Wyspiański 2000 na 750-lecie lokacji Krakowa

Pawilon wystawowo-informacyjny Wyspiański 2000 został w sobotę uroczyście otwarty w Krakowie w ramach obchodów 750-lecia lokacji miasta.

W nowoczesnym budynku w samym centrum Krakowa eksponowane są trzy witraże wykonane według oryginalnych kartonów Stanisława Wyspiańskiego .

Jak ocenił prezydent Krakowa Jacek Majchrowski, po latach starań zapoczątkowanych jeszcze przez jego poprzedników, na zaniedbanej działce centrum historycznego Starego Miasta powstał specyficzny budynek, wpisujący się doskonale w nastrój i zabytkowe sąsiedztwo bazylik: Franciszkanów i Dominikanów.

– Na samym środku Drogi Królewskiej coś trzeba było zrobić. Pan Andrzej Wajda połączył tą ideę z drugą ideą - ekspozycji witraży Wyspiańskiego , które istniały tylko w postaci kartonów – powiedział Majchrowski. Pomysłodawca wybudowania pawilonu Andrzej Wajda wspominał swoje spotkania z twórczością Stanisława Wyspiańskiego - od pierwszego zauroczenia witrażami Wyspiańskiego w Bazylice Franciszkanów podczas pierwszej wizyty w świątyni w wieku 15 lat, po pracę nad jego dramatami w Starym Teatrze.
– Dzisiaj, mając 81 lat mogłem w jakimś sensie oddać ten zachwyt, który jako 15-letni chłopiec otrzymałem z witraży w kościele Franciszkanów – powiedział Wajda.

– Pojawią się może zarzuty, że z powodu wąskiej przestrzeni, aby zobaczyć te witraże trzeba zadzierać głowy. Ostatnio wszyscy ślęczą nad historią Polski pochyleni nad teczkami, dlatego najwyższy czas, żeby się wyprostowali, spojrzeli do góry, dlatego, że tu są nasi bohaterowie, tu są nasi święci, tu jest nasza przyszłość. Nie ma co siedzieć nad historią – zaznaczył reżyser.

Pawilon znajduje się na rogu pl. Wszystkich Świętych i ulicy Grodzkiej, w sąsiedztwie krakowskiego magistratu. Zgodnie z projektem znanego polskiego architekta Krzysztofa Ingardena, budynek eksponuje witraże Wyspiańskiego umieszczone w wapiennych ramach, otoczone układem specjalnie zaprojektowanych cegieł zawieszonych na stalowych cięgnach. Cegły mogą się obracać wokół własnej osi, dzięki czemu - po ustawieniu pod odpowiednim kontem - odsłaniają wnętrze budynku.

Wnętrze pawilonu składa się z dwóch części, nie licząc piwnic przeznaczonych na kawiarnię i przestrzeń dla ekspozycji zmiennych. Pierwszą stanowi hol główny od strony ulicy Grodzkiej, w którym eksponowane są trzy witraże Wyspiańskiego , uzupełnione gablotą wystawową przeznaczoną do wystaw zmiennych o tematyce związanej z twórczością artysty.

Druga część to pomieszczenia informacyjne. Zainteresowani znajdą tam wszystkie potrzebne informacje dotyczące miasta. Do ich dyspozycji będą plany miasta i poszczególnych dzielnic oraz informacje o aktualnych wydarzeniach z życia kulturalnego.

Pawilon Wyspiański 2000 wyposażony jest w nowoczesny system multimedialny składający się z projektorów, monitorów plazmowych oraz system prezentacji na zewnątrz budynku. Sam system multimedialny kosztował ponad 2,1 mln zł.

Idea przetworzenia witraży Stanisława Wyspiańskiego z kartonów w szkło powstała w Muzeum Narodowym, z inicjatywy prof. Marka Rostworowskiego. Inicjatywę podjął Andrzej Wajda w 1998 roku. Budowa Pawilonu Wyspiański 2000 po raz pierwszy została zgłoszona przez reżysera w 1998 roku. W 2005 roku pomysł wsparło Ministerstwo Kultury, przeznaczając na ten cel 3 mln zł. Resztę pieniędzy dołożyło miasto. Inwestycja kosztowała w sumie 10,6 mln zł.