* Tomas Venclova – wybitny współczesny poeta, prozaik, eseista, krytyk i tłumacz litewski – przedstawił polskim czytelnikom swoją książkę Opisać Wilno .*
Pierwsza promocja polskiego przekładu tej pracy odbyła się w ramach cyklu spotkań „Pomosty kultury, pomosty literatury”, organizowanych przez Muzeum Okręgowe w Sandomierzu (Świętokrzyskie).
Według Venclovy , staromodny nacjonalizm w Wilnie nie odniósł prawdziwego zwycięstwa – w klimacie wolności stało się jasne, że nie jest on wszechmocny.
– Nie zważając na marzenia o nowoczesnym, tym razem narodowym ujednoliceniu, stolica Litwy pozostaje taka, jaka była - wielowarstwowa i wielowymiarowa, niczym mały kontynent. Jednakże nie można zapominać, że taki stan jest bardzo kruchy, a my wszyscy jesteśmy za niego odpowiedzialni – uważa autor książki.
Jak napisał w niej, Wilno po przejściu wielu kręgów historii, po wielokrotnej zmianie przynależności państwowej, składu narodowościowego i modeli kultury, znowu odzyskało status sprzed siedmiuset lat - stało się centrum młodego państwa, gotowe przyjąć wyzwanie Europy. Równocześnie odtworzył się – lub dopiero się odtwarza – dawny typ wilnianina: odporny, na swój sposób arystokratyczny, rozumiejący i szanujący odmienność.
– Rozwój naszego kontynentu i cywilizacji zawsze był zadaniem i ryzykiem. Nie jestem pewien, czy jakakolwiek miejscowość w Europie może lepiej ucieleśnić to ryzyko, niedokończoność i otwartość, niż Wilno: odwieczne pogranicze i kres, ekscentryczne, kapryśne i nieregularne miasto o dziwnej przeszłości, łamiące zasady logiki i prawdopodobieństwa – podkreślił Venclova .
W jego sandomierskim spotkaniu z czytelnikami uczestniczyła także tłumaczka Alina Kuzborska, która przełożyła Opisać Wilno na polski z pierwszego, niemieckiego wydania książki z 2005 roku.
Urodzony w Kłajpedzie (1937 r.) Venclova od 30 lat mieszka w USA, jest profesorem slawistyki na Uniwersytecie Yale. W dorobku pisarza znajdują się tomy poezji, prace krytycznoliterackie i eseje (m.in. Rozmowa w zimie, Dialog o Wilnie z Czesławem Miłoszem ). Studia w Wilnie i kontakt z polszczyzną zaowocowały tłumaczeniami na litewski poezji Norwida , Miłosza , Herberta , Szymborskiej oraz monografią poświęconą Aleksandrowi Watowi .