Poznaj tajemnice śląskiej porcelany

*Jakie są tajemnicejednej z ważniejszych wytwórni porcelany w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym? Kiedy rozwinął się „biały przemysł” na czarnym Śląsku? Skąd wziął się termin porcelana? Odpowiedzi na te oraz wiele innych pytań czytelnicy znajdą w jednej z najnowszych publikacji Muzeum Śląskiego „Giesche”. Fabryka Porcelany. 1923–1945 autorstwa Pauliny Chmielewskiej.*

W XVI wieku handlowe kompanie dalekowschodnie przywiozły do Europy, poza „korzeniami” i wyrobami z kości słoniowej, naczynia. Były one niezwykłe, wykonane z nieznanego w Europie tworzywa – porcelany. Miały niespotykane walory artystyczne, egzotyczne formy i zdobienia. Trafiły do Europy z Chin, gdzie proces ich wyrobu był równie surowo strzeżony jak tajemnica produkcji jedwabiu. Europa zachwyciła się nieznanymi dotąd wyrobami, mimo że ich ceny początkowo były niebotycznie wysokie, a nabywcy należeli wyłącznie do elity kontynentu. Fascynowano się porcelaną szczególnie w kręgach dworskich, czego najlepszym przykładem jest zainteresowanie białym złotem elektora saskiego i króla polskiego Augusta II Mocnego.

W ciągu trzech wieków produkcji europejskiej porcelany bardzo wiele się zmieniło w technologii i realizacjach artystycznych, które podlegały stylom panującym w sztuce. Wyroby porcelanowe w XIX wieku, a szczególnie w drugiej jego połowie, stały się szeroko dostępne i były nabywane przez bogatą klasę średnią, by w miarę dalszego rozwoju metod produkcji zyskać powszechność i popularność. Nie zmieniło się od wieków tylko jedno – fascynacja porcelaną, która jest obecna w życiu wszystkich narodów Europy.

Publikacja porusza zagadnienia związane z historią Fabryki Porcelany „Giesche”, pozwala również prześledzić losy ludzi w niej pracujących. Uważni czytelnicy dowiedzą się, że w skład śląskich produktów wchodziła głównie glinka kaolinowa, która swego czasu służyła do pudrowania peruk, a termin porcelana pochodzi od włoskiego słowa oznaczającego prosiaczka (porcello) – ponieważ, tak jak małe świnki, najlepsze produkty porcelanowe powinny być błyszczące, o różowawym odcieniu. Bogato ilustrowana książka prezentuje nie tylko serwisy kawowe oraz obiadowe, które powinny się znaleźć w posagu każdej dobrze urodzonej panny, lecz także figurki, pojemniki do przypraw oraz wzory kalek dekoracyjnych wykorzystywanych w wytwórni „Giesche”.

Książka została wzbogacona licznymi archiwalnymi i współczesnymi ilustracjami oraz fotografiami wykonanymi w czerwcu 2010 r. w dawnej fabryce „Giesche” S.A. w Katowicach-Bogucicach.