We Francji krytycy spierają się o spektakl "Jan Karski"

Pokazywany podczas trwającego w Awinionie festiwalu teatralnego spektakl Jan Karski (Moje nazwisko jest fikcyjne) podzielił w czwartek mocno krytyków teatralnych. Zgodnie chwalą oni natomiast odtwórcę tytułowej roli, Laurenta Poitrenaux.

Obraz
Źródło zdjęć: © "__wlasne

Premiera sztuki w reżyserii francuskiego twórcy Arthura Nauzyciela, opartej na budzącej kontrowersje, bestsellerowej książce Yannicka Haenela Jan Karski odbyła się w środę wieczorem. Publiczność przyjęła ją długim aplauzem.

Według czołowego francuskiego dziennika "Le Figaro", sztuka Nauzyciela o Karskim jest przykładem "wielkiego teatru, który potrafi uchwycić rzeczywistość". Krytyk gazety dodaje, że Poitrenaux udało się stworzyć "znakomitą i subtelną interpretację" postaci Karskiego .
Podobnie oceniła spektakl recenzentka opiniotwórczego tygodnika "Le Nouvel Observateur". "Dyscyplina, inteligencja, surowy splendor"- w takich słowach podsumowuje ona przedstawienie. Za jego atuty uznaje oszczędność scenografii i aktorskich środków wyrazu. "Spektakl nie oferuje widzom nic - albo prawie nic - oprócz obfitości obsesyjnego słowa, które niesie świadectwo. I poza samotnością, opuszczeniem i straszliwą nieobecnością" - twierdzi "Le Nouvel Observateur".

Zupełnie innego zdania jest prestiżowa popołudniówka "Le Monde", która daje w czwartek swojej recenzji wymowny tytuł: "Nieudany początek Awinionu z Janem Karskim ".

Zdaniem recenzentki tej gazety, przedstawienie, w większym jeszcze stopniu niż kontrowersyjna książka Haenela , wprawia odbiorców w "poczucie ciężkiego zakłopotania". Autorka tekstu zarzuca Nauzycielowi, że dokonał zbyt wiernej adaptacji dzieła Haenela , oskarżanego przez krytyków o nieprawdziwe przedstawienie okoliczności Zagłady. "Zażenowanie (widzów) jest tym większe, że Nauzyciel nie dostrzegł słabości historycznych, psychologicznych i literackich książki Haenela " - twierdzi "Le Monde". Gazeta ubolewa przy tym, że "wymyślony przez Haenela Karski jest na scenie ucieleśniony przez niezwykłego aktora, Laurenta Poitrenaux, który uwiarygadnia
dyskusyjne wywody pisarza".

Prasa przypomina, że 44-letniego Nauzyciela, znanego we Francji reżysera i aktora, łączą odległe więzi rodzinne z Polską.Jego dziadkowie byli polskimi Żydami, którzy przed laty wyemigrowali nad Sekwanę, a część członków rodziny była deportowana w czasie wojny do obozu śmierci Auschwitz-Birkenau.

Spektakl Nauzyciela łączy - podobnie jak jego pierwowzór literacki - literaturę faktu z fikcją literacką. Oprócz autentycznych wypowiedzi Karskiego widzowie teatralni mogą usłyszeć fikcyjny monolog kuriera, będący dziełem fantazji Haenela .

Tak jak książka francuskiego pisarza spektakl składa się z trzech części. Pierwsza jest zapisem wypowiedzi Jana Karskiego , pochodzących z Shoah Lanzmanna . Słowa relacjonuje na scenie sam Nauzyciel, występujący tutaj w podwójnej roli - reżysera i aktora.

* W drugiej części spektaklu - opartej na książce Karskiego Tajne państwo z 1944 roku - głosowi niewidocznej lektorki, czytającej wspomnienia kuriera, towarzyszy film wideo, autorstwa wybitnego polskiego plastyka, Mirosława Bałki.* Do tej kompozycji, zrealizowanej specjalnie na prośbę Nauzyciela, artysta wykorzystał dawną mapę Warszawy z zaznaczonymi granicami warszawskiego getta.

Spektakl o Karskim będzie grany w Awinionie do 16 lipca.

Książka o Karskim wywołała w ubiegłym roku we Francji trwającą wiele tygodni polemikę. Spory wśród francuskich historyków skupiały się na powieściowych wywodach polskiego emisariusza o świadomej bezczynności aliantów wobec Holokaustu; według Haenela , ci ostatni obawiali się perspektywy przyjęcia w swoich krajach milionów Żydów ocalałych z Zagłady.

Autor książki bronił się, że sięganie do fikcji literackiej jest nie tylko prawem, ale i koniecznością pisarza. Dodawał, że w biografiach Karskiego po 1945 roku są liczne luki, gdyż kurier świadomie milczał przez 35 lat na temat swojej roli w ratowaniu Żydów.

Z Awinionu Szymon Łucyk

Źródło artykułu:
Wybrane dla Ciebie
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]