Ukraińska pisarka: rosyjski Hitler atakuje, a Polska wciąż żyje Wołyniem

Sebastian Łupak: Co się stało na Morzu Azowskim? Dlaczego Rosjanie zaatakowali tam trzy okręty ukraińskie?
Oksana Zabużko, pisarka ukraińska: Nie rozumiem pańskiego pytania. Dlaczego? Bo to są Rosjanie! Witajcie w rzeczywistości! Mamy na Ukrainie ciągle wojnę, ciągłe prowokacje. Wy tego pewnie nie śledzicie. Ale może teraz w końcu cały świat, łącznie z Polską, to zobaczy…

To nie jest odosobniony przypadek? Wojna wciąż trwa?
Tak! Na Ukrainie ciągle jest wojna: na morzu, w powietrzu, na lądzie. Od czterech lat. Każdego miesiąca na wschodzie, w Donbasie, mamy od 10 do 30 zabitych żołnierzy ukraińskich. To, co zdarzyło się na morzu, to po prostu kolejny akt tej tragedii.

Co się dzieje z tymi marynarzami aresztowanymi przez Rosjan?
My sami nic nie wiemy. Czekamy na wieści, co z naszymi chłopakami. Martwimy się, bo przecież wiemy, co to znaczy rosyjskie więzienie i jak tam się traktuje ludzi.

Jak powinna wyglądać polityka rządu polskiego wobec Rosji?
Czym się zajmuje wasz rząd? Przeszłością. IPN-em. A my teraz mamy wojnę, teraz mamy akty terrorystyczne. Polska polityka jest krótkowzroczna, a my teraz mamy Rosjan pod łóżkiem..

Pod łóżkiem?
To znaczy nie tylko tam na Wschodzie, nie tylko w Donbasie i na Krymie, ale wszędzie na Ukrainie. Rosja to państwo terrorystyczne, uprawiające typ wojny hybrydowej. My żyjemy tak, jak Izrael, obawiający się cały czas terroru Hamasu.

Co może zrobić Polska, zamiast zajmować się przeszłością?
Polska – jak i inne kraje – powinna się obudzić. Może świat przypomni sobie o Memorandum Budapesztańskim. Przypomnę, że w 1994 roku podpisane zostało w Budapeszcie memorandum. Ukraina zrzekła się wtedy broni jądrowej w zamian za gwarancje bezpieczeństwa. USA, Wielka Brytania i Rosja zagwarantowały nam wtedy respektowanie niepodległości Ukrainy i istniejących granic, w zamian za zniszczenie rakiet nuklearnych. Coś nam wtedy zagwarantowano, tak? Ale o tym wszyscy teraz wygodnie zapomnieli. Udają, że dzieje się na Ukrainie coś niezrozumiałego, jakiś dziwny konflikt „ukraiński”. A przecież my zostaliśmy po prostu brutalnie i cynicznie zaatakowani w 2014 roku przez Rosję, czyli jedno z państw, które podpisało to Memorandum. W kontekście prawa międzynarodowego obowiązkiem wszystkich rządów – w tym polskiego – jest oprzytomnieć wreszcie. W Rosji mamy nowego Hitlera, którego apetyt jest nienasycony. Trzeba jak najszybciej tego agresora poskromić.

Oksana Zabużko - ukraińska pisarka, poetka i eseistka. Uzyskała tytuł doktora filozofii na Uniwersytecie Kijowskim (1987). Wykładała filologię ukraińską na uniwersytetach w USA. Na stałe mieszka w Kijowie. Największą sławę przyniosła jej powieść "Badania terenowe nad ukraińskim seksem", wydana w 1996 r oraz powieść "Muzeum porzuconych sekretów".