Zmarł hiszpański pisarz i były minister kultury Jorge Semprun

W Paryżu zmarł we wtorek wieczorem w wieku 87 lat Jorge Semprun, znany hiszpański pisarz i działacz polityczny osiadły we Francji, były minister kultury. W swoich dziełach przywoływał przeżycia z obozu hitlerowskiego.

Semprun, który wraz z rodziną opuścił ojczysty kraj po wojnie domowej w Hiszpanii w latach 1936-39, osiadł następnie we Francji, gdzie spędził niemal całe swoje życie. Jego powieści, inspirowane głównie wspomnieniami z obozów koncentracyjnych, powstawały w języku francuskim.

W czasie II wojny światowej młody Semprun działał we francuskim ruchu oporu, należąc jednocześnie do hiszpańskiej partii komunistycznej (PCE). W 1943 roku, w wieku 19 lat, aresztowany przez gestapo, został deportowany do hitlerowskiego obozu w Buchenwaldzie, gdzie przebywał 15 miesięcy.
Po wojnie był nadal zaangażowanym działaczem skrajnej lewicy aż do połowy lat 60., gdy usunięto go z grona przywódczego hiszpańskich komunistów. Od tamtego czasu poświęcił się pisarstwu w dwóch językach: po hiszpańsku i francusku.

Po upadku reżimu generała Franco Semprun był hiszpańskim ministrem kultury w socjalistycznym rządzie Felipe Gonzalesa w latach 1988-1991

Jego najbardziej znane dzieła, tłumaczone także na polski, poruszają tematykę koszmaru wojny i nazizmu: Odpowiedni trup, Wielka podróż, Omdlenie. Mawiał o sobie: "Tak naprawdę, to jestem więźniem Buchenwaldu". Wielka podróż to opis czterech dni i pięciu nocy spędzonych ze stu dziewiętnastu innymi więźniami w zaplombowanym wagonie towarowym. Autor nie trzyma się chronologii wydarzeń, odległe płaszczyzny czasu zachodzą na siebie, zazębiają się.

Semprun jest również autorem przedmowy do francuskiego wydania Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego oraz do tomu szkiców Leszka Kołakowskiego .Napisał też biografię wybitnego francuskiego aktora i piosekarza Ives'a Montanda, z którym przez lata przyjaźnił się i współpracował.

Jako scenarzysta filmowy tworzył dla takich reżyserów jak Alain Resnais (Wojna się skończyła i Stavisky) czy Costa Gavras.

Od 1996 Semprun należał do Akademii Goncourtów, wybierającej co roku laureata najbardziej prestiżowej francuskiej nagrody literackiej.

Z Paryża Szymon Łucyk