Władysław Bartoszewski doktorem honoris causa Uniwersytetu w Olsztynie
* Władysław Bartoszewski - żołnierz Armii Krajowej, więziony w Auschwitz i w więzieniach komunistycznych, w wolnej Polsce minister spraw zagranicznych, publicysta i działacz społeczny - otrzymał tytuł doktora _honoris causa_ Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.*
Przyznano mu go za dawanie świadectwa miłości ojczyzny oraz za promowanie dialogu międzynarodowego i międzykulturowego.
W laudacji na cześć Bartoszewskiego , którą napisał ks. prof. Andrzej Kopiczko, senat uczelni stwierdził, że uhonorował wielkiego polskiego patriotę, który całe życie poświęcił innym oraz dawał świadectwo miłości do Ojczyzny i działał na rzecz pojednania międzynarodowego i międzykulturowego.
- Od dziś jest wśród nas człowiek legenda, świadek i bohater czasów trudnych, Sprawiedliwy wśród narodów świata, ewangeliczny, optymistyczny, sugestywny mówca, obrońca prawdy i wolności, człowiek powszechnie ceniony za wiedzę i mądrość. Nadając to uniwersyteckie najwyższe wyróżnienie zaświadczamy, że takie wartości wyznajemy i cenimy - napisał w laudacji ks. prof. Kopiczko.
Podkreślił także, że Bartoszewski jako młodzieniec zdał dwa egzaminy z życia: pierwszy w szkole, gdy w maju 1939 r. przystąpił do matury a drugi, gdy 22 września 1939 roku został osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschiwtz z numerem 4427.
- Podczas drugiego przyszło mu się zmierzyć z samym sobą, ze strachem, ale także z uczuciem nienawiści. Odebrano mu zwyczajną młodość, ale nieświadomie zaszczepiono odwagę i wolę pomocy innym - napisał Kopiczko.
W przemówieniu po odebraniu tytułu Bartoszewski apelował, by w niedzielę pójść na wybory.
Podkreślił, że z powodu małej frekwencji w pierwszych wyborach do PE województwa warmińsko-mazurskie i podlaskie utraciły jeden mandat. Bartoszewski nawoływał, by teraz było inaczej, by region miał nie jak dotąd dwóch, ale trzech europosłów.
Bartoszewski zaznaczył, że w środę wyjeżdża służbowo do Paryża, ale zapewnił, że specjalnie na wybory wróci, by zagłosować.
- Ja jako bezpartyjny stary człowiek i jeden z najstarszych czynnych polityków mówię, że nieobecni nigdy nie mają racji, a obecni powinni być realistami. Polityka to nie jest tworzenie poematów romantycznych, to jest wybieranie dróg do działania skutecznego z zachowaniem swego pewnego wyobrażenia - mówił.
Podkreślał, że niepójście do wyborów oznacza brak poczucia patriotyzmu.
Nadanie tytułu doktora h.c. Bartoszewskiemu było najważniejszym punktem jubileuszu 10-lecia Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
* Władysław Bartoszewski urodził się 19 lutego 1922 roku w Warszawie.*
Na początku II wojny brał udział w obronie cywilnej stolicy jako noszowy oraz pracował w administracji warszawskiej Przychodni Społecznej Polskiego Czerwonego Krzyża. We wrześniu 1940 roku aresztowany podczas łapanki i wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie z numerem obozowym 4427, był więziony do kwietnia 1941 roku.
Po powrocie do stolicy przekazał Wydziałowi Informacji Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK sprawozdanie z pobytu w obozie.
W latach 1941-44 studiował polonistykę na tajnym Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1942 roku związał się z konspiracyjną katolicką organizacją społeczno-wychowawczą Frontem Odrodzenia Polski (FOP).
W tym samym roku wstąpił w szeregi AK pod pseudonimem „Teofil”. We wrześniu 1942 roku rozpoczął współpracę z Tymczasowym Komitetem Pomocy Żydom Żegota, który niebawem przekształcił się w Radę Pomocy Żydom Żegota przy Delegacie Rządu na Kraj.
Na jesieni 1942 roku mianowano go zastępcą kierownika Komórki Więziennej Wydziału Bezpieczeństwa Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu na Kraj organizującej pomoc dla więźniów. W 1943 roku podjął współpracę z Referatem Żydowskiego Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu. Działając w Żegocie i Referacie Żydowskim pomagał uczestnikom powstania w getcie warszawskim. Podczas Powstania Warszawskiego został adiutantem dowódcy placówki informacyjno-radiowej Asma i redaktorem naczelnym czasopisma „Wiadomości z Miasta i Wiadomości Radiowe”.
Po upadku powstania przeniósł się do Krakowa, gdzie podjął działalność w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. Na początku 1945 roku wrócił do stolicy i związał się z sekcją informacyjno-propagandową organizacji Nie. Współpracował również z Oddziałem VI sztabu Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj zajmującym się informacją i propagandą.
W 1945 roku rozpoczął pracę w Instytucie Pamięci Narodowej i w Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce. W 1946 roku zatrudnił się w związanej z Polskim Stronnictwem Ludowym Stanisława Mikołajczyka „Gazecie Ludowej”. Niebawem został członkiem PSL, wówczas jedynej realnej opozycji wobec komunistów.
Za działalność w PSL został w 1946 roku aresztowany pod zarzutem szpiegostwa i uwięziony najpierw w siedzibie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, później w stołecznym więzieniu przy ul. Rakowieckiej, gdzie przebywał do 1948 roku. Po odzyskaniu wolności przyjęto go na trzeci rok polonistyki na UW. Studia przerwało kolejne aresztowanie w 1949 roku. W maju 1952 roku został skazany na 8 lat za szpiegostwo. W sierpniu sąd zezwolił na roczną przerwę w odbywaniu kary w związku ze złym stanem zdrowia, zaś w marcu 1955 roku orzekł niesłuszność wyroku.
Po uwolnieniu Bartoszewski znów zajął się publicystyką, współpracował m.in. z tygodnikiem „Stolica” oraz „Tygodnikiem Powszechnym”.
Od 1958 roku eksternistycznie kontynuował edukację na Wydziale Filologicznym UW, jednak nie obronił magisterium, w związku z decyzją rektora o skreśleniu z listy studentów.
W 1963 roku pojechał do Izraela na zaproszenie Instytutu Yad Vashem, gdzie w imieniu Rady Pomocy Żydom Żegota odebrał dyplom Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Medal Sprawiedliwego wśród Narodów Świata przyznano mu w 1966 roku.
W latach 1970-74 za działalność opozycyjną i kontakty z emigracją objęto go zakazem druku w Polsce oraz poddano represjom m.in. rewizjom i odmowie wydania paszportu. W 1976 roku poparł list intelektualistów przeciwko zmianom w Konstytucji PRL tzw. List 64. Od 1978 r. współtworzył Towarzystwo Kursów Naukowych i wykładał na tajnym Uniwersytecie Latającym.
W sierpniu 1980 roku sygnował list intelektualistów do strajkujących robotników Wybrzeża, został także członkiem NSZZ „Solidarność” i współtworzył Komitet Obrony Więzionych za Przekonania przy Komisji Krajowej „S”. Uczestniczył w I Kongresie Kultury Polskiej w grudniu 1981 roku przerwanym ogłoszeniem stanu wojennego. Po jego wprowadzeniu internowany - najpierw w areszcie na Białołęce, później w ośrodku internowania w Jaworzu, skąd zwolniono go w kwietniu 1982 roku.
W latach 1990-95 ambasador RP w Austrii, później minister spraw zagranicznych w rządzie Józefa Oleksego. Od 1990 roku przewodniczący Międzynarodowej Rady Państwowego Muzeum w Oświęcimiu, a od 1991 do 1995 członek Rady ds. Stosunków Polsko-Żydowskich. Podczas obchodów 50. rocznicy zakończenia II wojny jako czwarty w historii obcokrajowiec wygłosił w 1995 roku przemówienie na uroczystym posiedzeniu obu izb parlamentu niemieckiego w Bonn przyjęte owacją na stojąco.
W latach 1997-2001 senator IV kadencji z ramienia Unii Wolności. Szef dyplomacji ponownie w rządzie Jerzego Buzka w latach 2000-2001. Od 2001 roku przewodniczył Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Międzynarodowej Radzie Oświęcimskiej. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Laureat Europejskiej Nagrody Praw Obywatelskich przyznawanej przez niemiecką społeczność Sinti i Romów. Od 2007 roku sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska.
Autor ok. 40 książek m.in. 1859 dni Warszawy (1974), Los Żydów Warszawy 1939-1943. W czterdziestą rocznicę powstania w getcie warszawskim (1983) i Metody i praktyki Bezpieki w pierwszym dziesięcioleciu PRL (1985) i prawie 1,5 tys. artykułów.
Laureat wielu nagród, odznaczeń i wyróżnień m.in. Orderu Orła Białego, Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi RFN, papieskiego Orderu św. Grzegorza Wielkiego, Krzyża Wielkiego Zakonu Rycerskiego i Szpitalnego św. Łazarza z Jerozolimy. Doktor honoris causa m.in. Uniwersytetów Warszawskiego i Hajfy oraz Hebrew College w Baltimore. Honorowy obywatel m.in. Warszawy, Wrocławia i Gdańska.