William Wharton - twórczość

To opowieść o przyjaźni i marzeniach, o miłości i wojnie, o szaleństwie i pięknie. Jest historią młodego człowieka, któremu obsesyjna miłość do ptaków umożliwia ucieczkę od ponurej rzeczywistości.

Wypuszczony ze szpitala Al Columbato otrzymuje rentę wojskową i stypendium, które umożliwia mu podjęcie studiów na dowolnie wybranej uczelni. Kupuje jeepa z demobilu i wyrusza w podróż przez Amerykę, by zrozumieć, za co niegdyś walczył. W tym czasie postanawia zostać malarzem i poznaje przyszłą żonę Althee. Ta książka Whartona to w pewien sposób powieść drogi. Nie należy tego rozumieć jedynie dosłownie - jako podróży bohatera z Filadelfii do Kalifornii. Studia, twórcze aspiracje, wreszcie związek z kobietą rysują inną drogę – drogę dojrzewania Ala i przygotowanie do odgrywania roli artysty, kochanka, męża, a wreszcie - ojca.

Jedna z najbardziej osobistych książek tego pisarza - wspomnienia Williama Whartona, którego sprowadza do Francji pasja malarska. Kupuje barkę zacumowaną na Sekwanie, aby uczynić z niej swój rodzinny dom. Wprawia w ten sposób w ruch całą serię - czasem zabawnych, czasem tragicznych - zdarzeń. Książka ta jest przede wszystkim opowieścią o sile rodzinnej miłości zdolnej pokonać najtrudniejsze wyzwania oraz o walce człowieka w obronie własnego gniazda.

To dedykowane polskiemu czytelnikowi nostalgiczne wspomnienie o wujach i stryjach autora, dzięki którym okrzepła jego tożsamość. Kiedyś przeczytałem, że w niektórych szczepach młodych mężczyzn wspierają bracia ich matek. A mnie los pobłogosławił obfitością wujów i stryjów. To oni posłużyli mi za wzory, pomogli formować własne wyobrażenie o tym, kim powinien być mężczyzna. Czy dzisiaj ta książka, naszkicowana dawno temu, jest dziełem tego samego pisarza? Wharton twierdzi, że czas - chociaż zmienia wszystko - nie zmienia aż tak wiele.

Nina i Clyde, młode amerykańskie małżeństwo, przyjeżdżają do Paryża, aby zanurzyć się w jego artystycznej atmosferze i czerpać z niej inspirację. Clyde, artysta malarz, poznaje także bardziej ekscytującą stronę paryskiego życia... Nieoczekiwanie w ich świat wkraczają Alice i Ben, także malarz, i wszystko zaczyna się jeszcze bardziej komplikować. Cztery interpretacje rzeczywistości, odmienność w odczuwaniu kobiet i mężczyzn, różnice w podejściu do uczucia, malarstwa, poezji – wszystko to ma w tle jesienną scenerię paryskich bulwarów, nabrzeży Sekwany, pracowni na Montparnassie i kafejek w bocznych uliczkach... niby dobrze znaną, a jednak niezwykłą.

Jack - amerykański biznesmen - porzuca świat interesów, aby na powrót odkryć swoje życie, malując ulice Paryża i żyjąc jak kloszard. Spotkanie z Mirabelle, niewidomą siedemdziesięcioletnią kobietą, odmienia całe jego życie. Związek, który się między nimi rodzi, okazuje się zaskakujący: potężny, niewinny, a jednocześnie głęboko erotyczny. To cudownie ciepła opowieść o miłości, która pokonuje wszelkie bariery, nawet barierę śmierci. Opowiadają o miłości i śmierci, ciemności i świetle, ważności pracy. Jeżeli ta piękna książka niesie z sobą jakiś morał, to brzmi on następująco: nikt nie jest tak ślepy, by pewnego dnia nie przejrzeć na oczy.

Jest to osobista relacja z wojny widzianej oczami osiemnastoletniego żołnierza. Druga wojna światowa jest dla Wiliama Whartona pasmem udręk, w którym nie ma miejsca na bohaterstwo. "Szrapnel" to swojego rodzaju spowiedź autora, zbiór opowieści, którymi nigdy nie dzielił się nawet z najbliższymi. Opowieści śmiesznych, choć tragicznych, zmuszających jednak do zastanowienia się nad absurdalnością tej katastrofy. Wharton jak zwykle pisze ciepło, po ludzku, przemawiając prosto do serc czytelników.

To wzruszająca saga rodzinna, ukazująca codzienne życie trzech pokoleń przeciętnych Amerykanów, osnuta na kanwie przeżyć pisarza. Bohater powieści, wyrwany z najbliższego otoczenia i rodziny, ulega głębokiemu przeobrażeniu wewnętrznemu w kontakcie z wielkomiejskim światem zmiennych norm moralnych i gwałtownego rozwoju techniki. Zderzenie dwóch tak całkowicie odmiennych rzeczywistości sprawia, że mężczyzna na nowo odkrywa dawne wartości, które okazują się najtrwalsze - miłość do ojca, przyjaźń i wierność samemu sobie.

Bohaterem utworu jest renomowany malarz Scumbler, który spędza dni głównie na przemierzaniu motocyklem Paryża i na malowaniu co ciekawszych obiektów. Z pozoru Scumbler powinien być szczęśliwy: ma kochającą żonę, dzieci, jest u szczytu powodzenia i sławy. Kiedy jednak przygląda się sobie w lustrze, zauważa, że nieuchronnie się starzeje - siwieją mu włosy, coraz bardziej rośnie brzuch. Decyduje się więc zmierzyć ze starością w niesamowity i niepowtarzalny sposób.

W tej otwarcie biograficznej książce tytułowy bieg z każdą stroną staje się wielką metaforą życia, z wszystkimi jego blaskami i cieniami. Otwarcie opisując swoje losy - dzieciństwo, edukację, udział w drugiej wojnie światowej, podróże po Europie i egzystencję twórcy - Wharton kreśli portret artysty, jak sam siebie nazywa. Wyzierają z niego ogromna pasja, poszukiwanie wrażeń i inspiracji, "opętanie" istnieniem i realizacja siebie. To one właśnie dają mu siłę do biegu przez życie, w którym zatrzymanie się oznacza śmierć - człowieka i artysty. To gloryfikacja pełni życia, nie rezygnowania - nawet w podeszłym wieku - z realizacji najśmielszych planów, optymizmu pozwalającego przezwyciężyć nawet najcięższą chorobę i wszelkie przeciwności losu.

Autor opisał w niej przeżycia związane z tragiczną śmiercią swojej córki, zięcia i dwóch wnuczek. Wharton dzieli się z czytelnikami rozpaczą, gniewem i poszukiwaniem sprawiedliwości. Jest to opowieść o afirmacji życia, które niesie ze sobą radość miłości i ból rozstania, i o pogodzeniu się ze śmiercią, o duchowej przemianie i głębokim zrozumieniu naszych zmagań z codziennością.

Trzydziestotrzyletni Amerykanin, porzucony przez żonę i dopiero co rozwiedziony, by odzyskać równowagę emocjonalną, udaje się do Hiszpanii. Przemierza cały kraj i w końcu na skraju półwyspu znajduje samotnię, w której ma nadzieję dojść z sobą do ładu. Z pasją remontuje zrujnowany dom na wzgórzu, w czym znajduje ukojenie. Z czasem zżywa się z hiszpańską rodziną, która nazywa go Rubio - blondyn, i traktuje jak swego. Rubio - choć wydawało mu się, że nie jest zdolny do miłości - namiętnie i ze wzajemnością zakochuje się w hiszpańskiej siedemnastolatce. Gwałtowne uczucie wybucha z siłą, jakiej Rubio nie zaznał nigdy w życiu. Wydaje mu się, że w końcu poznał, co to szczęście. Ale zapomniał o jednym - jest w Hiszpanii, a nie w Ameryce. Tu sprawy nie układają się tak prosto, jak by chciał. Czy naprawdę umie nie tylko brać, ale i dawać szczęście?

Jak prawie zawsze u Whartona, jest to opowieść o zderzeniu dwóch swiatów: małego chłopca i dojrzałego mężczyzny. Dickie Kettleson dorasta w czasach, kiedy nawet normalne życie jest walką. Jego świat to dom, rodzina i najbliższa okolica, ale także nieustanny strach przed głodem i czyhającą za progiem katastrofą. Kap Modig to czterdziestoletni mężczyzna - życiowy nieudacznik. Jest bohaterem wojennym, o którym wszyscy zapomnieli i który zarabia na nędzne życie jako kierowca wyczynowy w objazdowym wesołym miasteczku. Skazany na wegetację bohater wojenny spotyka małego chłopca. Konfrontacja dwóch rzeczywistości - odmiennych, ale i pokrewnych - sprawi, że obaj na nowo określą znaczenie takich wartości, jak miłość, lojalność, rodzina.

To wspaniała książka, w której William Wharton w poetycki i głęboko poruszający sposób przedstawia bezsens i okrucieństwo wojny. Akcja powieści toczy się na tyłach frontu w Ardenach w grudniu 1944 roku. Sześciu młodych Amerykanów natyka się na grupę żołnierzy niemieckich, tak samo zagubionych w chaosie wojny jak oni. Wszyscy stają wobec niezwykłego dylematu: mają już dość zabijania, lecz nie chcą też umierać. Do spotkania dochodzi w księżycową jasną noc.

Rodzina pana Henry'ego realizuje swoje wieloletnie marzenia o własnym domu na wsi. Jednak nawet w najśmielszych snach nie przypuszcza, że otrzyma "ludową" wersję katedry Notre Dame. Nakreślone w powieści sylwetki członków rodziny narratora oraz mieszkańców uroczej wioski, ich życiowe perypetie, skłaniają do niebanalnych rozmyślań nad sensem ludzkiego istnienia i uniwersalnymi wartościami.