„Ptaki powrotne” do poezji Baczyńskiego

Projekt multimedialny „Ptaki powrotne”, oparty na poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego , w tym piosenki poetyckie w wykonaniu Basi Raduszkiewicz z muzyką Janusza Lipińskiego w aranżacji Jarosława Kordaczuka, książka poetycka z grafikami Łukasza Rayskiego oraz teledyski inspirowane poezją Baczyńskiego , zaprezentowano w czwartek w Warszawie.

- Wiersze Baczyńskiego to są żywe emocje, to jest to, co się dzieje między ludźmi, i to co jest ważne dla człowieka, który ma dwadzieścia kilka lat i zastanawia się kim jest i co chce zrobić w życiu - powiedział pomysłodawca, kompozytor i producent projektu Janusz Lipiński.
Dodał, że właśnie z tego względu projektem mogą zainteresować się młodzi ludzie.

Podkreślił, że jego fascynacja utworami Baczyńskiego zaczęła się w młodości, kiedy to na przełomie lat 60. i 70. zaczął tworzyć do nich główne linie melodyczne. Jak wspominał, piosenki do słów Baczyńskiego powstawały m.in. przy ogniskach na obozach harcerskich.

- Czułem, że Baczyński wprost mówi moim językiem i wyraża to, co myślę - dodał.

Lipiński zwrócił uwagę, że piosenki, które powstały przed trzydziestu laty wymagały współczesnej aranżacji muzycznej i dlatego do projektu zaprosił Jarosława Kordaczuka.
- W efekcie powstała świetna muzycznie rzecz, bo to co dałem Jarkowi, moje nuty, on przefiltrował przez swoją wrażliwość.* Z jednej strony powstała współczesna, z elementami jazzu, nawet rocka, płyta, ale jest tam też utwór, który zaczyna się od barokowego chorału.* Zaczyna go kwartet smyczkowy, potem jest fantastyczne wejście oboju, a dalej śpiew zespołu wokalnego - opowiadał.

Projekt prezentowany w formie książki zawiera 17 znanych utworów Baczyńskiego m.in. Dwie miłości, Piosenka, Z szopką, Starość, Miłość, Spojrzenie, które zaśpiewała imienniczka miłości Baczyńskiego , Basia Raduszkiewicz. Jak przyznała, świadomość, że Baczyński pisał dla Basi pomogła jej głębiej zinterpretować jego wiersze.
- Moja praca nad tymi tekstami wręcz domagała się intymności - mówiła.

Wokalistce, która była m.in. laureatką nagrody na Olsztyńskich Spotkaniach Zamkowych „Śpiewajmy Poezję”, towarzyszą muzycy jazzowi - m.in. Krzysztof Herdzin, Cezary Konrad, Robert Majewski, Grzegorz Piotrowski, Sebastian Wypych oraz zespół wokalny Pro Forma. W sumie projekt zgromadził ponad dwudziestu muzyków.

W opinii piosenkarki, pracującym nad projektem twórcom zależało, by odejść od takiej interpretacji poezji Baczyńskiego , która wiąże się ze sztywnym, ponurym, szkolnym schematem, który przedstawia poetę wyłącznie jako warszawskiego powstańca.
- Stwierdziłam, że nie mogę śpiewać Baczyńskiego jako człowieka ze spiżowego pomnika, jako człowieka z naszych szkolnych lektur, ale starać się odnaleźć w nim kogoś bliskiego, kto w prosty sposób i mądrze mówi o ludzkich uczuciach, miłości czy lękach - mówiła Raduszkiewicz.

Autorzy projektu podkreślali, że świadomie nie akcentowali kontekstu wojennego poezji Baczyńskiego , aby podkreślić swobodę, z jaką poeta opisuje otaczający go świat. W ich opinii, Baczyński kojarzony jest głównie z tragicznymi czasami, a ich płyta ma umożliwić osobisty odbiór jego poezji.
- Nie robiliśmy płyty ku pamięci, ku czci Baczyńskiego , ale chodziło nam o osobisty odbiór jego poezji - dodała Raduszkiewicz.

Wiersze Baczyńskiego ilustrują grafiki Łukasza Rayskiego; książka zawiera też esej Jana Strzeleckiego pt. Reminiscencje sentymentalne, poświęcony człowiekowi w sytuacji ostatecznej. Do książki dołączona jest także płyta DVD z dwoma teledyskami Adama Smoczyńskiego zainspirowanymi wierszami Baczyńskiego Wróble i Spojrzenie.

W ramach projektu powstaje również strona internetowa www.ptakipowrotne.pl, na której będzie można znaleźć o nim informacje, fragmenty utworów i galerię zdjęć.

1 sierpnia 2009 roku, na cztery dni przed 65. rocznicą śmierci K.K. Baczyńskiego , artyści zainaugurują projekt premierowym koncertem „Ptaków Powrotnych” połączonym z transmisją radiową z Muzycznego Studia Trójki im. Agnieszki Osieckiej.