Dzięki stworzonemu ostatnio programowi komputerowemu można będzie odcyfrowywać nieczytelne dotąd starożytne papirusy - ogłosili naukowcy izraelscy w najnowszym numerze pisma „Pattern Recognition”.
Program posługuje się algorytmami rozpoznającymi kształty, podobnie do stosowanych w kryminalistyce programów rozpoznających odciski palców. W tym wypadku identyfikowane są litery, słowa, a nawet charakter pisma. Dzięki temu badaczom starożytności oszczędzone zostaną długie godziny ślęczenia nad nieczytelnymi rękopisami.
Program potrafi odczytywać niewyraźne, wyblakłe partie tekstu. Rozpoznaje też litery w palimpsestach, czyli w rękopisach, w których tekst jednego skryby napisany został na uprzednio startym (często niedokładnie) tekście wcześniejszego skryby.
- Im więcej tekstów program analizuje, tym staje się inteligentniejszy - opisuje uczestnik projektu, Itay Bar-Yosef z Uniwersytetu Bena Guriona w Negev.
Zasada działania programu polega na oddzielaniu pisma od tła - każdemu pikselowi cyfrowej kopii tekstu przypisywana jest określona wartość numeryczna, im jest ciemniejszy, tym wyższa. Dzięki temu ustalane są poszczególne kreski, litery i słowa. Ponieważ program potrafi analizować indywidualny charakter pisma, w przypadku ubytków fragmentów liter - uzupełnia je.
Naukowcy skupili się na starożytnych tekstach hebrajskich. Twierdzą jednak, że rezultat ich badań może być zastosowany również do innych języków. Ostateczna wersja programu, dostępna dla ośrodków akademickich, ma być gotowa za dwa lata.
Z czasem, w miarę jak biblioteki na całym świecie będą digitalizować swoje zbiory, program może je przeszukiwać. Dzięki temu będzie uczył się, poznając nowe teksty i poszerzając swoją bazę danych, podobnie jak to robią wyszukiwarki internetowe.
Uri Ehrlich, badacz starożytnych tekstów modlitewnych, który współpracował z zespołem, mówi, że za pomocą programu można w ciągu kilku minut wykonać pracę, zajmującą normalnie kilka lat.
- Kiedy dostatecznie duża liczba tekstów zostanie zdigitalizowana, będzie można porównywać fragmenty ksiąg rozproszone po całym świecie - dodaje.