"Dzieła zebrane" na 90. urodziny Tymoteusza Karpowicza

W dniu 90. urodzin Tymoteusza Karpowicza nakładem Biura Literackiego ukazał się pierwszy tom od dawna oczekiwanych "Dzieł zebranych". Premiera inauguruje rozpisany na co najmniej osiem książek cykl publikacji wszystkich utworów autora "Słojów zadrzewnych". Realizowany przy wsparciu Miasta Wrocławia projekt zakończy się w 2015 roku, w dziesiątą rocznicę śmierci "ostatniego poety niemożliwego".

Olbrzymie wyzwanie, jakim jest przygotowanie zakrojonej na tak szeroką skalę publikacji, podjął Jan Stolarczyk. Redaktor "Dzieł zebranych" ma do dyspozycji obszerne archiwum Karpowicza, składające się z dokumentów zostawionych przez poetę w jego wrocławskiej willi oraz przywiezionych do Wrocławia z Chicago. Są wśród nich maszynopisy i rękopisy poezji, dramatów, esejów i listów.

Na pierwszy tom "Dzieł zebranych" złożyła się zawartość sześciu książek poetyckich Tymoteusza Karpowicza: "Żywych wymiarów" (1948), "Gorzkich źródeł" (1957), "Kamiennej muzyki" (1958), "Znaków równania" (1960), "W imię znaczenia" (1962) oraz "Trudnego lasu" (1964).

"Wczesna twórczość Karpowicza to laboratorium niemożliwości. Odbywa się w nim szaleńczy pościg za odpowiednim ustawieniem metajęzyka, który zarazem byłby uwewnętrzniony w samej fakturze wiersza czy konstrukcji tomu" - pisze przy okazji premiery pierwszego tomu "Dzieł zebranych" Jakub Momro.

"Poezja jako dyskurs, w którym objawia się 'praxis' zasady urządzenia rzeczywistości. Stąd chropawy, szorstki język tej poezji, splatający w jedno obsesję doskonałej epistemologicznej konstrukcji z metafizyczną tęsknotą za czystą obecnością" - dodaje krytyk i literaturoznawca.

Tymoteusz Karpowicz (1921-2005) był poetą, prozaikiem, dramaturgiem, tłumaczem i krytykiem literackim. Jest uważany za reprezentanta nurtu lingwistycznego w poezji. Jako publicysta debiutował w "Prawdzie wileńskiej". Po wojnie przeniósł się do Szczecina, gdzie pracował w Polskim Radiu, a następnie - do Wrocławia.

W latach 1949-1956 wycofał się z życia literackiego. W 1957 roku objął funkcję prezesa wrocławskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Po "odwilży" należał m.in. do redakcji "Nowych Sygnałów" (1956-1957) i "Odry" (1958-1976). Towarzyszył poetyckim debiutom m.in. Rafała Wojaczka i Bogusława Kierca.

W 1973 roku wyjechał na stałe z Polski, a w 1978 roku objął stanowisko profesora na University of Illinois w Chicago. Jego wydany po długiej przerwie zbiór "Słoje zadrzewne" (1999) otrzymał Nagrodę miesięcznika "Odra" i został nominowany do Nagrody Literackiej Nike.