Nieodparty urok listy

Obraz
Źródło zdjęć: © Inne
Wszystko stale się zmienia, jeśli się w życiu czymś zajmujemy. A jeśli się nie zmienia, jesteśmy idiotami - mówi Umberto Eco .

Uchodzi pan za jednego z największych uczonych, a teraz otwiera wystawę w jednym z najważniejszych muzeów świata. Jej temat wydaje się jednak nieco osobliwy. Chodzi o istotę fenomenu listy - o pisarzy wyliczających w swych dziełach przedmioty, o malarzy, którzy komasują rzeczy na obrazach. Proszę to nam wyjaśnić.

* Umberto Eco*: Katalog stoi u początków kultury, jest częścią historii sztuki i literatury. Co jest celem kultury? Chce uchwycić nieskończoność. Pragnie też porządkować, może nie zawsze, ale często. A jak człowiek mierzy się z nieskończonością? Jak próbuje pojąć to, co niezrozumiałe? Poprzez wykazy, katalogi, zbiory w muzeach, encyklopedie i słowniki. Frajdę sprawia wyliczanie, ile kobiet miał Don Giovanni. Było ich 2063 – tak przynajmniej twierdzi Lorenzo da Ponte, autor libretta do opery Mozarta. Nawiasem mówiąc, są też wykazy całkowicie praktyczne: lista zakupów, testament, karta dań w restauracji. Na swój sposób to także twory kultury.

Człowiek kultury byłby więc dozorcą, który wprowadza porządek tam, gdzie panuje bałagan?

* Umberto Eco*: Wykaz nie niszczy kultury, ale ją tworzy. Spoglądając na dzieje kultury, wszędzie natkniemy się na katalogi i będzie ich zawrotna liczba: listy świętych, wojsk i ziół leczniczych, cennych skarbów i tytułów książkowych. Pomyślmy tylko o zbiorach przyrodniczych z XVI wieku. Także w moich książkach roi się od różnych list.

Susanne Beyer, Lothar Gorris

Pełna wersja artykułu dostępna w aktualnym wydaniu „Forum”.

Wybrane dla Ciebie

Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]