Listy Balthusa i Antoinette de Watteville

On ma dwadzieścia lat i maluje swoje pierwsze arcydzieła, ona ma 17 lat i jest siostrą jego przyjaciela; on wysyła jej prospekt wystawy i krótki bilecik - tak zaczyna się korespondencja między późniejszym wybitym malarzem Balthusem a jego przyszłą żoną Antoinette de Watteville.

Korespondencję miłosną pary z lat 1928-1937, zebraną i opracowaną przez synów Balthusa i Antionette, opublikowało Wydawnictwo Noir Sur Blanc.

Opracowana przez nas książka czytana będzie z pewnością jako Autoportret zakochanego młodego Balthusa , czyli niezmiernie oryginalny, źródłowy dokument na temat początków jednego z ważniejszych dzieł XX wieku - dzieła tworzonego przez wielką, wyjątkową i tajemniczą postać, która niedawno odeszła z tego świata. Lecz mojemu bratu i mnie chodzi tu wszakże o dwoje bardzo sympatycznych młodych ludzi, którzy mieli stać się naszymi rodzicami - napisał we wstępie do zbioru listów jeden z synów malarza.

...jesteś jedyną osobą, której zdradzam najskrytsze myśli, której mówię, czego pragnę, co nie boli lub wzrusza, której zawdzięczam, że nie czuję się zupełnie sam... - pisał Balthus do Antoinette w 1934 r. To bardzo interesujące. Nieźle pisałem - powiedział malarz po latach, gdy jeden z synów pokazał mu odnalezione przez siebie listy.

Opublikowany zbiór jest tylko fragmentem zebranej korespondencji pary (prowadzili ją do rozwodu w 1966 r.): rozpoczyna się od pierwszego bileciku do Antoinette, a kończy ostatnimi listami wysłanymi przed ślubem, który zawarli w 1937 r.

Balthus, właściwie Balthasar Kłossowski de Rola, urodził się w 1908 r. w Paryżu, zmarł w 2001 r. w Rossiniere w Szwajcarii. Zarówno jego ojciec, polski historyk sztuki Eryk Kłossowski herbu Rola, jak i matka, Baladine (Elżbieta) Spiro, córka kantora, zajmowali się malarstwem. Również wuj Balthusa - Eugen Spiro był malarzem. Bratem Balthasara był znany filozof francuski Pierre Klossowski.

W 1914 r. po wybuchu wojny, Kłossowscy przenieśli się najpierw do Niemiec, a potem do Szwajcarii. Oficjalnie Balthus zadebiutował już w 1921 r. cyklem czterdziestu rysowanych tuszem obrazków które wykonał, mając osiem lat, opowieścią o małym chłopcu i ukochanym kocie - Mitsou, odnalezionym i ponownie zgubionym. Zebrał je w tomiku, wydał i wstępem opatrzył Rainer Maria Rilke. W 1924 r. Balthus wrócił do Paryża, gdzie rozpoczął studia artystyczne. Początkowo, przez bardzo krótki czas znajdował się pod wpływem surrealistów. Szybko jednak stworzył własny styl niepoddający się próbom klasyfikacji.

Balthus malował na pozór realistyczne sceny, w których postaci są jakby zastygłe w czasie, oderwane od niego, przyrównywane są do wizji ze snów. Częstym motywem jego dzieł są młode nagie dziewczęta oraz koty. Sam malarz określał swoje obrazy jako głęboko religijne, a sam akt malowania nazywał modlitwą. Inaczej odbierała jego prace publiczność, często nazywano je skandalicznymi. Autor tłumaczył, że bohaterki jego prac uosabiają stan swobody i ufności właściwy dzieciństwu i radosnej niewinności.

Oprócz obrazów Balthus tworzył także ilustracje książkowe oraz scenografie teatralne.