II wojna światowa

17 września 1939 r. to jedna z najważniejszych i najtragiczniejszych dat w nowożytnej historii Polski. Tego dnia wczesnym rankiem został złamany polsko-sowiecki pakt o nieagresji, gdy na teren Rzeczpospolitej wkroczyły wojska Stalina. Formalnie doprowadziło to do wydarzeń, które wielu uznaje za IV rozbiór Polski.

Peruka, makijaż, suknia, obcasy. Tak dokonywał egzekucji na nazistach. Nazywał się Sylwin Rubinstein i nie wymyślił go ani Tarantino, ani Almodovar. To jeden z nieheteronormatywnych bohaterów prekursorskiej książki "Oni. Homoseksualiści w czasie II wojny światowej" Joanny Ostrowskiej.

Po dobrze przyjętym "Zakazanym porcie" duetu Radice-Turcioni wydawnictwo Mandioca sięgnęło po kolejny komiks utalentowanego małżeństwa. "Ziemia, niebo, kruki" to rzecz jeszcze lepiej opowiedziana i narysowana, choć gatunkowo o wiele cięższa i niestety okropnie aktualna.

Rosja się nie zmieniła: na terenach okupowanych w Ukrainie prowadzi bardzo podobną politykę do tej, którą stosowała w Polsce po 17 września 1939 r. - opowiada Wojciech Harpula, ekspert od spraw wschodnich.

"Wojna to najgłupsza rzecz na świecie" - mówi jeden z bohaterów tej książki. Inny, wychowany na przedwojennej propagandzie, przekazującej heroiczny wymiar wojny, zrozumiał, że był okłamywany, kiedy zobaczył strzępy ciał rozerwanych wybuchem, wiszące na drucie. Takie "niewygodne" historie znaleźć można na kartach najnowszej książki Magdaleny Rigamonti "Niewygodni".

Siedmioro z 10 członków rodziny Ovitzów było karłami. Ale wyróżniał ich nie tylko niski wzrost. Byli pupilkami Anioła Śmierci, czyli dra Mengelego, i dzięki niemu przeżyli Auschwitz.

1945 rok. III Rzesza upadła, ale ZSRR się wzmocnił. Mógł zagrozić Wielkiej Brytanii, chyba że uderzyłaby pierwsza. Tak narodził się plan operacji "Unthinkable".

24 czerwca 1948 roku Sowieci rozpoczęli blokadę Berlina. Na blisko rok sektory miasta znajdujące się pod kontrolą zachodnich aliantów zostały całkowicie odcięte od dostaw drogą lądową. W tej sytuacji Amerykanie i Brytyjczycy rozpoczęli przerzut niezbędnych zapasów z wykorzystaniem lotnictwa. Skala i koszty operacji do dziś robią wrażenie.

Największym postrachem Żydów ukrywających się przed Niemcami podczas II wojny światowej byli ludzie, którzy w zamian za pieniądze zajmowali się ich tropieniem i wydawaniem na pewną śmierć. W Berlinie najbardziej osławionym Greiferem ("łapaczem") wcale nie był fanatyczny nazista ani nawet Niemiec, lecz… Żydówka – Stella Kübler.

"Mogę występować w programie na żywo, który ogląda mnóstwo widzów, ale tego się boję, na to nie starcza mi odwagi" - wyznaje z rozbrajającą szczerością szwedzki dziennikarz telewizyjny i polityk. Chodzi o jego matkę - mieszkającą niegdyś na Pomorzu Niemkę - i jej wciąż bolesną historię.

Minister edukacji zapowiedział wprowadzenie nowego przedmiotu, w ramach którego przedstawiany będzie temat męczeństwa polskich dzieci podczas II wojny światowej. Pisarka Joanna Rudniańska, która w swojej twórczości dla dzieci porusza temat wojny, jest tym zaniepokojona. "W tym kraju to jest nieprzyzwoite" - wyznaje.

- Gdy żołnierze znajdowali się jeszcze na radzieckiej ziemi, to picie wódki, nie seks, było głównym sposobem spędzania wolnego czasu. Mieszkające w pobliżu kobiety wiedziały, że zaczynają się kłopoty, gdy czerwonoarmiści wyruszali w poszukiwaniu jednego i drugiego – pisze autorka książki "Wojna Iwana".

Egzekucja wykonana 7 marca 1941 r. przez żołnierzy Związku Walki Zbrojnej na Igo Symie była prawdziwym szokiem dla Niemców. Polacy ośmielili się podnieść rękę na ich protegowanego. Gubernator dystryktu warszawskiego Ludwig Fischer krwawo zemścił się za śmierć ulubieńca.

9 lutego 1945 roku 10 radzieckich więźniów obozu na wyspie Uznam uciekło z niewoli, porywając bombowiec Heinkel He 111. Na czele grupy stał pilot myśliwca Michaił Diewiatajew. Podrywając samolot w powietrze, uciekinierzy nie podejrzewali, że na pokładzie znajduje się jedna z największych tajemnic III Rzeszy.

W XX wieku Związek Radziecki prowadził i wygrywał wojny nie tylko dzięki generałom, taktyce oraz nowoczesnej broni. Swoje sukcesy militarne i polityczne zawdzięczał także pracy wybitnych szpiegów, których osiągnięć nie powstydziłby się nawet agent 007.

Mówiono, że jest "szaleńcem" i "faszystą". Obrzucano go obelgami. Kiedy z porażającą precyzją przewidział wydarzenia z września 1939 roku, zadbano, by jego proroctwo nie ujrzało światła dziennego. Wszystko to dlatego, że ośmielił się krytykować polski rząd – i nawoływał do sojuszu z Hitlerem.

Na początku 1941 r. wojska niemieckie okupowały już niemal całą Europę. Hitler był przekonany, że lada dzień zwycięży.

Kraj stał na krawędzi katastrofy, ale ona opływała w luksusy. Jednak za pewną siebie pierwszą damą III Rzeszy kryła się niedojrzała emocjonalnie histeryczka. Która wiedziała, jak zwrócić uwagę ukochanego.

Niedługo w amerykańskich księgarniach ukaże się "Dziennik Reni: życie młodej dziewczyny w cieniu Holocaustu". Krytycy już porównują książkę do "Dziennika Anne Frank".

Historia zmagań wywiadu II RP ze służbami III Rzeszy i Związku Radzieckiego obfituje w przykłady spektakularnych sukcesów i bolesnych porażek. To także opowieść o niezwykłych ludziach, o których dziś mało kto pamięta. Jednym z nich jest Rafał Protassowicki.