Pijana armia we mgle

Najwięcej o wojnie gadają ci, którzy sami nie walczyli – ubolewa Borys Wasiljew, rosyjski pisarz i weteran frontowy.

Ostatnio wiele pan publikuje.

Borys Wasiljew: Owszem, bardzo dużo pracuję, zapomniałem, co to weekend, święto, dzień wolny od pracy. Pracy nauczył mnie Borys Polewoj. Powtarzał mi: Nigdy nie odkładaj pracy na później, pracuj jak górnik, który codziennie przychodzi na swoją zmianę do kopalni. Wiele z urobku trafi na hałdę, ale jakieś kawałki rudy pozostaną. Trafiło mi to do przekonania, z zawodu jestem specjalistą od testowania czołgów. Nie mam żadnego wykształcenia humanistycznego.

Jestem już jednak stary. O starości stanowi odczucie, a nie wiek. A ja nie czuję już dawnej energii. Kiedyś potrafiłem w ciągu dnia pracy napisać cały rozdział. Dziś udaje mi się napisać najwyżej stronę.

Czy można powiedzieć, że najważniejszym doświadczeniem pańskiego życia, które wpłynęło na ukształtowanie pańskiego światopoglądu, było doświadczenie wojenne?

Borys Wasiljew: Tak, zwłaszcza że pochodzę z rodziny od wielu pokoleń związanej z armią. Mój praprapradziad, generał Aleksiejew, był bohaterem bitwy pod Borodino. Jego portret wisi w Ermitażu w galerii bohaterów wojny z Napoleonem w 1812 r. Jestem przekonany, że istnieje kod pamięci genetycznej, dzięki któremu potomkom przekazuje się coś ważnego: poczucie zagrożenia, umiejętność orientacji w przestrzeni. Pewnego razu na froncie czekaliśmy na rozkaz do ataku. Nagle wstałem i pod ostrzałem artyleryjskim – wprawdzie nie huraganowym, ale jednak – przebiegłem do sąsiedniego okopu. Ledwie dobiegłem do tego okopu, a w ten, w którym dotychczas siedziałem, trafił pocisk. To była, jak sądzę, intuicja. W ogóle szczęściarz ze mnie. Żeby tylko nie zapeszyć.

Nikita Sokołow

Pełna wersja artykułu dostępna w aktualnym wydaniu „Forum”.

Wybrane dla Ciebie

Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Po "Harrym Potterze" zaczęła pisać kryminały. Nie chciała, żeby ktoś się dowiedział
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Wspomnienia sekretarki Hitlera. "Do końca będę czuła się współwinna"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Kożuchowska czyta arcydzieło. "Wymagało to ode mnie pokory"
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
Stała się hitem 40 lat po premierze. Wśród jej fanów jest Tom Hanks
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
PRL, Wojsko i Jarocin. Fani kryminałów będą zachwyceni
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Zmarł w samotności. Opisuje, co działo się przed śmiercią aktora
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Jeden z hitowych audioseriali powraca. Drugi sezon "Symbiozy" już dostępny w Audiotece
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Rozkochał, zabił i okradł trzy kobiety. Napisała o nim książkę
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Wydawnictwo oficjalnie przeprasza synów Kory za jej biografię
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Planował zamach na cara, skazano go na 15 lat katorgi. Wrócił do Polski bez syna i ciężarnej żony
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
Rząd Tuska ignoruje apel. Chce przyjąć prawo niekorzystne dla Polski
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]
"Czarolina – 6. Tajemnice wyspy": Niebezpieczne eksperymenty [RECENZJA]