Olga Tokarczuk

Jest absolwentką psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Debiutowała w 1979 roku w piśmie "Na przełaj", gdzie pod pseudonimem Natasza Borowin publikowała opowiadania.

Jako powieściopisarka narodziła się w 1993 roku. To wtedy opublikowała "Podróż ludzi Księgi". Powieść zdobyła nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Podróż opowiada o tajnym stowarzyszeniu ludzi zamierzających odnaleźć Świętą Księgę, którą Bóg miał dać Adamowi. Akcja powieści toczy się w XVII wieku we Francji i Hiszpanii. Ramę fabularną tworzą przygody poszukiwaczy Księgi. Podróż jest przypowieścią o bezradności człowieka wobec tajemnicy istnienia, historią ludzkich złudzeń i niespełnienia.

W 1995 roku ukazała się kolejna powieść autorki, "E. E." Książka stanowi studium dojrzewania dziewczynki, która nagle uzyskuje zdolności parapsychiczne i równie nagle je traci. To także opowieść o Europie Środkowej epoki przełomu – od końca XIX w. do wybuchu I wojny światowej.

Największym sukcesem Tokarczuk był "Prawiek i inne czasy" (1996). Książka nominowana była do Nagrody Literackiej NIKE ’97. Prawiek jest dziełem prozy mitograficznej: to epicka przypowieść o niszczącej sile czasu, rozpisana na toczącą się ponad osiemdziesiąt lat historię mitycznej podkieleckiej wsi i jej mieszkańców. Łącząc realizm z magicznością pisarka stworzyła powieść o uniwersalnym wymiarze.

Rok 1998 przyniósł zbiór wczesnych opowiadań Olgi Tokarczuk zebranych w tomie "Szafa", a również kolejną powieść, Dom dzienny, dom nocny. To druga książka Tokarczuk, która została nominowana do NIKE. W swojej czwartej powieści Tokarczuk opowiada historie i sny z górzystych okolic Nowej Rudy na granicy polsko-czeskiej. Obrazy wspomnień i wizje senne pochodzą z różnych epok: od początku czasów, przez średniowiecze, XVIII wiek po teraźniejszość. Niezmienna pozostaje jedynie przestrzeń i przyroda, ludzie to ulotne sny krajobrazu

"Gra na wielu bębenkach", ukazała się w 2001 roku i kandydowała do NIKE.To najgłośniejszy i najszerzej komentowany w Polsce tom opowiadań ostatnich dekad.

"Ostatnie historie" ukazały się w 2004 roku. To trzy opowiadania: o matce, babce i wnuczce. Jednakże nie tworzą one historii rodzinnej. Jest to raczej obraz porozrywanych dziejów rodzinnych, historii nieprzystających do siebie. Jedynym elementem, który łączy kobieta, jest poczucie wyobcowania. Bohaterki wyruszają więc w drogę – porzucają męża, rodziców, bliskich, i zamieniają tryb osiadły w nomadyczną wędrówkę. Jest to nie tylko historia niespełnienia, ale również historia umierania.

"Anna In w grobowcach świata" (2006) to powieść, która bazuje na micie o Isztar, bogini wojny i miłości, z czasem głównej i jedynej liczącej się bogini w mitologii mezopotamskiej, która zstępuję do krainy zmarłych. Autorka z rozmachem stwarza różnobarwną, rozpisaną na wiele głosów opowieść, w której wizja nowoczesności splata się z tym, co uniwersalne - ponadczasową, głęboko ludzką historią o przezwyciężaniu śmierci.

"Bieguni" (2008) to wielki powrót Tokarczuk do krótkiej formy. Forma literackiego kolażu ludzkich historii, których łączy temat ruchu, podróży, przemieszczania się, ucieczki. Książka otrzymała literacką nagrodę Nike w 2008 roku, a dziesięć lat później otrzymała Międzynarodową Nagrodę Bookera ( 2018).

"Prowadź swój pług przez kości umarłych" (2009) to powieść z wątkiem kryminalnym osadzona na wsi w Kotlinie Kłodzkiej. Główna bohaterka - Janina Duszejko jest starszą, zdziwaczałą kobietą, która z uporem broni praw zwierząt. Na podstawie książki powstał film w reżyserii Agnieszki Holland "Pokot". Powieść została przetłumaczona na język angielski w 2018 roku i podbiła serca krytyków na całym świecie.

Ale Tokarczuk wciąż wierna jest krótkim formom. "Moment niedźwiedzia" (2012) to zbiór esejów, które poruszają tematy moralności, przemijania, tożsamości seksualnej i bliskości. Teksty zostały zebrane z czasopism, do których autorka pisała przez lata.

"Księgi Jakubowe" są wielowątkową powieścią historyczną, którą Tokarczuk pisała przez sześć lat. "Księgi" zostały docenione przez polskie środowisko literackie. Za tę książkę otrzymała kolejna nagrodę NIKE (2015).Rok 1752. Do Rohatyna na Podolu przybywają kasztelanowa Katarzyna Kossakowska i towarzysząca jej poetka Elżbieta Drużbacka. Jednym z gości na powitalnej kolacji jest miejscowy proboszcz Benedykt Chmielowski, autor pierwszej polskiej encyklopedii. Ksiądz i poetka, osoby rozmiłowane w księgach, szybko znajdują wspólny język – rozpoczynają rozmowę, którą później kontynuować będą w listach.

"Zgubiona dusza" (2017) to książka zupełnie wyróżniające się na tle pozostałych, bo posługuje się zarówno alegorią jak i rysunkiem. Choć liczy zaledwie 48 stron to pełna jest treści. Jest to historia zwykłego człowieka, który zgubił duszę, więc ma wrażenie, że jego życie jest jałowe i puste. Poruszające dzieło o czekaniu, cierpliwości i uważności.

"Opowiadania bizarne" (2018 ) to jak do tej pory ostatnia pozycja, która wyszła spod pióra Tokarczuk. Kolejna po "Domu dziennym, domu nocnym" i "Biegunach" forma kolażu literackiego, która składa się z krótkich form. Tym razem motywem przewodnim opowiadań jest "bizarność" czyli zmienność.

Olga Tokarczuk jest pisarką cenioną zarówno przez krytyków, jak czytelników. Posiada rzadki dar opowiadania historii. Jest to tym bardziej warte podkreślenia, że akcja świat przedstawiony z jej książek wpisany został w krąg egzystencjalnych i metafizycznych niepokojów. tym bardziej, że akcja jej książek często toczy się w kręgu niepokojów metafizycznych. Tokarczuk opisuje świat pokazując jego wykrzywienia, ale jednocześnie jego sensualne piękno. Jest pisarką mocno zakorzenioną w psychologii, filozofii, mitologiach.

Jak mówi autorka: "Pisanie powieści jest dla mnie przeniesionym w dojrzałość opowiadaniem sobie samemu bajek”.