W ciągu ostatnich kilkudziesięciu godzin, gdy cały świat wstrzymał oddech, jedną z najczęstszych myśli, która cisnęła się do głowy, było pytanie, co będzie, gdy Ojciec Święty zostanie powołany przed oblicze Boga? Jak będzie wyglądał świat i jak potoczy się nasze życie bez Jana Pawła II?
Bardzo piękne słowa kardynała Franciszka Macharskiego, że życie się nie kończy, życie się zmienia, pozwoliły nam zachować spokój. Jest jednak coś jeszcze, co pozwoli nam czerpać siłę z nauki Karola Wojtyły. To jego twórczość, pozostawione przezeń pisarstwo.
Papież pozostawił po sobie czternaście encyklik. Encyklika jest listem, który papież ogłasza dla duchownych i wszystkich ludzi dobrej woli. Sprawowanie swej posługi w Stolicy Piotrowej rozpoczął Jan Paweł II od encykliki Redemptor homini. Jest to bodaj najbardziej znana encyklika. Papież poruszył w niej kwestię odkupienia dokonującego się poprzez przez Chrystusa. Odkupienie potwierdza „niezbywalną godność i wartość każdej osoby ludzkiej bez względu na jej wyznanie czy kulturę”. Jan Paweł II pisał: „powszechność odkupienia jest odpowiedzią na powszechność grzechu (...) odkupienie jako odnowione stworzenie ustanowiło ład i harmonię we wszelkich wymiarach ludzkiego życia”.
Kolejna encyklika – Dives in misericordia – poświęcona została problematyce miłosierdzia Bożego i jego znaczenia w moralności chrześcijańskiej.
Laborem exercens natomiast poświęcił Papież ludzkiej pracy we współczesnym świecie.
Kolejna encyklika Slavorum Apostoli przyniosła refleksję na temat misji. Jan Paweł II przedstawił w niej wizję powszechnego Kościoła, bez podziałów między narodami, ale z poszanowaniem odrębności kulturowej.
_Dominum et Vivificantem_ – w tym tekście Papież nawiązał do wyznania wiary Kościoła, Credo: „Wierzę w Ducha Świętego...”
W encyklice Redemptoris Mater Ojciec Święty ukazywał centralne miejsce Matki Boskiej w Kościele.
Encyklika Sollicitudo rei socialis przypomniała współczesnemu światu o istnieniu poważnych problemów społecznych, zwłaszcza w postaci zagrożenia życia ludzkiego i istnienia totalitaryzmów.
W Redemptoris Missio Papież powrócił do zagadnienia misji. Ale tym razem wskazywał takie obszary misyjne, jak skupiska biedy, getta imigrantów, młodzież, etc.
Problemy współczesności uwikłanej jednak w swą historię analizował Ojciec Święty w encyklice Centesimus annus. Papież uznał wartość kapitalizmu, ale jednocześnie przestrzegał przed upadkiem wartości etycznych.
_Veritatis splendor_ pokazuje nam, że wiara i moralność są ze sobą nierozerwalnie splecione, tak jak i wolność z prawdą.
Najwięcej emocji wywołała Evangelium vitae. W tej encyklice Papież przedstawił stanowisko Kościoła odnośnie aborcji i eutanazji. Jan Paweł II wystąpił przeciwko eksperymentom genetycznym i biologicznym na człowieku.
Encyklika Ut unum sint poświęcona została działalności ekumenicznej. Papież omawia w niej zwłaszcza zagadnienia dialogu katolików z chrześcijanami prawosławnymi.
Fides et ratio – w tej pracy Ojciec Święty pokazał, w jaki sposób wkładają się relacje między wiarą i rozumem.
Ecclesia de eucharistia to ostania encyklika Papieża. Jan Paweł II mówi w niej: „Kościół żyje dzięki Eucharystii. Ta prawda wyraża nie tylko doświadczenie wiary, ale zawiera w sobie istotę tajemnicy Kościoła (...) Ponieważ właśnie jedność Kościoła, którą Eucharystia urzeczywistnia przez ofiarę i Komunię z Ciałem i Krwią Pana, koniecznie domaga się pełnej komunii w zakresie wyznania wiary, sakramentów i władzy kościelnej, nie jest możliwe koncelebrowanie tej samej liturgii eucharystycznej, dopóki nie będzie na nowo przywrócona pełna więź”.
To nie wszystko. Wielokrotnie podkreśla się, że Papież jest wyjątkowy także z tego względu, że jako pierwszy publikował swoje książki. Które zawsze bardzo szybko stawały się bestsellerami.
„Prywatne” książki Papieża mają w sobie coś z publicystyki. Zmienia formę, w jakiej zwraca się do czytelników, porzuca powagę i erudycję encykliki na rzecz prostszego i przystępniejszego języka, ale nie porzuca tematyki, która Go zawsze interesowała.
Przekroczyć próg nadziei. Głównym zamiarem Ojca Świętego jest zaproszenie współczesnego człowieka do tego, aby przekroczył próg nadziei, to znaczy wyszedł z obszaru smutku, zwątpienia, agnostycyzmu i wszedł w obszar nadziei, gdzie działa Bóg w Osobie Jezusa Chrystusa. Jan Paweł II jest świadomy rozlicznych zniewoleń i trudności, które nie pozwalają wielu ludziom uczynić tego odważnego kroku. Papież jest wobec nich cierpliwy.
Wstańcie, chodźmy! – książka pochodząca z 2004 – skierowana była przede wszystkim do biskupów, jednakże zawiera ona treści atrakcyjne dla każdego odbiorcy. Papież prześledził w niej swą kapłańską wędrówkę, zwłaszcza służbę biskupią. Z powagą, ale i typowym dla siebie humorem. Książka ta jest uznawana za dalszą część napisanej osiem lat wcześniej książki Dar i tajemnica, wydanej z okazji 50 rocznicy święceń Ojca Świętego.
Znak, któremu sprzeciwiać się będą to zbiór nauk rekolekcyjnych, które metropolita krakowski kardynał Wojtyła wygłosił w 1976 roku w Watykanie na specjalne zaproszenie papieża Pawła VI. Zdjęcia do tej publikacji wykonał znany papieski fotografik Adam Bujak. Prymas Polski kardynał Józef Glemp podkreślił, iż rekolekcje watykańskie kardynała Wojtyły „utorowały mu drogę do Watykanu”; Prymas przypomniał, że krzyż i cierpienie towarzyszyły Ojcu Świętemu w ciągu całego pontyfikatu.
Pamięć i tożsamość, najnowsza książka Ojca Świętego, powstała w oparciu o rozmowy, jakie Jan Paweł II prowadził 1993 roku z księdzem Józefem Tischnerem i prof. Krzysztofem Michalskim, założycielami Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu. Tematem książki jest właśnie człowiek: zanurzony w historii, stający wobec zła XX wieku, szukający swej tożsamości; jednocześnie papież wskazuje w niej perspektywę, z jakiej na historię cywilizacji patrzeć można jak na historię zbawienia.
