Borys Pasternak

Poeta, prozaik rosyjski. Laureat Nagrody Nobla 1958.
Początkowo uczył się teorii kompozycji, następnie studiował filozofię na uniwersytecie w Moskwie (1909-1913), a w 1912 r. w Marburgu w Niemczech. W tym okresie, urzeczony kobietą i "żeńskością" w ogóle widzialnej rzeczywistości, stał się poetą miłości i natury.

Po debiutanckim zbiorku Biźniak w chmurach (1914, Blizniec w tuczach) oraz zbiorku Ponad barierami (1917, Powierch bajerow) ukazuje się najznakomitszy tom młodego Pasternaka, Życie - moja siostra. Lato 1917 roku (1922, Siestra moja - żyźń. Lieto 1917 goda). Jest to wydarzenie artystyczne, podobnie jak dziesięć lat później wydarzeniem stanie się wydanie miłosnych i folozoficznych wierszy Pasternaka Powtórne narodziny (1932, Wtoroje rożdienije).

W okresie porewolucujnym i następnie w epoce stalinizmu Pasternak ograniczył twórczość liryczną na rzecz takich gatunków, jak proza beletrystyczna i poemat. Na uwagę zasługuje szczególnie Wzniosła choroba (1923, Wysokaja bolezń), poemat przynoszący krytyczne refleksje na temat inteligencji rosyjskiej w latach rewolucyjnych przemian.

Inne utwory z tego gatunku to Lejtnant Szmidt (1926, Lejtienent Szmidt) i Rok dziewięćset piąty (1927, Diewiat'sot piąty god) oraz powieść wierszem Spektorski (1930, Spektorskij). Na dorobek Pasternaka składają się utwory zebrane w tomach Rasskazy (1925, Opowiadania) i Drogi napowietrzne (1933, Wozdusznyje puti).

Jego jedyna powieść (ukończona w 1954 r.) Doktor Żywago (Doktor Żiwago) została potępiona za wymowę polityczną i odrzucona przez państwowe wydawnictwa (pierwodruk ukazał się w tłumaczeniu włoskim), oficjalnie mogła ukazać się w ZSRR dopiero w 1988 r. W tej sytuacji przyznanie Nagrody Nobla spowodowało gwałtowną nagonkę na pisarza, którego zmuszono do odmowy przyjęcia wyróżnienia, wykluczono ze Związku Literatów, a jego utwory objęto zakazem druku. Z tego powodu żył głównie z przekładów.

Poezję Pasternaka na jezyk polski tłumaczyli m.in.: W. Broniewski, M. Jastrun, S. Pollak, A. Pomorski, J. Tuwim, J. Waczków, A. Ważyk, W. Woroszylski; prozę - prócz Pollaka, E. Rojewska-Olejarczuk.