W poszukiwaniu straconego czasu - Marcel Proust
Dzieło Prousta to jedno z najbardziej monumentalnych zamierzeń, jakie zna historia powieści. Pierwszy tom cyklu, W stronę Swanna (Du cote de chez Swann), nie znalazł wydawcy, ukazał się w 1913 roku nakładem własnym autora i przeszedł niemal bez echa; drugi, W cieniu zakwitających dziewcząt (A l''ombre des jeunes filles en fleurs) - w 1919 wywołał wręcz entuzjazm i wyróżniony został Nagrodą Goncourtów.
Kolejne powstawały w heroicznych wręcz zmaganiach pisarza, odosobnionego niemal całkowicie w swym apartamencie na bulwarze Hausmanna, z postępującą chorobą. Tylko jeszcze dwa tomy ukazały się za jego życia: S trona Guermantes (Du cote de Guermantes) i Sodoma i Gomora (Sodome et Gomorrje), oba w 1921. Tomy pozostałe (z których ostatni kończył pisarz znajdując się już w stanie agonalnym) ukazywały się już po śmierci autora: Uwięziona (La Prisonniere) w 1923, Nie ma Albertyny (Albertine disparue) - 1925, i Czas odnaleziony (Le Temps retrouve) - 1927.
*Dzieło Prousta jest jednym z najważniejszych i najbardziej doniosłych dokonań artystycznych w literaturze XX wieku. *