''Wiek imperium'' - Eric Hobsbawm o przełomie XIX i XX wieku

W swojej książce Hobsbawm kreśli barwną panoramę ostatnich dekad starego świata, w przededniu wybuchu I wojny światowej, pokazując jednocześnie jak wielki wpływ na współczesność miały owe dekady "belle epoque", pełne blasku i przekonania, że wybuch kolejnej wojny jest niemożliwy.

"Choć książkę tę napisał zawodowy historyk, jest ona przeznaczona nie dla innych naukowców, ale dla wszystkich, którzy pragną zrozumieć świat oraz żywią przekonanie, że historia może w tym znacząco pomóc" - napisał Hobsbawm we wstępie do swojej książki.

"Zadaniem tego tomu nie jest dokładne opowiedzenie czytelnikom i czytelniczkom o wszystkim, co wydarzyło się na świecie w ciągu 40 lat poprzedzających wybuch I wojny światowej, mam jednak nadzieję, że dałem pewne pojęcie o tym okresie" - dodał.

Jak podkreślił, "podobnie jak w dwóch poprzednich tomach ("Wiek rewolucji. 1789-1848" oraz "Wiek kapitału. 1848-1875") również w tym próbuję zrozumieć i objaśnić XIX stulecie i jego miejsce w dziejach. Zrozumieć i objaśnić świat w procesie przemian rewolucyjnych, ukazać korzenie naszej współczesności w pokładach przeszłości, a przede wszystkim przestawić przeszłość jako spójną całość, a nie (do czego tak często zmusza nas specjalizacja w nauce historycznej) jako zbiór odrębnych tematów, takich jak dzieje poszczególnych państw, polityki, gospodarki, kultury czy czegoś jeszcze innego" - tłumaczył swoje intencje brytyjski historyk.

"Niniejsza książka nie jest zatem (poza nielicznymi momentami) ani tradycyjną historyczną opowieścią, ani systematycznym wykładem, a tym bardziej nie jest przedsięwzięciem badawczym. Najlepiej czytać ją jako stopniowo rozwijający się wywód argumentacyjny, albo raczej jako prezentację głównej myśli przez pryzmat problemów podejmowanych w kolejnych jej rozdziałach. Czytelnicy osądzą, czy ta próba się udała, choć muszę przyznać, że bardzo się starałem, aby książka była przystępna dla osób nie będących historykami" - zaznaczył.

Eric Hobsbawm (ur. 1917, zm. 2012), brytyjski historyk austriackiego pochodzenia, długoletni wykładowca Birkbeck College na Uniwersytecie Londyńskim, członek Akademii Brytyjskiej, wybitny badacz historii nowoczesnej, teoretyk nacjonalizmu, opisuje mechanizmy, rządzące najistotniejszymi historycznymi zdarzeniami. W wielką historię wpisuje także wydarzenia natury artystycznej i intelektualnej, które przeplatają się z polityką, nakreślając kierunek rozwoju europejskiej tożsamości.

Historyk wychował się i mieszkał w Berlinie i Wiedniu, z którego wyjechał w 1933 r. po dojściu do władzy Adolfa Hitlera. Zamieszkał w Londynie w którym pozostał do końca życia. Ukończył uniwersytet Cambridge, pisząc pracę o Towarzystwie Fabiańskim, angielskim stowarzyszeniu reformistycznym o socjalistycznym charakterze.

W swej pracy akademickiej i pisarskiej zajmował się historią społeczną XIX. i XX. wieku, analizując ją przy użyciu kategorii marksistowskich. W rewolucjach obyczajowych i przemysłowych XIX. wieku widział zalążki przyszłego społeczeństwa kapitalistycznego. Pracował także jako krytyk muzyczny, specjalizując się w jazzie i muzyce popularnej. Pisał pod pseudonimem Francis Newton.

Swoją pierwszą książkę, "Labour's Turning Point: Extracts from Contemporary Sources" wydał w 1948 r. "Wiek imperium" ukazał się po raz pierwszy w 1987 r. Książka zamyka monumentalną trylogię Hobsbawma, poświęconą XIX wiekowi, choć nie zwieńczyła rozważań historyka, który w 1994 r. opublikował pracę "Age of Extreme: the short twentieth century, 1914-1941".

Nakładem Wydawnictwa Krytyki Politycznej ukazały się także "Wiek rewolucji. 1789-1848", "Wiek kapitału. 1848-1875", a także dzieło "Jak zmienić świat. Marks i marksizm 1840-2011".

(PAP) pj/ pz/