W zbiorze wydanych właśnie opowiadań o Powstaniu Warszawskim autorstwa Jerzego Stefana Stawińskiego - zmarłego niedawno polskiego scenarzysty, jednego z twórców polskiej szkoły filmowej - znalazły się też te, które zostały zekranizowane jako „Kanał” Wajdy i „Eroika” Munka.
Zebrane w tomie opowiadania Stawińskiego przedstawiają tragiczną historię polskich żołnierzy w czasie przygotowań do Powstania Warszawskiego oraz po jego upadku (Godzina W, Kanał); los tych, którzy przeżyli i dostali się do niemieckiego obozu jenieckiego (Ucieczka); tragikomiczną powstańczą historię warszawskiego cwaniaka Dzidziusia Górkiewicza (Węgrzy); dramat ludzi, którzy w obliczu kończącej się wojny nie mają ani dokąd wrócić, ani co ze sobą zrobić (Casalarga).
W książce po raz pierwszy drukiem ukazuje się głośna, niepublikowana dotąd sztuka Stawińskiego Ziarno zroszone krwią - dramatyczny zapis ostatnich dni lipca 1944 roku odsłania kulisy politycznego i wojskowego konfliktu wśród polskich oficerów oraz polityków podczas podejmowania decyzji o wybuchu powstania w Warszawie.
„Pisząc, myślałem obrazami. Wszystkie moje opowiadania były refleksami moich przeżyć. Nie wymyślałem przecież niczego, miałem te wydarzenia przed oczami (...) Ambicją wielu pisarzy jest pisanie niefilmowe. Kiedy pisałem Kanał, nie myślałem zupełnie o filmie, chciałem opisać najbardziej tragiczny wypadek mojego życia - pisał o swoich opowiadaniach Stawiński .
Jerzy Stawiński , jeden z najwybitniejszych polskich scenarzystów filmowych, walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. W czasie okupacji należał do AK, uczestniczył w Powstaniu Warszawskim, po upadku którego trafił do obozu jenieckiego w Murnau. Służył w 2. Korpusie Polskim we Włoszech pod dowództwem gen. Andersa, później wyjechał do Anglii. Do Polski powrócił w roku 1947.
Stawiński był kierownikiem literackim zespołu filmowego „Kamera” (1957-1965), a także kierownikiem artystycznym zespołów: „Panorama” (1972-1974) oraz „Iluzjon” (1977-1981). Do najbardziej znanych scenariuszy autorstwa Stawińskiego należą m.in.: „Kanał” Andrzeja Wajdy, „Człowiek na torze”, „Eroica” i „Zezowate szczęście” Andrzeja Munka. Stawiński napisał też scenariusze do m.in. „Pułkownika Kwiatkowskiego” Kazimierza Kutza oraz „Krzyżaków” Aleksandra Forda. * Jerzy Stawiński zmarł 12 czerwca w wieku 89 lat.*
Zbiór opowiadań Stawińskiego pt. Kanał. Eroica opublikowało wydawnictwo Prószyński i S-ka.