Lew Tołstoj
Pierwsze wręczenie Nagród Nobla odbyło się w 1901 roku w Sztokholmie. I już w tym roku pojawiły się pierwsze kontrowersje. W owych czasach nikt nie miał wątpliwości, że najwybitniejszym żyjącym pisarzem na świecie jest Lew Tołstoj . Autor "Wojny i pokoju" i "Anny Kareniny" został zresztą nominowany do debiutującego wyróżnienia, wszyscy więc byli przekonani, że to on zwycięży. Nagrodę wręczono jednak francuskiemu poecie Sully'emu Prudhomme'owi (niech każdy, kto kojarzy to nazwisko pogratuluje sobie wiedzy z historii literatury).
Pominięcie Tołstoja tłumaczone bywa na dwa sposoby. Teoria nacjonalistyczna mówi o niechęci Szwedów do Rosjan. Na przełomie wieków sytuacja pomiędzy dwoma państwami była napięta, zadecydować więc mogły względy polityczne. Tę teorię podpiera się także przykładem innego wybitnego Rosjanina, pominiętego przez Akademię Szwedzką - Antona Czechowa, dramatopisarza i nowelistę.