99 lat temu zmarł Stanisław Wyspiański

28. listopada w 1907 roku zmarł Stanisław Wyspiański .

* STANISŁAW WYSPIAŃSKI*

Urodził się 15 stycznia 1869 roku w Krakowie. Jego ojciec był rzeźbiarzem. Młody Wyspiański uczył się w gimnazjum Św. Anny, zaprzyjaźnił się wówczas z Józefem Mehofferem, Lucjanem Rydlem, Stanisławem Estreichem. W 1887 roku rozpoczął studia malarskie w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, której dyrektorem był wówczas Jan Matejko.

W latach 1887-90 i 1896-1897 uczęszczał na Uniwersytet Jagielloński, gdzie słuchał wykładów z historii, historii sztuki i literatury. W 1890 roku udał się w podróż zagraniczną przez Włochy i Szwajcarię do Francji, następnie do Niemiec i Pragi. W latach 1891-1894 trzykrotnie przebywał w Paryżu, gdzie zetknął się m.in. z Paulem Gauguinem.

Do Krakowa powrócił w 1904 roku. Zaprojektował i częściowo wykonał polichromię w restaurowanym kościele Franciszkanów. Nawiązał współpracę z Teatrem Miejskim w Krakowie. Projektował również wnętrza i meble. W 1905 roku stawiając swoją kandydaturę na stanowisko dyrektora krakowskiego Teatru Miejskiego planował odnowienie i wzbogacenie wielkiego repertuaru teatralnego.

* Stanisław Wyspiański jest autorem 37 tekstów dramatycznych* - jak William Szekspir . Pisał nawiązując do tradycji dramatu antycznego (Powrót Odysa, Achilleis), szekspirowskiego (traktat-parafraza Hamlet. Legenda i debiutancki Daniel nawiązują do dramaturgii Wagnera; do dramatu Maeterlincka - Protesilas i Laodomia. Komentował historię: Warszawianką, Lelewelem, Nocą listopadową; reinterpretację historii Polski przeprowadził w Legendzie i Bolesławie Śmiałym. W trylogii ideowej: Wesele (1901), Wyzwolenie (1903) i Akropolis (1904) zaproponował zasadniczy rozrachunek z Polską współczesną.

** Wyspiański był również jednym z twórców Reformy Teatru. Był pierwszym inscenizatorem całości Dziadów Mickiewicza .