Literackie serce amerykańskiego Południa

„Poczucie miejsca było dla Faulknera wszystkim.” Od takiej konkluzji Jay Parini rozpoczyna biografię Czas niezrównany. Życie Williama Faulknera. Istotnie, miejsce, „gleba znacząca”, czyli duchowa lokalizacja, staje się kluczem do zrozumienia twórczości Williama Faulknera. Autor biografii wielokrotnie powraca do postawionej na wstępie tezy. Faulkner nie bez powodu jest utożsamiany z amerykańskim Południem, ale co ważne, należy w tym miejscu podkreślić, iż przesłanie, jakie niosą jego utwory, ma charakter uniwersalny. Parini, zwraca uwagę, iż Południe, to rodzaj soczewki, która skupia ogólne problemy, mające szerszy kontekst, dylematy istotne dla większości ludzi, społeczeństw, narodów. Przemijanie świata i jego wartości, zastępowanie ich pseudowartościami współczesności, to jeden z wyznaczników twórczości Faulknera. Autor biografii wskazuje, które problemy stale pojawiają się w prozie pisarza, między innymi: utrata więzi społecznych, degradacja środowiska naturalnego, prymitywny kapitalizm, podziały
rasowe, destrukcja i dramat wojny.

Opracowanie Pariniego jest znakomicie napisaną biografią. Autor, korzystając z wypowiedzi krytyków, wywiadów, komentarzy, korespondencji Faulknera i rozmowy z jego bliskimi, stworzył imponujący „zbiór” fundamentalnej wiedzy o autorze Żołnierskiej zapłaty. Odwoływał się do wielu innych biografów Faulknera, przed wszystkim do pracy Josepha Blotnera, który ustalił najistotniejsze fakty z życia autora i usystematyzował je chronologicznie. Stylistycznie akademicka biografia Pariniego, dzięki rzetelnej bibliografii, pozwala czytelnikowi na dalsze poszukiwania wiedzy o Faulknerze. Autor zamieścił w niej najważniejsze dzieła pisarza wydane za jego życia i po śmierci, a także listy, wywiady i wybrane opracowania krytyczne. Cytaty i odwołania opatrzone przypisami, nie pozwalają zgubić się w często prezentowanym materiale źródłowym. Parini adresuje swoją pracę do przeciętnego czytelnika. Istotnie, jest to biografia, którą można polecić tym, którzy dopiero odkrywają Faulknera, jak i tym, którzy zaczytując się w
jego fabułach, chcą bardziej zrozumieć tę twórczość i samego autora. Parini podkreśla, iż zależało mu, aby pokazać Faulknera w życiu codziennym. Usiłował odnaleźć pisarza w jego dziełach i postacie z kart powieści w nim samym. Ten manewr znakomicie się udaje. Autor biografii umiejętnie wykazuje, jak bardzo rzeczywistość Południa determinuje Faulknera, jak silnie wpływa na jego twórczość. Ludzie, zdarzenia historyczne, opowieści snute przy okazji polowań, głęboko kształtują wyobraźnię pisarza. Wyobraźnia Faulknera była niezmierzona, pisarz nie tylko kreował swoich książkowych bohaterów i ich losy, ale także tworzył liczne konfabulacje w związku z własnym życiem. Kreował swoją biografię na potrzebę chwili, odcinał się od rodzinnej przeszłości, bujnych losów swojego dziadka i ojca. Sam również nie pozostawał w tyle, nie stronił od alkoholu i kobiet, nie ukończył uniwersytetu ani college'u. Laureat Nagrody Nobla, który nie zdradzał początkowo wielkiego talentu. Czytał bardzo dużo, miłość do literatury
zaszczepiła w nim matka. Parini dostrzega także wpływ biografii pradziadka, który posiadał na swoim koncie próby literackie, a jego forma narracji znalazła doskonałe rozwinięcie w twórczości prawnuka, Williama.

Czas niezrównany. Życie Williama Faulknera to biografia połączona z analizą tekstów pisarza. Ukazuje, jak dojrzewał styl Faulknera, jak ewoluował z powieści na powieść. Wskazuje, skąd bije źródło hrabstwa Yoknapatapawpha, skąd biorą się literackie obsesje i stałe motywy twórczości, jakie są ich korzenie. W zakończeniu biografii Jay Parini udowadnia, iż Faulkner jest nadal żywy, ma swoich czytelników w każdym pokoleniu, ciągle fascynuje, ale przed wszystkim inspirował wielu pisarzy amerykańskich, którzy zaczerpnęli pewne elementy jego twórczości. Owe wpływy można odnaleźć w utworach, Trumana Capote’a, Joyce Carol Oates, Toni Morrison. Na listę zauroczonych Faulknerem zostają wpisani także twórcy europejscy, Sartre, Camus, Malraux. Tym czasem wszystkim oczarowanym prozą Faulknera czytelnikom, bez wahania można polecić obszerną biografię Pariniego. Będzie to niewątpliwie ciekawe spotkanie z przedstawioną wielowymiarowo sylwetką pisarza.