Pochodzący z Polski niemiecki krytyk literacki Marcel Reich-Ranicki odebrał w piątek doktorat honoris causa Uniwersytetu Humboldta w Berlinie.
W 1938 roku władze uczelni odrzuciły ze względu na żydowskie pochodzenie jego wniosek o przyjęcie na wydział germanistyki.
– Tamtej decyzji nie da się naprawić – powiedział rektor Christoph Markschies.
Rektor ostrzegł przed bagatelizowaniem brunatnej i czerwonej przeszłości uczelni i traktowaniem jej jako wypadku przy pracy. Ponosimy historyczną winę, której nie można wymazać i o której nie wolno zapomnieć – podkreślił Markschies.
Burmistrz Berlina Klaus Wowereit uznał przyznanie Ranickiemu doktoratu za spóźnione uznanie niemieckiej odpowiedzialności.
– Trudno byłoby znaleźć osobę, która więcej zrobiła w drugiej połowie XX wieku niż Pan dla niemieckiego języka i niemieckiej literatury, pomimo cierpień, jakich doznał Pan od Niemców – powiedział minister stanu ds. kultury Bernd Neumann.
Reich-Ranicki powiedział, że gdy w 1946 roku po raz pierwszy po wojnie znalazł się w Berlinie, ukochanym mieście mojej młodości, nie odczuwał ani złości, ani nienawiści do Niemców. W porównaniu do Warszawy, skąd przyjechałem, Berlin nie sprawiał wrażenie zniszczonego – zauważył.
* Reich-Ranicki urodził się w 1920 roku we Włocławku. W wieku dziewięciu lat przeniósł się z rodzicami do Berlina.*W stolicy Niemiec zrobił maturę. W listopadzie 1938 roku hitlerowskie władze deportowały go jako posiadacza polskiego paszportu do Polski. W okupowanej przez Niemców Warszawie przebywał w getcie, z którego wydostał się w 1943 roku. Do zakończenia wojny ukrywał się u polskich rodzin. Jego rodzice zostali zamordowani przez hitlerowców.
Po wojnie pracował m.in. w polskim ministerstwie spraw zagranicznychspraw zagranicznych, przebywał na placówce w Londynie. W 1958 roku wyjechał do RFN. Współpracował z dziennikiem „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, awansując stopniowo do miana jednego z najbardziej znanych niemieckich krytyków literackich. Prowadził popularny program telewizyjny „Kwartet literacki”. Propaguje w Niemczech literaturę polską.