Ranking Bibliotek roztrzygnięty

Biblioteki w Wągrowcu (Wielkopolskie), Świątkach (Warmińsko-Mazurskie) i Czechowicach-Dziedzicach (Śląskie) zajęły pierwsze trzy lokaty w tegorocznym Rankingu Bibliotek przeprowadzonym po raz trzeci przez Instytut Książki oraz dziennik "Rzeczpospolita".

Podczas poniedziałkowej gali wręczenia dyplomów zwycięzcom rankingu nagrodzeni zostali bibliotekarze, ale i przedstawicie samorządów prowadzących te placówki. "Ranking ma na celu nagrodzenie nie tylko bibliotek, ale też samorządów. Biblioteka jest najbardziej autentyczną instytucją kultury. Okazuje się, że najlepsze z nich prowadzone są wcale nie w tych gminach, które mają najwięcej pieniędzy, ale tam, gdzie władze rozumieją, jak ważne jest inwestowanie w kulturę. Nagradzamy więc biblioteki, ale i samorządy najbardziej zaangażowane w kulturalny rozwój swojej gminy. Docenieni zostali ci, dla których dobrze działająca biblioteka gminna jest najlepszym świadectwem dbałości samorządu o zapewnienie łatwego i bezpłatnego dostępu do kultury, wiedzy i nowych mediów" - powiedział w poniedziałek wiceminister kultury Piotr Żuchowski.

Przygotowując ranking organizatorzy rozesłali ponad 2300 ankiet do wszystkich polskich gmin wiejskich i miejsko-wiejskich oraz małych miast mających mniej niż 15 tys. mieszkańców. Uzyskano ponad 750 odpowiedzi.

W metodologii oceniania bibliotek premiowano jakość obsługi, poziom czytelnictwa, oraz wydatki samorządu na utrzymanie placówki. Liczyły się m.in. powierzchnia placówki w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, liczba książek zakupionych w 2012 roku, udział dotacji dla biblioteki w budżecie gminy, wypożyczenia książek na jednego czytelnika, liczba godzin otwarcia placówki w tygodniu, formy dostępu do internetu dla czytelników, wielkość księgozbioru, liczba stale dostępnych tytułów prasowych, dostępność katalogu przez internet, współpraca z organizacjami pozarządowymi oraz udogodnienia dla osób niepełnosprawnych.

Z rankingu wynikają pewne wnioski na temat kondycji polskich bibliotek - w niemal wszystkich placówkach dostępny jest już bezpłatny internet, a ponad 60 proc. placówek posiada własną stronę internetową. Średni tygodniowy czas otwarcia biblioteki to 42 godziny, na każdy tysiąc mieszkańców przeciętnie 145 jest czytelnikami biblioteki, a jedna osoba wypożycza średnio 19 książek rocznie. Przeciętny księgozbiór biblioteki to prawie 40 tys. książek, około 30 proc. z nich to nabytki dokonane po 2002 roku. W 2012 roku średnio do jednej biblioteki trafiło ponad tysiąc nowych książek.

W większości bibliotek dotacje w 2013 roku pozostały na takim samym poziomie jak w 2012 roku. Średnia dotacja dla biblioteki stanowi 1,06 proc. budżetu gminy.
Biblioteki ze szczytu rankingu to nie tylko wypożyczalnie książek, ale przede wszystkim lokalne centra kultury. Prowadzone są w nich zajęcia dla dzieci, kółka zainteresowań, kluby seniora, konkursy.

"Największą satysfakcję daje to, że samorządy coraz bardziej doceniają znaczenie bibliotek. Dociera do ich świadomości, że nowoczesna biblioteka to instytucja niezbędna lokalnej społeczności. Stąd też wzrastające zainteresowanie programem rządowym +Kultura+.Infrastruktura bibliotek+, w ramach którego samorządy mogą starać się o dofinansowanie budowy, remontu lub przebudowy lokalnej biblioteki. Mam nadzieję - i są takie perspektywy - że program zostanie przedłużony na kolejne pięć lat" - powiedział w poniedziałek Grzegorz Gauden, dyrektor Instytutu Książki.

W ciągu trzech lat działania w ramach programu "Kultura+ Infrastruktura bibliotek+ rozdysponowano do tej pory 150 mln zł, za które zbudowano i wyremontowano 222 nowe biblioteki, większość z nich w małych i bardzo małych miejscowościach.