Kraków Miastem Literatury UNESCO

Kraków otrzymał tytuł Miasta Literatury UNESCO - ogłosiły władze tej organizacji. To zwieńczenie trwających ponad trzy lata starań, by doceniono literackie tradycje miasta oraz odbywające się w nim festiwale i imprezy poświęcone literaturze.

Władze miasta otrzymały list od Francesco Bandarina, zastępcy ds. kultury dyrektor generalnej UNESCO, potwierdzający przyznanie tytułu. Kraków jest pierwszym miastem Europy Środkowo-Wschodniej i drugim po Reykjaviku nieanglojęzycznym, które zostało Miastem Literatury UNESCO.

"Mało kto zasługuje na ten tytuł" - mówił prezydent Majchrowski. Przypomniał, że Kraków może się poszczycić wieloma wydarzeniami i projektami literackimi oraz długimi tradycjami wydawniczymi. W 1508 r. w Krakowie została wydrukowana pierwsza książka w języku polskim - "Historyja umęczenia Pana naszego Jezusa Chrystusa" anonimowego autora. Jak mówił prezydent atutami miasta są też: rozbudowana sieć bibliotek, działalność wielu wydawnictw, istnienie na UJ Katedry UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową. "Ten tytuł to jakby podsumowanie naszej kreatywności w tej dziedzinie" - uważa prezydent Majchrowski.

Z inicjatywą, by uhonorować Kraków tytułem wystąpiło miasto partnerskie - Edynburg, który był pierwszym Miastem Literatury UNESCO. Wniosek, złożony formalnie pod koniec 2011 r., poparło ponad 150 pisarzy m.in. nobliści Orhan Pamuk, Mario Vargas Llosa, Herta Mueller i Wisława Szymborska, a także Amos Oz, Alberto Manguel, Eduardo Mendoza, David Grossman, Peter Esterhazy, Zadie Smith.

Prezydent Majchrowski zapowiedział, że gmina chce przekazać mającemu swoją siedzibę w Krakowie Instytutowi Książki skład solny przy ul. Na Zjeździe. Miałoby tam powstać w przyszłości "Forum Literatury" czyli miejsce, gdzie odbywałyby się wydarzenia literackie oraz stała ekspozycja poświęcona literaturze w Krakowie. Realizacja tych planów wymaga wcześniejszego porozumienia z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W Krakowie mieszka wielu pisarzy i poetów. Z miastem związani byli m.in. nobliści Wisława Szymborska i Czesław Miłosz oraz zmarły niedawno dramaturg Sławomir Mrożek. Od 17 lat odbywają się Targi Książki, a od 2011 Targi Książki dla dzieci.

Pod Wawelem organizowane były Spotkania Poetów Wschodu i Zachodu. Od 2009 r. odbywają się dwa duże festiwale literackie: Festiwal Miłosza i rozpoczynający się właśnie w poniedziałek Festiwal Conrada, na którym w ramach współpracy z innymi Miastami Literatury UNESCO goszczą pisarze z Reykjaviku.

Środowiska literackie od 2010 r. zabiegały, by Kraków stał się Miastem Literatury UNESCO. Działania koordynowało Krakowskie Biuro Festiwalowe. Tytuł przyznany Krakowowi ma wymiar prestiżowy, ale też, daje możliwość korzystania z środków UE.

"Od przyszłego roku ma ruszyć program +Kreatywna Europa+, w ramach którego mają być dostępne środki na programy związane z przenikaniem się różnych dziedzin sztuki. Będziemy chcieli wystąpić o pozyskanie funduszy wspólnie z naszymi miastami partnerskimi" - mówiła wiceprezydent Krakowa ds. kultury i promocji miasta Magdalena Sroka. Jak podkreśliła miasto nadal będzie się angażowało w działania na rzecz upowszechniania literatury i rozwijania czytelnictwa.

W Krakowie wręczane są nagrody literackie m.in. nagroda Instytutu Książki za promocję polskiej literatury w świecie - Transatlantyk, a wkrótce Nagroda im. Wisławy Szymborskiej. W 2011 r. miasto przystąpiło do Międzynarodowej Sieci Miast Pisarzy Uchodźców (ICORN), pomagającej literatom, którzy z powodu prześladowań nie mogą swobodnie żyć i tworzyć we własnym kraju. W ramach programu ICORN w Krakowie gościli: Maria Amelie - pisarka rosyjskiego pochodzenia, która po napisaniu książki opisującej doświadczenia nielegalnej imigrantki została deportowana z Norwegii oraz Kareem Amer - egipski bloger skazany na karę więzienia za krytykę rządu Hosniego Mubaraka.

Kraków jest siódmym Miastem Literatury UNESCO. Uzyskanie tytułu nie wiąże się dla miasta z ponoszeniem jakichkolwiek opłat. Tytuł ten otrzymały wcześniej: Edynburg (Wielka Brytania), Melbourne (Australia), Iowa City (miasto na wschodzie stanu Iowa w USA), Dublin (Irlandia), Reykjavik (Islandia) i Norwich (Wielka Brytania). Na jego przyznanie czekają m.in. Praga, Neapol, Heidelberg i Lublana.