Nagrodę miesięcznika „Nowe Książki” wręczono w czwartek Dorocie Kudelskiej za biografię intelektualną Jacka Malczewskiego. Uroczystość odbyła się w Bibliotece Narodowej w Warszawie.
Tegoroczną laureatkę Dorotę Kudelską z Katedry Sztuki Nowoczesnej KUL uhonorowano za pracę Dukt pisma i pędzla. Biografia intelektualna Jacka Malczewskiego, którą w swoim uzasadnieniu jury określiło jako dzieło, które rzuca nowe światło na źródła światopoglądu i wrażliwości twórczej wybitnego malarza Jacka Malczewskiego.
Książka Kudelskiej, licząca 856 stron, powstała w wyniku dwudziestu lat badań, odkryć, opracowań.
- Autorka tej napisanej z niezrównaną erudycją obszernej monografii przedstawiła nieznane fakty z życia prywatnego i zawodowego Malczewskiego, starannie przebadała korespondencję artysty i dokumenty związane z jego biografią - charakteryzowała dzieło w laudacji prof. Maria Poprzęcka .
Według prof. Poprzęckiej, Kudelska wykonała wielką, niezwykle rzetelną pracę, w wyniku której otrzymaliśmy wielostronny i szczegółowy wizerunek artysty ukazanego w rozmaitych sytuacjach i kolejach życia. Takiej biografii i takiego kalendarium nie ma żaden młodopolski artysta, nawet Wyspiański - dodała Poprzęcka .
Zdaniem Elżbiety Charazińskiej, kurator Galerii Malarstwa Polskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie, autorka przedstawiła tu wszystko, co było niedopowiedziane bądź dyskretnie pomijane w biografii wybitnego artysty, w dziejach jego życia uczuciowego - skomplikowane relacje z dominującym osobowością ojcem, potem z kochaną, choć nierozumiejącą go żoną, powinności wobec sióstr i dzieci czy wreszcie pełna wahań i rozterek, ale jakże inspirująca wielka miłość do pięknej i rozumnej, o wiele młodszej kobiety Marii Balowej.
- Obrazy Malczewskiego kryją w sobie znacznie więcej niż to, co interpretatorzy z nich wyczytywali. Taka doza myśli, wiedzy, znajomość ówczesnej literatury czy orientacja w filozofii, jakie cechowały artystę, domagały się dokładniejszego opisu. Jestem przekonana, że Malczewski i dziś może mocno poruszyć emocje i wyobraźnię współczesnych młodych ludzi - powiedziała autorka.
Dorota Kudelska jest historykiem literatury i sztuki. Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu (1981) oraz historię sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1985), gdzie obroniła magisterium pt. Opracowanie korespondencji Jacka Malczewskiego. Uwagi przy lekturze korespondencji malarza. Od 1987 r. pracuje w katedrze Historii Sztuki Nowoczesnej KUL. W 1995 r. uzyskała stopień doktora za rozprawę Juliusz Słowacki i sztuki plastyczne, napisaną pod kierunkiem prof. Andrzeja Ryszkiewicza.
W 2000 r. otrzymała trzyletni grant KBN, dzięki któremu przeprowadziła kwerendę biblioteczną, muzealną i archiwalną w Monachium, Wiedniu i we Lwowie, szukając korespondencji i dokumentów dotyczących życia i twórczości Jacka Malczewskiego.
Nagroda „Nowych Książek” przyznawana jest od dziesięciu lat: jej laureatami byli m.in. Tadeusz Różewicz , Jerzy Jedlicki , Ryszard Kapuściński , Barbara Skarga , Urszula Kozioł i Kazimierz Orłoś .
Fundatorem nagrody jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.