Sprzedane na aukcji Sotheby's w Paryżu listy francuskiego filozofa i pisarza Woltera do rosyjskiej carycy Katarzyny II dotyczyły m.in. rozbiorów Polski – piszą w piątek brytyjskie dzienniki „The Times” i „The Independent”.
Zdaniem gazet, historycy zauważają, iż francuski pisarz uznał zagarnięcie Polski przez trzy monarchie oświeconego absolutyzmu za fakt pozytywny, a ówczesny ustrój Polski szlacheckiej uważał za anachroniczny.
W swoich listach Wolter tytułuje Katarzynę II gwiazdą północy i rosyjską Semiramidą, a tureckiego sułtana Mustafę III nazywa otyłym ignorantem. Swoje listy podpisuje pseudonimem Stary pustelnik lub literą V.
Filozof, który uchodził za apostoła rozumu, zwolennika racjonalizmu i obrońcę wolności wymieniał listy z władczynią Rosji przez 15 lat. Choć osobiście nigdy jej nie spotkał, to zdaniem historyków oboje darzyli się podziwem. Część ich korespondencji przechowywana jest w archiwach państwowych w Moskwie i w Bibliotece Narodowej w Paryżu.
Jak podkreślają brytyjskie gazety, treść listów nigdy nie została opublikowana, stąd też ekscytują one muzealników, archiwistów i historyków.
*Obok rozbiorów Polski, drugim tematem poruszanym w listach Woltera była pierwsza wojna Rosji z tureckim Imperium Osmańskim (1768-74). * Za 26 listów z lat 1768-77 dotychczas będących w posiadaniu rodziny Rothschildów, anonimowy rosyjski krezus zapłacił zawrotną sumę 583,2 tys. euro.
Jak pisze „The Times”, nabywca miał się kierować motywami patriotycznymi i kupił listy Woltera dla dobra kraju, by je przekazać jako historyczną spuściznę. Przedstawiciel nabywcy zaprzeczył, jakoby był to któryś z rosyjskich oligarchów.