Tradycja obchodów uroczystości Bożego Ciała

Święto to zostało ustanowione po widzeniach, które miała bł. Julianna z Cornillon (1193-1258) we Francji. Ukazywała się jej jasna tarcza księżyca z ciemną plamą. Zgodnie z ówczesną interpretacją, przyczyną tego był brak wśród świąt kościelnych dnia poświęconego Najświętszemu Sakramentowi.

Pod wpływem tych widzeń biskup Robert ustanowił w 1246 roku takie święto dla diecezji Liege. W 1252 r. zostało ono rozszerzone na Germanię. W 1263 roku miał miejsce cud eucharystyczny w Bolsenie, gdy hostia w rękach wątpiącego w transsubstancjację księdza zaczęła krwawić. Korporał, na który wówczas spadły krople krwi, przechowywany jest w katedrze w pobliskim Orvieto.

W 1264 roku papież Urban IV - bullą Transiturus - święto Bożego Ciała ustanowił dla całego Kościoła. Na termin obchodów wyznaczył czwartek w oktawie Trójcy Przenajświętszej. Jednakże ze względu na śmierć Urbana IV jego bulla w tej sprawie nie została ogłoszona. Uczynił to dopiero papież Jan XXII w 1317 roku.

Już w pierwszych wiekach chrześcijanie czcili Najświętszy Sakrament, a nawet ginęli w jego obronie. Najświętszy Sakrament Ciała i Krwi Pańskiej czci Kościół w każdej mszy świętej, a w Wielki Czwartek obchodzi rocznicę ustanowienia Eucharystii.

Głównym celem obchodów Bożego Ciała jest publiczne wyznanie wiary w obecność Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, oddanie Mu czci i podziękowanie za łaski płynące przez ten Sakrament, a także przebłaganie go za zniewagi wyrządzone przez słabość i oziębłość ludzką oraz bluźnierstwa niewiernych.

Pierwsze procesje w uroczystość Bożego Ciała odbyły się w latach 1265-75 w Kolonii, w Niemczech. Niesiono w nich krzyż z Najświętszym Sakramentem.

W Polsce święto to obchodzi się w czwartek po uroczystości Trójcy Świętej, a więc jest to święto ruchome, wypadające zawsze 60 dni po Wielkanocy. W niektórych krajach przenoszone jest na kolejną niedzielę. Jako pierwszy obchody święta Bożego Ciała w Polsce wprowadził w diecezji krakowskiej w 1320 roku bp Nanker. Procesje odbywały się już w XIV wieku w Płocku. Przyjęto powszechnie zwyczaj odprawiania w Boże Ciało mszy świętej w obecności wystawionego Najświętszego Sakramentu. W późnym średniowieczu i renesansie największym sanktuarium kultu Bożego Ciała w Polsce był poznański kościół Bożego Ciała.

Pod koniec XV w. procesje w uroczystość Bożego Ciała były już powszechne w Niemczech, Anglii, Francji, w północnych Włoszech i w Polsce. Budowano cztery ołtarze jako stacje procesyjne. W uroczystym pochodzie ze śpiewem uczestniczyło duchowieństwo, cechy rzemieślnicze, bractwa kościelne, szkoły i rzesze wiernych.

Od czasów reformacji, która zakwestionowała obecność Chrystusa pod postacią chleba i wina, procesje Bożego Ciała stały się manifestacją wiary.

W procesji stołecznej w Polsce doby przedrozbiorowej kapłana niosącego monstrancję z Najświętszym Sakramentem podtrzymywał król wespół z najwyższymi dostojnikami państwowymi. Uczestnictwo wiernych w procesji łączyło się z manifestacją uczuć narodowych.

W okresie II Rzeczypospolitej procesje Bożego Ciała były w Warszawie celebrowane niezwykle uroczyście. Także w pierwszych latach po wojnie (1945-48) w warszawskiej procesji prymasowi towarzyszyli przedstawiciele komunistycznych władz, chcąc w ten sposób zyskać uznanie społeczeństwa.

Konferencja Plenarna Episkopatu Polski 17 lutego 1967 r. zmodyfikowała obrzędy procesji Bożego Ciała, wprowadzając w całej Polsce nowe modlitwy przy każdym z czterech ołtarzy oraz czytania z czterech Ewangelii, tematycznie związanych z Eucharystią.

W III Rzeczpospolitej, w latach 1991-95, w procesjach Bożego Ciała w Warszawie obok prymasa Polski kardynała Józefa Glempa brali udział członkowie najwyższych władz państwowych z ówczesnym prezydentem Lechem Wałęsą.

Tegoroczna centralna procesja Bożego Ciała wyruszy po mszy św. w bazylice św. Krzyża, przejdzie Krakowskim Przedmieściem i zakończy się przy kościele akademickim św. Anny, gdzie homilię wygłosi metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz. Przed Kolumną Zygmunta udzieli on błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem miastu i całej Polsce.