Polacy oszaleli na punkcie audiobooków. Te superprodukcje trzeba znać

Jeszcze kilka lat temu pod pojęciem "książki mówionej" rozumiano słuchowiska dla dzieci (kto pamięta wybornie udźwiękowioną "Wyprawę Tapatików" z Michnikowskim?) na kasetach bądź płytach oraz książki audio przeznaczone dla osób niewidomych.

Przy okazji, skoro już jesteśmy w tym miejscu, to warto wspomnieć, że ten sposób konsumpcji treści jest starszy, niż może się wydawać. Za pierwszego "audiobooka" uważa się płytę z wierszami Dylana Thomasa wydaną w na początku lat 50. przez nowojorską oficynę Caedmon Records. Z kolei w Polsce 20 lat wcześniej ukazały się bajki Adama Mickiewicza czytane przez malarza i aktora Mariusza Maszyńskiego.

Audiobooki w formie, jaką znamy dzisiaj, funkcjonują na naszym rynku od kilkunastu lat, a ich segment stale rośnie. Według szacunków Biblioteki Analizy liczba polskich słuchaczy audiobooków w 2020 r. oscylowała wokół 2,3 mln osób. W 2023 r. może ich być już nawet 3-4 mln.

Wzorem Netfliksa czy HBO Max powstały specjalne platformy dedykowane audiobookom. Największym z nich jest Audioteka.com, w której katalogu znajduje się przeszło 20 tys. tytułów - począwszy od rzeczy dla młodych słuchaczy, a skończywszy na gorących nowościach zarówno spod znaku fantasy, jak i nonfiction (m.in. świetne reportaże z Czarnego). Krótko mówiąc, każdy znajdzie coś dla siebie.

Z inicjatywy Audioteki i Lubimy czytać powstał też podcast "PigOut i Chmielarz gadają o książkach" poświęcony wyłącznie audiobookom. Jest on skierowany zarówno do ich zaprzysięgłych miłośników, jak i wszystkich tych, którzy chcieliby zacząć z nimi przygodę, ale nie mają pojęcia jak.

Wszystkie wątpliwości wokół tematu rozwiewają autorzy podcastu: popularny internetowy bloger i recenzent zajmujący się szeroko pojętą popkulturą (159 tys. obserwujących na Facebooku) i obecnie jeden z najpoczytniejszych polskich autorów kryminałów, autor m.in. cyklu o komisarzu Jakubie Mortce czy zekranizowanych "Wyrwy" i "Żmijowiska".

POSŁUCHAJ: Wszystkie superprodukcje Audioteka.com

Z dużą ironią i dystansem, często wdając się w zabawne dygresje, przybliżają specyfikę rynku i samego medium. Co ważne, posiłkują się własnymi doświadczeniami związanymi z absorpcją audiobooków - okolicznościami, w jakich ich słuchają (m.in. podczas podróży autem), uwagami na temat ulubionych głosów, a w końcu godnymi polecenia tytułami.

Już w pierwszym odcinku dowiadujemy się, że audiobooki dzielą się na kilka rodzajów: tradycyjne, czyli rzeczy czytane przez jednego lektora, audioseriale i superprodukcje.

Uwagę zwraca szczególnie ta trzecia kategoria. Superprodukcje to audiobooki zrealizowane "na bogato" - z udziałem wielu lektorów (często największych gwiazd kina czy teatru), specjalnie na tę okazję skomponowaną muzyką i efektami dźwiękowymi mającymi za zadanie podbicie odbioru i wywołanie u słuchacza stanu synestezji.

Jako przykład autorzy podcastu przywołują świetną adaptację "Stacji arktycznej Zebra" Alistaira MacLeana, gdzie możemy usłyszeć Krzysztofa Stelmaszyka, Zbigniewa Zamachowskiego czy Mirosława Zbrojewicza.

Co warto podkreślić, superprodukcje to nie tylko adaptacje papierowych powieści. Często są to rzeczy pisane specjalnie z myślą o wersji audio i dostępne jedynie w takiej formie - np. wyprodukowany przez Audiotekę "Wodnik" Jerzego Pasierskiego z Andrzejem Chyrą w roli głównej.

Superprodukcje mogą być też w odcinkach, jak choćby najnowszy serial Audioteki "Error". Napisany przez Krzysztofa Domaradzkiego z Borysem Szycem, Maciejem Musiałem, Leszkiem Lichotą i Piotrem Adamczykiem w rolach głównych.

Do tej pory w mobilnej aplikacji Audioteki pojawiło się sześć odcinków "PigOut i Chmielarz gadają o książkach". W każdym usłyszycie dyskusje na temat gorących nowości, rzeczy godnych polecenia, jak i takich, które można sobie śmiało odpuścić. Przy okazji autorzy podcastu skutecznie odczarowują stereotyp audiobooka jako opcji, z której korzystają leniwi lub nielubiących czytać.

W najnowszym odcinku podcastu "Clickbait" masakrujemy "Warszawiankę" z Szycem, chwalimy "Sortownię" z Chyrą, głowimy się nad "Flashem" z Michaelem Keatonem i filmami Wesa Andersona, z "Asteroid City" na czele. Możesz nas słuchać na Spotify, w Google Podcasts, Open FM oraz aplikacji Podcasty na iPhonach i iPadach.