Ryszard Kapuściński. Spotkania

Trudno w kilku zdaniach określić, kim był dla polskiej i światowej kultury Ryszard Kapuściński . Autor wybitnych, tłumaczonych na wiele języków reportaży literackich, międzynarodowy autorytet dziennikarski i moralny, erudyta, podróżnik, fotografik, myśliciel, poeta, ryzykant.

Obraz
Źródło zdjęć: © Inne

Innymi słowy – człowiek renesansu, tajemniczy splot dwóch sposobów życia – vita activa i vita contemplativa. Osobowość wszechstronna, bogata i chyba – nie do rozszyfrowania.

Kapuściński mówił: „Nie ogarniam świata”, zaś badający jego twórczość chętnie chyba sparafrazowaliby tę formułę, odpowiadając: „Nie ogarniamy Kapuścińskiego”. Jego podróżopisanie ogarniało niemal cały świat – od Indii i Chin poprzez ukochaną Afrykę, aż po kraje byłego ZSRR, Iran, Amerykę Łacińską, a także opisywane w Lapidariach – Stany Zjednoczone i kraje Europy Zachodniej. Tak powstawały dzieła o niezwykle interdyscyplinarnej tematyce, książki przyciągające szerokie grono czytelników, a zarazem będące inspiracją dla dziennikarzy, literaturoznawców, politologów, antropologów, socjologów, historyków… Rozległość przestrzennych i intelektualnych horyzontów tego pisarstwa przyciąga, a zarazem uczy pokory – wartości tak bliskiej autorowi Cesarza .

Pamięć o Kapuścińskim to pamięć spotkań z nim. Ci, którym dane było znać go osobiście wspominają jego dar słuchania, pełne skupienia zainteresowanie drugim człowiekiem, ciepło, którym emanował. Autor Hebanu miał umiejętność wchodzenia w relację, talent i mądrość spotykania się z ludźmi, także z tymi pochodzącymi z innych kultur. Trudno określić moment, w którym do tego talentu, daru, cechy charakteru dołączył zakorzenioną w wieloletnim doświadczeniu swoistą teorię, filozofię spotkania. W zbiorze wykładów Ten Inny odsłania kontekst, w którym dojrzewała jego idea – obok własnej reporterskiej praktyki tworzyła ją lektura antropologów (zwłaszcza Edwarda Evans-Pritcharda i Bronisława Malinowskiego , Claude Lévi Straussa ) oraz myśl dialogików – Emanuela Lévinasa , Martina Bubera i
Józefa Tischnera .

Fenomen twórczości Kapuścińskiego polega jak się zdaje na podwójnym świadectwie jej autora. Jest on bowiem naocznym świadkiem kilkudziesięciu wojen i rewolucji i zarazem świadkiem spotkania – kimś nieustannie wchodzącym w dialog z drugim człowiekiem, podejmującym niełatwy trud zrozumienia jego Inności.

25 października 2007 (czwartek) Ratusz Staromiejski w Gdańsku, ul. Korzenna 33/35 Godz. 10.00 – 19.00 Motta – In memoriam
Prolog
Magdalena Horodecka – Twarz w twórczości Kapuścińskiego
Motyw spotkania w utworach Kapuścińskiego
panel literacki; moderator Magdalena Horodecka

Jerzy Jarzębski – Reportaż jako spotkanie w języku
Katarzyna Mroczkowska-Brand – Spotkanie z Innym na granicy literatury pięknej i literatury faktu. Twórczość Ryszarda Kapuścińskiego i autorów takiego spotkania poszukujących
Tomasz Łubieński – Ryszard Kapuściński jako bohater literacki
Beata Nowacka – O dylematach spotkania. Na przykładzie „Szachinszacha" Ryszarda Kapuścińskiego Anders Bodegård – Spotykać tłumacząc, tłumaczyć spotykając
Małgorzata Czermińska – Głosy rodziny człowieczej, czyli o sztuce pisarskiej Ryszarda Kapuścińskiego

Spotkanie ze światem … Ryszard Kapuściński o problemach współczesności panel antropologiczno – socjologiczny; moderator Cezary Olbracht Prondzyński

Wojciech Burszta – Inny u Ryszarda Kapuścińskiego – od reportażu do Lévinasa
Ks. Krzysztof Niedałtowski – Duchowość Innego
Kazimierz Krzysztofek – Starcie cywilizacji, wymiana i kultura daru
Piotr Kłodkowski – Ryszard Kapuściński jako „budowniczy mostów”

Dialog z mistrzem. Szkoła Kapuścińskiego
panel dziennikarski; moderator Krystyna Kurczab-Redlich

Krzysztof Burnetko – Czy Ryszard Kapuściński przebiłby się w dzisiejszych mediach?
Wojciech Giełżyński – Słuchał ludzi i rozumiał rewolucję
Krystyna Kurczab-Redlich – Kapuściński . Wspólnota odczuwania
Witold Bereś – Uśmiech jako komunikacja

26 października 2007 (piątek) Biblioteka Główna Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, ul. Wita Stwosza 53 Godz. 11.00 Wystawa fotografii i książek „ Ryszard Kapuściński . Spotkania” (wystawa czynna do 30 listopada 2007, godz. 9.00-20.00, soboty 10.00-17.00, niedziele 10.00-15.00) Autor zdjęć – Ryszard Kapuściński
Wybór zdjęć – Izabela Wojciechowska
Scenariusz i aranżacja wystawy – Anna Stolarska

Fotografie prezentowane na wystawie powstały w czasie licznych podróży Ryszarda Kapuścińskiego po Afryce – są one świadectwem fascynacji pisarza i reportażysty odmiennością, a zarazem ludzką bliskością Czarnego Kontynentu. Według Niego Afryka „to osobna planeta, różnorodny kosmos”. Zdjęcia nie stanowią ilustracji do własnych tekstów – są raczej osobnym polem wrażliwości, dopełnieniem świata Artysty, dopełnieniem o tyle cennym, że przekazują za pomocą obrazu nowe treści. Wystawie fotografii towarzyszy ekspozycja książek, których Ryszard Kapuściński był autorem lub bohaterem. Pisarz-obieżyświat, powiedział: „nie można opisać świata, ale można opisać jedną wyspę na Pacyfiku”. I tak właśnie relacjonował rzeczywistość. Jeździł w miejsca dotknięte nędzą, był świadkiem krwawych zamieszek i zamachów stanu. Wszystkie wydarzenia opisywał z reporterskim obiektywizmem. Dziś cały świat zna Cesarza , Szachinszacha , Wojnę futbolową i inne jego książki.

Moja Afryka
Rozmowę z udziałem Lawrence Okey Ugwu i Ewy Chylak-Wińskiej prowadzi Beata Jaworowska
Ratusz Staromiejski w Gdańsku, ul. Korzenna 33/35
Godz 16.00
O podróżach, które nie kształcą
Spotkanie z Ignacym Karpowiczem prowadzi Piotr Millati

Książka Ignacego Karpowicza Nowy kwiat cesarza podważa przekonanie o możliwości porozumienia między obcymi sobie kulturami. Spotkanie z „Innym", do którego dochodzi podczas egzotycznej podróży do Etiopii, nie jest tu szansą na poszerzenie wiedzy o świecie, a stanowi niezwykłe doświadczenie obcowania z cudzą odmiennością, która – w ostatecznym rozrachunku – pozostanie nierozwiązywalną zagadką. W Nowym kwiecie cesarza Karpowicz z premedytacją pozbawia czytelnika przyjemności uchwycenia czegoś, co zwykło się określać „istotą" danej kultury czy „charakterem narodowym" opisywanej społeczności. Poprzez minimalizm i sceptycyzm poznawczy, który staje się w tej książce metodą oglądu obcego świata, prowadzi subtelną polemikę z pisarstwem reportażowym Ryszarda Kapuścińskiego . Godz. 17.30 “A Poet on the Frontline: The Reportage of Ryszard Kapuscinski” (2003); reż. Gabrielle
Pfeiffer Spotkanie z autorką filmu prowadzi Mirosław Przylipiak

Gabrielle Pfeiffer przemierzyła z Kapuścińskim cztery kraje, obserwując cechy Jego osobowości, pasję, humor, demony. W filmie przesyconym zadumą nad tragedią i absurdem wojny, przeplatają się dziecięce lata pisarza – uchodźcy podczas II wojny światowej – z późniejszymi doświadczeniami na frontach wojennych w krajach Trzeciego Świata. Autorka porusza także kwestię granicy między dziennikarstwem a literaturą oraz problemy, jakie musi pokonać pisarz w obliczu cenzury.

Godz 19.00
Wieczór Czytelników Ryszarda Kapuścińskiego
Prowadzi Krystyna Chwin

Organizacja: Nadbałtyckie Centrum Kultury – www.nck.org.pl
Organizacja wystawy: Uniwersytet Gdański – www.univ.gda.pl

Gościem honorowym projektu jest Pani Alicja Kapuścińska.

Wybrane dla Ciebie
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]