Salon odrzuconych

Obraz
Źródło zdjęć: © AFP

Jeśli z przyznania literackiego Nobla 2008 pisarzowi francuskiemu Jeanowi-Marie Gustave'owi Le Clézio płynie dla Amerykanów jakiś wniosek, to chyba ten, że sekretarz generalny Akademii Szwedzkiej Horace Engdahl dobrze wie, co mówi. Na początku października stwierdził: Amerykańska kultura literacka jest zbyt odizolowana od świata, zbyt hermetyczna, Amerykanie tłumaczą za mało literatury obcej i nie uczestniczą w wielkim dialogu literackim.

W USA ten komentarz uznano powszechnie za świadectwo hermetyczności samej Nagrody Nobla oraz dowód, że amerykańscy pisarze znów będą od niej odsunięci. Po raz ostatni literaturę amerykańską uhonorowano Noblem w roku 1993, gdy nagrodę przyznano Toni Morrison . Od tej pory wśród laureatów znaleźli się m.in. Wisława Szymborska z Polski, Dario Fo z Włoch, Gao Xingjian z Chin i Elfriede Jelinek z Austrii. Fakt, że nie są to w USA nazwiska dobrze znane, sprzyjał zarzutom, iż noblowskie jury uparcie stosuje jakieś nieokreślone kryteria albo jeszcze gorzej – kieruje się względami politycznymi.

Z pewnością trzech ostatnich laureatów – Brytyjczyk Harold Pinter , Turek Orhan Pamuk i Brytyjka Doris Lessing – to postacie tyleż polityczne, co literackie, choć nie ma wątpliwości co do jakości ich pisarstwa. W przemówieniu wygłoszonym po otrzymaniu Nobla Harold Pinter zganił rząd Busha za politykę w Iraku. Orhan Pamuk miał proces o oczernianie Turcji, ponieważ w jednym z wywiadów wspomniał o ludobójstwie dokonanym przez Turków na ludności ormiańskiej (potem sprawę umorzono). Doris Lessing była w młodości zażartą feministką, walczącą przeciwko apartheidowi i zbrojeniom nuklearnym. Trudno powiedzieć, czy Le Clézio pasuje to tego modelu, nie czytałem ani jednej jego książki. Tak naprawdę to do chwili ogłoszenia werdyktu Akademii Szwedzkiej nigdy o nim nie słyszałem – i nie tylko ja. To samo mógł
powiedzieć Harold Augenbraum, dyrektor National Book Foundation, zarządzający nagrodami National Book Awards, podobnie jak David Kipen, dyrektor literacki fundacji National Book Endowment for the Arts.

David L. Ulin

Pełna wersja artykułu dostępna w aktualnym wydaniu „Forum”.

Wybrane dla Ciebie

Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]