"Wiek rewolucji" - Eric Hobsbawm o rewolucjach XIX wieku

O kształtowaniu się nowoczesności, XIX wieku i rewolucjach przemysłowych i obyczajowych opowiada " Wiek rewolucji, 1789-1848 " brytyjskiego historyka Erica Hobsbawma . Pierwsza część jego trylogii poświęconej historii XIX wieku trafiła do księgarń.

Hobsbawm tłumaczy współczesny świat poprzez przyglądanie się wydarzeniom z końca XVIII i pierwszych pięciu dekadach wieku XIX - z akcentem położonym na dwie rewolucje: przemysłową i francuską. Kulminacją wydarzeń z tego okresu angielski historyk czyni rewolucje 1848 r., która stworzyła burżuazję i politykę liberalną. Swoje rozważania Hobsbawm prowadzi używając kategorii filozofii marksistowskiej.

"W książce tej śledzę przeobrażenia świata, które zaszły w latach 1789-1848 za sprawą zdarzeń określanych tutaj mianem +podwójnej rewolucji+: rewolucji francuskiej 1789 roku i równoległej do niej (brytyjskiej) rewolucji przemysłowej. Nie jest to zatem w ścisłym sensie ani historia Europy ani historia świata" - zastrzega we wstępie do swojej książki Eric Hobsbawm. "Celem tej książki nie jest przedstawienie szczegółowej opowieści o faktach, ale interpretacja oraz to, co Francuzi nazywają +haute vulgarisation+ (popularyzacja na wysokim poziomie - PAP)" - dodaje.

"Istotne jest, że dwa główne ośrodki tej ideologii (oświecenia - PAP) pokrywały się z ośrodkami podwójnej rewolucji: Francą i Anglią, choć największą międzynarodową popularność zyskały idee sformułowane w pierwszym z tych krajów (mimo że były jedynie francuską wersją idei brytyjskich). W myśli +oświeceniowej+ dominował świecki, racjonalistyczny i postępowy indywidualizm. Główny jego cel sprowadzał się do wyzwolenia jednostki z krępujących ją kajdan: z pełnego ignorancji tradycjonalizmu średniowiecza, wciąż rzucającego na świat swój cień, z przesądów kościelnych (w odróżnieniu od religii +naturalnej+ bądź +racjonalnej+, z irracjonalizmu tworzącego hierarchiczne podziały między ludźmi na wyższe i niższe stany według urodzenia lub innych nieznaczących kryteriów. Myślenie to zawierało się w hasłach wolności, równości i (wynikającego z nich) braterstwa. W swoim czasie hasła te stały się mottem rewolucji francuskiej" - pisze Hobsbawm.

Eric Hobsbawm (ur. 1917, zm. 2012) to brytyjski historyk żydowskiego pochodzenia. Wychował się i mieszkał w Berlinie i Wiedniu, z którego wyjechał w 1933 r. po dojściu do władzy Adolfa Hitlera. Zamieszkał w Londynie w którym pozostał do końca życia. Ukończył uniwersytet Cambridge, pisząc pracę o Towarzystwie Fabiańskim, angielskim stowarzyszeniu reformistycznym o socjalistycznym charakterze. W 1978 r. został członkiem British Academy.

W swojej pracy akademickiej i pisarskiej zajmował się historią społeczną XIX. i XX. wieku, analizując ją przy użyciu kategorii marksistowskich. W rewolucjach obyczajowych i przemysłowych XIX. wieku widział zalążki przyszłego społeczeństwa kapitalistycznego. Pracował także jako krytyk muzyczny, specjalizując się w jazzie i muzyce popularnej. Pisał pod pseudonimem Francis Newton.

Swoją pierwszą książkę, "Labour's Turning Point: Extracts from Contemporary Sources" wydał w 1948 r. "Wiek rewolucji" po raz pierwszy ukazał się w 1962 r.

Książka "Wiek rewolucji" Erica Hobsbawma ukazała się nakładem wydawnictwa Krytyki Politycznej. Jest to pierwsza część trylogii historycznej; zapowiedziano także publikację "Wieku kapitału" i "Wieku imperium"; wcześniej do księgarń trafiła książka "Jak zmienić świat. Marks i marksizm 1840-2011".