zawodowe dziewczyny. Prostytucja i praca seksualna w PRL".

- Przez niemal trzy dekady niedziela była jedynym wolnym od pracy dniem w tygodniu. I dla wielu miała swój ustalony świąteczny rytm – wspomina autor książki "Czas wolny w PRL". Kościół, rodzinny obiad, a wieczorem "Bonanza". Co jeszcze robili dla relaksu Polacy w epoce słusznie minionej?

Cyrankiewicz był tak bardzo nie do ruszenia, że dowcipnie przezywano go „Żelaznym Józefem”. Piotr Jaroszewicz w rządzie zasiadał przez niemal trzydzieści lat. A jest jeszcze Eugeniusz Stawiński – minister, który przez dwie dekady nie zmienił stołka…

Niefortunnie się przewrócił? Spadł ze schodów? Wypadł przez okno? Za komuny wypadki chodziły po ludziach. Szczególnie tych, którzy zbyt otwarcie wyrażali swój sprzeciw wobec władzy. To ich czekały spotkania z "nieznanymi sprawcami".

Symbol bogactwa i narodowych aspiracji dał początek wyrażeniu przepełnionemu zazdrością, a nawet pogardą. Bananową młodzież było przecież stać na to, o czym zwyczajny Kowalski mógł tylko marzyć: banany, cytryny, a nawet pomarańcze…

Rozkochiwała w sobie mężczyzn bez pamięci i bez skrupułów. Spotykała się z paroma na raz. Igrała z ich uczuciami, zwodziła okrutnie. Kolejny tom dzienników Agnieszki Osieckiej odsłania wielką intymność. W latach 1954–1955 poznaje jednego z najważniejszych mężczyzn swojego życia i debiutuje w STS-ie. Przeczytaj fragment książki.