Wiał ostry, przenikliwy wiatr, a słońce wisiało nisko nad dachami potężnych budowli z kamienia i metalu. Purpurowy dysk przypominał dogasający pośród popiołu węgielek; resztki blasku odbijały się w tarczach księżycowych, które rozkwitały na dachach niczym mechaniczne kwiaty.
Finnen zapiął kurtkę i wydłużył krok, pociągając za sobą dziewczynę.
– Nie tak szybko! – zaprotestowała.
– Podobno nie chcesz się spóźnić – wymruczał, ale posłusznie zwolnił.
Zjeżdżali teraz ruchomymi schodami. Metr w dół, zmiana perspektywy i plątanina rur na jednym z domów ułożyła się w obraz splecionych miłosnym uściskiem par.
Metr w dół, kolejna zmiana perspektywy. Inny dom pokryty był dziewczęcymi twarzami, każda wysokości połowy piętra. Warkocze ze stalowych prętów, oczy jaśniejące blaskiem gazowych latarni, miękkość policzka zaznaczona wygięciem metalu. Metr w dół. Po ścianie wspinały się miedziane łodygi, niosąc ciężar wielkich jak talerze liści i długich, ostrych cierni. Metr w dół, metr w dół, metr w dół.
Niektóre z rur doprowadzały do mieszkań ciepłą wodę lub gaz, inne odprowadzały nieczystości, ale były też i takie, które nie służyły niczemu prócz tego, by wraz z pozostałymi elementami stworzyć ten jeden jedyny, niepowtarzalny wzór. To było Lunapolis, miasto, gdzie rozsądek zawsze ustępował przed morderczą koniecznością sztuki.
Od czasu do czasu mijały ich mechanoidy, które zgrzytliwie stąpały na srebrzystych łapach, a im bliżej byli placu Wodnego, tym częściej spotykali innych pieszych, idących parami albo w grupach. Wszyscy ubrani byli odświętnie, większość niosła butelki drogich alkoholi. Niektórzy do nadgarstków przywiązali sznury latawców, które unosiły się na tle coraz ciemniejszego nieba...
– Zimno mi – poskarżyła się Alika.
– Chcesz kurtkę? – Zbyt późno przypomniał sobie o zasadach rycerskości.
– Nie chcę. – Pociągnęła nosem. – Jeśli ją założę, nie będzie widać mojej sukni.
Finnen rozsądnie trzymał język za zębami.
– I wszystko jest takie dziwne – mówiła dalej Alika. –Takie rozmyte i nierealne, jak we śnie...
– To z powodu Skoku – wyjaśnił. – Powinnaś pamiętać, przecież masz za sobą jeden.
– Byłam wtedy mała.
Finnen w dzieciństwie przeżył dwa, ale to go wcale nie uspokajało. Skok rzadko zabierał dzieci, tak naprawdę zagrożeni byli niemal wyłącznie dorośli. A dla nich obojga miał to być pierwszy Skok po osiągnięciu dojrzałości.
Na plac Wodny dotarli jako jedni z ostatnich, w chwili gdy na niebie pojawiły się szkarłatne litery. Do Przebudzenia pozostało 59 lat, oznajmili Przedksiężycowi z głębi Studni. Populacja miasta wynosi w tej chwili 15 628 121.
Finnen rozejrzał się wokół. Plac Wodny był najważniejszym i zarazem najniżej położonym punktem Lunapolis.
Otoczony wysokimi budynkami, wśród których królowały wieże Principium oraz Ekwilibrium, zawsze sprawiał wrażenie mniejszego, niż był naprawdę. A teraz, zatłoczony do granic możliwości, wyglądał na jeszcze bardziej ciasny.
Podczas gdy niebem płynęły kolejne cyfry, Finnen obserwował tłum. Część kobiet dla ochrony przed chłodem zarzuciła na ramiona miękkie szale, inne, tak jak Alika, wolały dygotać, demonstrując suknie we wszystkich barwach tęczy. Grupa wyrostków podawała sobie z rąk do rąk fiolkę z pastylkami synestetycznego narkotyku, obok trzy wysokie postaci skrywały twarze w obszernych kapturach. Gdy jeden z nich się zsunął, Finnen ujrzał czubek zwierzęco włochatego ucha.
Okaleczonych rozpoznał na pierwszy rzut oka, podobnie jak i półnagich szaleńców skokowych, którzy przysiedli na szerokich gzymsach niższej z wież. W przeszklonych kabinach mechanoidów musieli siedzieć animatorzy, bo tylko oni potrafi li sterować mechanicznymi zwierzętami. Odmieńcy także wyróżniali się z tłumu.
A reszta? Która korporacja stworzyła czterech identycznych mężczyzn o poważnych twarzach? Albo brązowoskórą dziewczynę w ciężkiej, żałobnej sukni? Principium czy Ekwilibrium? A może któraś z mniej ważnych?
– 48 procent obywateli to dzieci Principium, a tylko 31 Ekwilibrium – szepnęła mu do ucha Alika. – Tak twierdzą Przedksiężycowi – dodała, a potem zachichotała cicho. – Mamy nad wami coraz większą przewagę. Finnen wziął ją za rękę, starając się nie okazywać złości ani strachu. Kilka ostatnich Skoków przetrwało więcej ludzi Principium niż Ekwilibrium, co natychmiast odbiło się na ilości dzieci zamawianych w obu wieżach.
To nic nie znaczy, myślał, kiedyś to nas było więcej i pewnie znowu tak będzie. Równowaga pomiędzy dwiema najważniejszymi korporacjami zawsze podlegała niewielkim wahaniom. To nic nie znaczy.
Lecz oczywiście znaczyło, i to dużo. Na przykład to, że miał mniejsze szanse przetrwać Skok niż chłopak zamówiony za tę samą cenę w konkurencyjnym Principium. Chyba że odmieni się zła passa Ekwilibrium, na co nic nie wskazywało.
Niebem płynęły kolejne cyfry i litery. Przedksiężycowi wymieniali nazwy wynalazków, które spowodowały najdłuższe Skoki. Uniwersalny Środek Fabbiniego dla Osób Obojga Płci – 27 lat, Rewelacyjny System Błyskawicznej Nauki Języków Wszelakich – 31, oczywiście Kolejka – i tak dalej przez wieki istnienia Lunapolis.
Alika wysunęła dłoń z uścisku Finnena, a potem objęła go za szyję. Jej oczy błyszczały, w twarzy nie było ani śladu lęku. Czego miałaby się bać? Nie tylko została stworzona przez Principium, lecz w dodatku matka zapłaciła za nią bardzo dużo, więcej, niż kosztował Finnen.
Była piękna, była... doskonała.
Przytulił ją, czując, jak wyparowuje z niego całe podniecenie. Jeszcze niedawno nie mógł się doczekać Skoku.
Chciał zaprowadzić Alikę do swojej pracowni, zdjąć z niej poziomkową suknię, a potem kochać się aż do rana, podczas gdy na niebie rozkwitałyby barwne fajerwerki. Jeszcze bardziej chciał namalować nadciągający Skok i nawet sądził, że mu się udało. Był przy tym taki butny, taki pewien, że nie zostanie z tyłu. Teraz drżał z zimna i strachu, a jego szklany obraz nagle wydał mu się banalny. Nie miał w sobie nic z prawdziwej grozy Skoku. Grozy, jaką w tej chwili odczuwał Finnen.
– To już? – szepnęła Alika. Zamknęła oczy jak mała dziewczynka, której ktoś chce pokazać niespodziankę.
– Nie, jeszcze nie.
Plac otoczony był kordonem strażników, nieruchomych jak posągi. Światła gazowych latarni odbijały się w hełmach, pałkach i naszytym na kaft any metalu. Byli tutaj, bo Skok oznaczał nie tylko radość, ale czasem też kłopoty. Niektórzy ludzie wariowali, gdy z tyłu zostawali ich krewni czy przyjaciele. Finnen doskonale pamiętał wściekłość, jaka go ogarnęła, gdy Skok zabrał mu brata.
Zebrani na placu zamarli w oczekiwaniu, nawet najmłodsi przestali kręcić się niespokojnie. Niedaleko wieży Principium zrobiło się zamieszanie, gdy animator kazał swemu mechanoidowi uklęknąć, po czym wysiadł, wpychając się w tłum. Ktoś poczęstował go przekleństwem, ktoś inny bez przekonania próbował przywołać jednego ze strażników.
Wszystko umilkło po chwili.
Oślepieni z opaskami na oczach czujnie nadstawiali uszu, głusi wytężali wzrok. Na gzymsach szaleńcy skokowi przysiedli na ptasi sposób, przykucnięci, z niespokojnymi twarzami uniesionymi w niebo. Pod ich nagą, cienką jak pergamin skórą poruszały się kości – Finnen widział to, nawet stojąc piętro niżej, na ziemi. W dzieciństwie sądził, że wypukłości na plecach szaleńców to zawiązki skrzydeł, na których kiedyś wzlecą w słońce. Zegar odmierzał czas do Skoku. Niewielu go widziało, tłok był zbyt duży, ale w ciszy wszyscy słyszeli wydzwaniane minuty.
Ponad ramieniem przytulonej Aliki Finnen spojrzał na ciemnoskórą dziewczynę w żałobnej sukni. Była wysoka, szczupła i sprawiała wrażenie silnej. Twarz miała okrągłą i miłą jak u dziecka. Stała, garbiąc się, jakby przytłoczona niewidzialnym ciężarem. W jej oczach dostrzegł rozpacz. Wiedziała, że nie przetrwa Skoku, i pogodziła się z losem. To dlatego włożyła żałobną suknię zamiast odświętnej. Finnen, który rozpaczliwie pragnął skupić się na czymkolwiek poza własnym lękiem, zaczął rozmyślać, kim ona może być i skąd ma pewność, że zostanie z tyłu. Może chorowała na coś, a może duszoinżynierowie zepsuli jej geny, a ona zdawała sobie z tego sprawę?
Zastanawiało go też, czemu przyszła na plac Wodny sama. Wszyscy wokół stali w parach albo w większych grupach. Kochankowie tulili się do siebie, matki lub ojcowie trzymali dzieci za ręce, przyjaciele i przyjaciółki gestami dodawali sobie otuchy. Tylko dziewczyna w żałobnej sukni była samotna i co więcej, sprawiała wrażenie, jakby w ostatnich chwilach wcale towarzystwa nie potrzebowała. Zamknięta w kokonie własnej tragedii patrzyła na Finnena, ale go nie widziała, jej spojrzenie przechodziło przez chłopaka, jakby był czystą, niezamalowaną szybą.
Alika poruszyła się i Finnen odruchowo przytulił ją mocniej.
– Czas się kończy – powiedziała wyraźnie, wciąż z zamkniętymi oczami, a potem wysunęła się z jego ramion.
Po prostu zniknęła, pozostawiając po sobie pustkę, w której wciąż unosił się zapach korzennych perfum. Później Finnen wielokrotnie opowiadał o tej chwili. W zależności od humoru bądź potrzeby mówił nonszalancko lub z przejęciem, zawsze jednak padały takie słowa, jak „przerażenie”, „groza”, „rozpacz”. Żadne dobrze nie opisywało wrażenia, gdy chłopak pojął, że świat, który znał, właśnie skoczył do przodu, a on został w przeszłości. Tak samo jak słowa „ulga”, „zdumienie” czy „radość” nie opisywały wrażenia, gdy zrozumiał, że się pomylił, że tak naprawdę to Alika została z tyłu, a on przetrwał. Ktoś krzyczał – to pamiętał – ktoś krzyczał wysokim, piskliwym głosem:
– Patrzcie, napisy na niebie! Udało mi się! Udało!
– Mnie też! Dzięki Przedksiężycowym, udało mi się! – odpowiedział inny głos, tym razem męski.
Lunął krótki, zimny deszcz i Finnen skulił się odruchowo, oszołomiony, pusty i lekki niczym łupinka groszku.
Po niebie pełzły ogromne, rozmyte przez ulewę litery, ktoś wrzeszczał, powtarzając wyliczenia Przedksiężycowych.
Do Przebudzenia pozostało 51 lat. Populacja miasta wynosi w tej chwili 12 502 473.
Gdy przestało padać, Finnen uniósł głowę. Tłum przerzedził się wyraźnie, chłopak widział już zegar zatrzymany na godzinie zero, a nawet kamienną cembrowinę Studni, w której spoczywali Przedksiężycowi. Jedna piąta, pomyślał, zniknęła jedna piąta obywateli Lunapolis, choć spośród obecnych na placu chyba mniej. Nic w tym dziwnego, tutaj przychodzą przede wszystkim ci najdoskonalsi, pewni, że po Skoku będą mogli świętować.
Tacy jak Alika, w której przypadku pewność okazała się złudzeniem.
Pomyślał o dziewczynie, o tym, jak bardzo musi być teraz przerażona, ale mimo to nie potrafi ł przestać się cieszyć. Płynęła przez niego potężna rzeka radości zbrukanej poczuciem winy i coś w nim wyśpiewywało, powtarzając usłyszane słowa: „Udało mi się, udało!”.
Ponad nim na niebie przepływały szczegółowe wyliczenia Przedksiężycowych. Cyfry odbijały się w kałużach deszczowej wody jak w lustrze, by po chwili zniekształcić się i rozedrgać, gdy znów zaczął wiać wiatr. Podmuchy niosły ze sobą krople wody, która miała smak soli. Jakiś chłopak wołał swojego przyjaciela, ktoś płakał, ktoś kogoś próbował pocieszać. Nikt się nie awanturował. Przemoknięci ludzie nie mieli nawet ochoty puszczać fajerwerków, po prostu rozchodzili się, by w ciepłych domach opłakiwać utraconych bliskich lub pić i bawić się aż do rana. Po chwili na placu Wodnym pozostali już tylko ci, którzy kogoś stracili, w oszołomieniu wciąż rozglądając się dookoła, jakby sądzili, że ów ktoś po prostu gdzieś się zawieruszył.
Nie rozglądał się tylko Finnen oraz dziewczyna w żałobnej sukni. Długo trwało, zanim na jej twarzy nieśmiała radość zastąpiła niedowierzanie.
– To prawda? – zapytała. – Nie zostaliśmy w przeszłości?
– Gdyby tak było, nie widzielibyśmy tego. – Wskazał palcem ostatni napis sunący po niebie. Doskonalcie się!
– Tak, wiem, ale wciąż trudno mi uwierzyć... Ja nie powinnam przetrwać.
– O tym decydują Przedksiężycowi, nie ty – powiedział zbyt ostro, niemal agresywnie. Jej poczucie winy było lustrzanym odbiciem jego własnych emocji. – Widać zasłużyłaś.
Tak samo jak ja, dodał w myślach. Najwyraźniej okazałem się doskonalszy od Aliki i trudno, żebym z tego powodu płakał. Czasem Przedksiężycowi dostrzegają w człowieku cechy, których on sam u siebie nie podejrzewa.
Dziewczyna pokręciła głową nieprzekonana.
Wyciszone na czas Skoku reklamy wież Ekwilibrium oraz Principium zabrzmiały z pełną mocą.
Znów jesteśmy górą! – piało radośnie Principium.
Podczas najnowszego Skoku straciliśmy zaledwie dwadzieścia siedem procent ludzi! Pomyślcie, czy to nie wystarczający dowód, że dominacja jednej cechy pozwoli wam dotrwać aż do Przebudzenia? Doskonalcie siebie i swoje dzieci w jednym kierunku! Nie ma sensu rozdrabniać własnego potencjału. Pamiętajcie – Przebudzenie już za 51 lat! Czy chcecie zostać z tyłu jak inni nieszczęśnicy? Zaufajcie naszym duszoinżynierom!
Równowaga jest kluczem, odpowiadało spokojnie Ekwilibrium, nie wspominając przezornie o cyfrach. Dominacja jednej cechy okaleczy was i zamieni w automaty, które potrafią robić doskonale jedną rzecz – lecz tylko jedną, podczas gdy prawdziwe człowieczeństwo polega na harmonijnym rozwoju osobowości. Bądźcie utalentowani w wielu dziedzinach, cieszcie się wieloma aspektami życia!
Przedksiężycowi docenią waszą skomplikowaną indywidualność!
– Słyszysz? – Finnen uśmiechnął się do dziewczyny.
– Tak naprawdę nikt nie wie, jakie cechy pozwolą osiągnąć Przebudzenie. Szansę ma każdy, nawet ci, za których matka czy ojciec zapłacili marne tisos u szemranych duszoinżynierów.
Odpowiedziała niepewnym uśmiechem, a on poczuł w kieszeni ciążenie butelki wina. Nie było już Aliki, z którą miał ją wypić, więc równie dobrze mógł zaproponować poczęstunek nieznajomej. Skoro była na tyle niekonwencjonalna, by samotnie przyjść na plac Wodny, to może zgodzi się na jego towarzystwo.