Ta książka zmieni twoje życie. Chorzy zaprzeczają własnemu udziałowi w procesie powstawania choroby
Długość i jakość naszego życia zależy od nas. Brzmi jak truizm, a jednak najnowsze badania potwierdzają tę starą jak świat prawdę. Prezentujemy fragment książki "Przejrzyj na oczy" dr n.med. Agaty Plech - specjalistki od chorób oczu i pasjonatki zdrowego stylu życia.
Zaćma, która wydaje się nieunikniona w pewnym wieku, zaniedbane ryzyko jaskry... utrata wzroku. Komputer, tablet, smartfon... i ból oczu, łzawienie, a finalnie zespół suchego oka. Coraz częściej krótkowzroczność, której jesteśmy winni sami. Chciałoby się wszystkie choroby zrzucić na geny, zanieczyszczenia, wirusy, bakterie i inne zarazki… ale na szczęście nie wszystko stracone, a 53% zdrowia jest w naszych rękach!
By mówić o chorobie, trzeba najpierw zdefiniować pojęcia zdrowia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 1946 roku wprowadziła definicję, która niezmieniona funkcjonuje do dziś. Zdrowie to całkowity fizyczny, psychiczny i społeczny dobrostan człowieka, a nie tylko brak choroby lub niedomagania. Mnie najbardziej urzekło tu słowo dobrostan. Wyobrażam go sobie jako (dobry) stan, gdy nic nie boli, gdy nie muszę brać żadnych leków, mam spokój w umyśle oraz dobrze funkcjonujące, sprawne i rozluźnione ciało. Mam też tyle energii, że chce mi się co dnia wstawać z łóżka.
Jak to sobie zapewnić?
W latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku Marc Lalonde, kanadyjski lekarz i ówczesny minister zdrowia i opieki społecznej w tym kraju, przedstawił koncepcję, według której zdrowie jest warunkowane przez następujące grupy czynników: styl życia w 53%, środowisko fizyczne w 21%, czynniki genetyczne w 16% oraz opiekę zdrowotną w pozostałych 10%.
Przedstawione wyniki stoją w ogromnej sprzeczności do stereotypu, który lansuje coś zupełnie odmiennego. Często bowiem słyszę, np. w czasie zbierania wywiadu, następujące wątpliwości, pytania i opinie pacjentów: Dlaczego właśnie mnie to spotkało? Skąd u mnie ta choroba? Po kim? Może to dlatego, że biorę… (tu padają nazwy przyjmowanych leków). A nadciśnienie mam, odkąd poszłam do szpitala. Gdy znajomy trafił do szpitala: dostał udaru, zawału, oślepł (niepotrzebne skreślić). Chorzy reagują lękiem i zaprzeczają własnemu udziałowi w procesie powstawania choroby. Nie dostrzegają szkodliwości spożywania tłustych potraw, jedzenia słodyczy, wieloletniego palenia papierosów, długich godzin spędzonych przed telewizorem oraz absolutnego braku aktywności fizycznej. Główna myśl, jaka mi się wtedy rysuje w głowie, to ich zupełny brak poczucia odpowiedzialności za stan swojego zdrowia. Podkreślę raz jeszcze, największy wpływ na nasze zdrowie ma styl życia.
Materiały prasowe Czy to działa nawet… w Afryce?
Pozwolę sobie tutaj na małą dygresję. Pracując u prof. J. Alió w Hiszpanii, zostałam wysłana przez fundację jego imienia na wyprawę do Afryki. W trakcie misji przebadaliśmy okulistycznie całą populację dzieci z Nouadibou, drugiego co do wielkości miasta w Mauretanii. Mauretania to kraj o bardzo niskich dochodach w przeliczeniu na mieszkańca i, co za tym idzie, o niskim standardzie życia. Dieta Mauretańczyków jest uboga w wartości odżywcze.
Problemem jest również bardzo ograniczony dostęp do pomocy medycznej. Ze zdziwieniem stwierdziłam jednak, że przebadane dzieci były zdrowsze niż ich europejscy rówieśnicy, rzadziej występowały wady wzroku oraz choroby oczu. Stwierdzone nieprawidłowości wynikały z czynników środowiskowych. Były to zapalenia spojówek oraz – wyjątkowo – pozapalne bielmo, jako efekt przejścia i braku leczenia zapalenia rogówki.
Chorobom tym sprzyjały: suchy i gorący klimat lub nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny oraz utrudniony dostęp do leków. Kilkoro dzieci cierpiało na jaglicę, chorobę niespotykaną już w Europie od czasów powojennych. Pojedyncze z nich miały zmiany pourazowe w oczach lub te uwarunkowane genetycznie. Dla porównania w świecie zachodnim najczęściej stwierdzane choroby wieku dziecięcego dotyczą obecnie alergii, która (na co wskazują badania) ma ogromny związek z żywieniem. Około 5% przebadanych dzieci mauretańskich chodzących do szkoły wymagało korekcji okularowej. Wada wzroku dotyczyła najczęściej nadwzroczności i astygmatyzmu. W Europie Zachodniej i Azji liczba ta u dzieci szkolnych przekracza 20%.
Krótkowzroczność
Szczególnie często, zwłaszcza w miejskich populacjach Azji, mamy również do czynienia z krótkowzrocznością. Krótkowzroczność ostatecznie w późniejszym wieku (tj. w 3 dekadzie życia) osiąga nawet od 50% (Europa) do 90% (Azja) populacji. Można mieć wątpliwości co do wykrywalności chorób w Afryce. Podejrzewam, że ciężko chore dzieci zostawały w domu i nie chodziły do szkoły, więc nie mogły być przebadane w czasie trwania akcji. Niemniej jednak surowy i skromny styl życia i żywienia, duża aktywność fizyczna, a przede wszystkim brak niezdrowych nawyków życia codziennego, takich jak wielogodzinne wpatrywanie się w monitory komputerów, okazały się czynnikami sprzyjającymi zdrowiu. Zgodnie z przywołaną wyżej teorią Marca Lalonde’a, przeważający wpływ na nasze zdrowie ma styl życia (53%), tzn. częstotliwość podejmowania aktywności fizycznej, sposób odżywiania się, przyjmowanie używek (zwłaszcza częstotliwość sięgania po tytoń i alkohol), zachowania seksualne oraz umiejętność radzenia sobie ze stresem.
Materiały prasowe Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak zapobiegać chorobom oczu, czy można uniknąć zaćmy, jak radzić sobie z zespołem suchego oka, czy da się powstrzymać jaskrę i czy na pewno starzenie jest procesem nieodwracalnym - przeczytaj książkę dr n.med. Agaty Plech - spec.chorób oczu, ordynatora oddziału okulistycznego, twórczyni centrum okulistycznego, a także pasjonatki zdrowego stylu życia, która entuzjazmem motywuje do pozytywnych zmian! Kobiety takiej, jak Ty, która może zmienić Twoje podejście do zdrowia!
Kamila Rowińska w recenzji książki dopowiedziała jasno, że “Są też (...) tacy, którzy rozumieją, że na swoje samopoczucie mamy wpływ i robią co w ich mocy, aby swoje ciało i umysł utrzymać w doskonałej kondycji. Przeczytaj książkę doktor Agaty Plech, aby podążać tą odpowiedzialną ścieżką i przejmij odpowiedzialność za swój wzrok!” Czy Ty chcesz wziąć tę odpowiedzialność?
Alicja Prochoń
Dr n.med. Agata Plech Przejrzyj Na Oczy, czyli jak żyć, aby długo cieszyć się świetnym wzrokiem, Cieszyn 2019,
TU kupisz książkę
Książkę objęły patronatem: Wirtualna Polska, OX.pl, Fundacja Małgosi Braunek Bądź, Powiat Cieszyn, Szpital Śląski w Cieszynie, Fundacja Zdrowia Śląska Cieszyńskiego, a wydanie wsparła Théa - lets open our eyes.