Teatr w okresie stanu wojennego

Obraz
Źródło zdjęć: © Inne

Ekspozycję poświęconą polskiemu teatrowi w okresie stanu wojennego otwarto we wtorek w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie.

Kurator wystawy dr Daniel Przastek, historyk wykładający na Uniwersytecie Warszawskim, podkreślił podczas wtorkowego wernisażu, że ekspozycja jest "hołdem dla godnej postawy, jaką prezentowali ludzie teatru w latach 80" - m.in. dla bojkotu środków masowego przekazu, włączania się w nurt życia podziemnego, doboru repertuaru. Zastrzegł, że wystawa nie obejmuje całości tematu.

Wystawa rozpoczyna się przed budynkiem Instytutu Teatralnego; wchodzący przechodzą obok rozpalonych koksowników. W holu Instytutu ustawiono telewizor starego typu, który pokazuje Wojciecha Jaruzelskiego ogłaszającego stan wojenny w Polsce.

Głównym elementem plastycznym wystawy są dwa ogromne zdjęcia Chórów Kobiet ze spektaklu „Mord w katedrze”, wyreżyserowanego w Warszawie i Krakowie przez Jerzego Jarockiego. Prezentowane są także wspomnienia Jarockiego dotyczące realizacji tych przedstawień.

Obecny na wernisażu reżyser podkreślił, że cieszy się z idei wystawy.
– Byłem jednym z licznych ludzi teatru, którzy w czasie stanu wojennego zdobyli się na podstawowy gest przyzwoitości, nic więcej. Takich ludzi było wielu – mówił Jarocki.

Osobna część wystawy poświęcona została bojkotowi telewizji przez środowisko aktorskie oraz tzw. kolaboracji.

„Kolaborantem jest ten, kto użycza swego nazwiska, twarzy, głosu lub talentu dla celów propagandowych i usprawiedliwiania przemocy. W naszym środowisku kolaborantem jest ten, kto realizuje lub występuje w spektaklach i filmach TV, słuchowiskach radiowych i audycjach” – informował w maju 1982 roku komunikat Solidarności artystów sceny i filmu, prezentowany na wystawie.

Na monitorze można obejrzeć fragmenty ze spektaklu „Sto rąk, sto sztyletów” z lutego 1982 roku, w którym występował m.in. Stanisław Mikulski – aktor współpracujący z władzami PRL i niestosujący bojkotu telewizji.

Z głośników zamontowanych obok monitora – w momencie wyjścia aktora na scenę – słychać pochrząkiwania, jakimi publiczność Teatru Powszechnego reagowała na wejście Mikulskiego. Pochrząkiwania były wyrazem potępienia dla aktora łamiącego bojkot telewizji.

Osobne miejsce poświęcono artystom teatru, którzy byli w tym czasie internowani lub aresztowani - pokazano fotografie m.in. Kazimierza Kutza, Haliny Mikołajskiej i Izabelli Cywińskiej.

Zaprezentowano także wezwanie prymasa Polski kardynała Józefa Glempa, który w listopadzie 1982 roku zaapelował do aktorów o powrót na szklany ekran. Powrót nastąpił we wrześniu 1983 roku - wtedy odbyła się premiera spektaklu Teatru Telewizji „Pożądania w cieniu wiązów” Eugena O'Neilla. W przedstawieniu wystąpili m.in. Krystyna Janda, Jerzy Bińczycki, Bogusław Linda. Sceny z prób tego spektaklu można zobaczyć na monitorze na warszawskiej wystawie.

Pokazano także fotografie i nagrania pieśni z przedstawienia „Wzlot” zrealizowanego w 1982 roku przez poznański Teatr Ósmego Dnia. Artyści tego teatru brali udział w działaniach niezależnej kultury i opozycji demokratycznej, za co byli inwigilowani i szykanowani przez służbę bezpieczeństwa. W połowie lat 80. twórcy tej sceny wyemigrowali z Polski. Osiedlili się w Ferrarze we Włoszech, grali w Europie. Po politycznym przełomie 1989 roku artyści powrócili na stałe do Poznania.

Wystawę można oglądać do 13. kwietnia.

Źródło artykułu:
Wybrane dla Ciebie
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]