Polska była pierwszym krajem, który wystąpił przeciwko agresywnej polityce hitlerowskich Niemiec - oświadczył rosyjski historyk Michaił Narinski. Jej rola - dodał – zasługuje na obiektywną ocenę.
Narinski, współredaktor książki Kryzys 1939 roku w interpretacjach polskich i rosyjskich historyków, powiedział to podczas oficjalnej prezentacji rosyjskiej edycji tej publikacji, która odbyła się we wtorek w Moskwie.
Dzieło to, będące pokłosiem prac polsko-rosyjskiej Komisji do Spraw Trudnych, przygotowały wspólnie Moskiewski Państwowy Instytut Stosunków Międzynarodowych (MGIMO) i Polski Instytut Spraw Międzynarodowych (PISM). Obok prof. Narinskiego, szefa Katedry Stosunków Międzynarodowych i Polityki Zagranicznej Rosji w MGIMO, redaktorem książki jest dyrektor PISM, dr Sławomir Dębski.
Publikacja w tym miesiącu trafiła do księgarni i bibliotek w Rosji. W Polsce ukazała się jesienią 2009 roku.
Dębski podkreślił, że pomysłodawcom książki nie chodziło o opracowanie - jak to ujął - kompromisowego referatu, lecz o przedstawienie ocen polskich i rosyjskich historyków, by czytelnik samodzielnie mógł wyciągnąć wnioski.
Jeden z jej autorów, szef Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Moskwie prof. Mariusz Wołos wyraził nadzieję, że nie jest to ostatnie takiego dzieło. Zauważył też, że wiele problemów między naszymi krajami czeka na takie publikacje. Jako przykład Wołos wymienił 1920 rok.
Książka - jak informują jej wydawcy - jest próbą odpowiedzi na niesłabnące i w Polsce, i w Rosji zainteresowanie przyczynami wybuchu II wojny światowej. Tematy rozdziałów to m.in.: Układ monachijski i pakt Ribbentrop-Mołotow siedemdziesiąt lat później - problemy, interpretacje, Niemiecka polityka zagraniczna w przededniu II wojny światowej oraz Polityka III Rzeszy i Związku Sowieckiego wobec Polski w okresie od października 1938 r. do sierpnia 1939 r..
- Dzięki tej książce nasi studenci wreszcie dowiedzą się, że Ribbentrop i Mołotow to dwie różne osoby, a nie jedna - zauważył żartobliwie Artiom Małgin, doradca rektora MGIMO i sekretarz Komisji do Spraw Trudnych, który pełnił honory gospodarza wtorkowej prezentacji.
Małgin poinformował przy okazji, że przygotowywana przez Komisję do Spraw Trudnych od prawie dwóch lat wspólna rosyjsko-polska publikacja, poświęcona trudnym problemom w historii relacji między Rosją a Polską w XX wieku, jest już zredagowana w 99 proc. Powinna się ukazać wiosną tego roku.
Publikacja pod roboczym tytułem Białe plamy - czarne plamy zawiera 15 rozdziałów: od stosunków polsko-rosyjskich 1917-1918, przez lata 30. XX wieku, agresję ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku i zbrodnię katyńską, aż po czasy zniewolenia w latach 50., wprowadzenia stanu wojennego w Polsce oraz odzyskania wolności i suwerenności.
Każdy temat został opracowany przez dwóch autorów, jednak teksty były pisane oddzielnie. Założenie było takie, że fakty nie będą kwestionowane, a czytelnik będzie miał możliwość poznania dwóch różnych perspektyw - polskiej i rosyjskiej. Praca zostanie poprzedzona wspólnym wprowadzeniem i wnioskami, napisanymi przez dwóch współprzewodniczących Komisji - b. szefa MSZ Polski Adama D. Rotfelda i rektora MGIMO Anatolija Torkunowa.