Publikacja IPN o Milicji Obywatelskiej w Sopocie

Autorem książki jest historyk z pionu edukacyjnego gdańskiego oddziału IPN, Krzysztof Filip. W notce promującej publikację Instytut poinformował, że jest ona prawdopodobnie pierwszą w kraju monografią poświęconą dziejom jednostki MO w konkretnej miejscowości i należy do nielicznych prac dotyczących historii Milicji Obywatelskiej.

"Rzeczywiście niewiele jest książek opowiadających o milicji. Można spotkać publikacje poświęcone działalności tej formacji w latach 50. czy 80. XX wieku, ale niemal białą plamą jest historia MO w drugiej połowie lat 40., czyli w czasach, kiedy powstawała" - powiedział PAP Filip.

Wydana przez IPN książka jego autorstwa liczy prawie 300 stron i nosi tytuł Milicja Obywatelska w Sopocie w latach 1945-1949. Na jej wstępie autor przedstawił ogólną sytuację, jaka panowała na Pomorzu, w tym w Sopocie w czasie, gdy Armia Czerwona wyzwalała te tereny spod okupacji niemieckiej. Na tym tle pokazany został proces powstawania MO w Sopocie i scharakteryzowana jej działalność.

"Nadzorowanie oczyszczania miasta ze zwłok, zarówno ludzi, jak i zwierząt; kontrola nad porządkowaniem Sopotu; zwalczanie przestępczości, w której duży udział mieli Rosjanie dopuszczający się kradzieży czy gwałtów; pomoc w wysiedlaniu Niemców oraz zabezpieczanie obiektów, w których miały swoje siedziby ważne urzędy - takie m.in. zadania pełnili ówcześni milicjanci" - wyliczył Filip.

* Oprócz opisu zadań, jakie powierzano funkcjonariuszom, historyk opowiada też w swojej książce o umundurowaniu czy uzbrojeniu milicjantów.*Filip zbadał też i opisał wykształcenie, wysokość płac funkcjonariuszy, ich wyżywienie i warunki, w jakich mieszkali. "Jeśli krótko scharakteryzować ówczesnych milicjantów, to można o nich powiedzieć, że byli biednie ubrani i źle opłacani. Zdarzali się wśród nich alkoholicy, szabrownicy czy gwałciciele" - opowiedział Filip.

Osobny rozdział książki został poświęcony formacji pomocniczej MO, czyli Ochotniczej Rezerwie Milicji Obywatelskiej. Publikacja zawiera także archiwalne i współczesne fotografie przedstawiające kierowników sopockiej MO, siedziby jej jednostek oraz kopie dokumentów.

* Jak wyjaśnił historyk, do zajęcia się tematem sopockiej milicji, natchnęła go kronika MO w województwie gdańskim.*"Były w niej wzmianki związane z powołaniem MO w wielu miejscach na Pomorzu, nie natrafiłem jednak na żadną wzmiankę o postaniu tej formacji w Sopocie, postanowiłem więc sam rzecz zbadać" - powiedział PAP Filip.

Historyk przez kilka lat prowadził szeroką kwerendę m.in. w archiwach IPN w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Lublinie, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie i Warszawie, a także w Archiwum Państwowym w Gdańsku i jego oddziale w Gdyni oraz Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie. Filip zebrał też relacje świadków i zapoznał się z dostępną literaturą, w tym czasopismami milicyjnymi.

Promocja książki zaplanowana jest na piątek 20 stycznia w Muzeum Sopotu.