* Sylwia Chutnik , Maria Peszek, Małgorzata Szumowska, Maciej Kurak, Krystian Lupa, Paweł Łysak i Artur Ruciński to laureaci tegorocznej, 16. edycji Paszportów „Polityki”.*
Paszporty są przyznawane przez tygodnik osobom zasłużonym dla polskiej kultury i sztuki. Nazwiska zwycięzców za rok 2008 ogłoszono we wtorek podczas uroczystej gali w warszawskim Teatrze Narodowym.
Paszportem w kategorii literatura nagrodzono Sylwię Chutnik , która zadebiutowała literacko w 2008 roku Kieszonkowym atlasem kobiet . * Chutnik to kulturoznawca i absolwentka Gender Studies na Uniwersytecie Warszawskim oraz szefowa Fundacji MaMa, zajmującej się prawami matek w Polsce.* Jest członkinią Porozumienia Kobiet i przewodniczką miejską po Warszawie, oprowadzającą po autorskich trasach śladami wybitnych kobiet. W swej debiutanckiej książce opisała życie kilku kobiet w kamienicy przy ulicy Opaczewskiej w Warszawie.
Małgorzata Szumowska otrzymała Paszport „Polityki” za film „33 sceny z życia”. Szumowską doceniono m.in. za stworzenie dzieła odważnego, mądrego i dojrzałego artystycznie.
Debiutem fabularnym Szumowskiej był film „Szczęśliwy człowiek” (2000). Wcześniej realizowała filmy dokumentalne. Jej „Cisza”, opowieść o rodzinie zamieszkałej na Mazurach, ukazująca radość i smutki codziennego dnia, nagrodzona została na wielu festiwalach, m.in. w Meksyku, Tel-Avivie i Bolonii. W 2008 roku premierę miał jej ostatni film „33 sceny z życia”, nagrodzony już m.in. Nagrodą Jury - Srebrnym Lampartem podczas 61. Festiwalu Filmowego w Locarno. Film zdobył także m.in. nagrodę za reżyserię na XXXIII Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
Śpiewak operowy Artur Ruciński (baryton) otrzymał Paszport „Polityki” w kategorii muzyka poważna, za konsekwentne budowanie kariery i podnoszenie poziomu spektakli na scenach operowych.
Ruciński, absolwent Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, swoje umiejętności wokalne doskonalił pod okiem bułgarskiego tenora Kałudi Kałudowa. W 2002 roku zadebiutował na deskach Opery Narodowej w Warszawie tytułową rolą w operze „Eugeniusz Oniegin” Piotra Czajkowskiego, w reżyserii Mariusza Trelińskiego. Jego występ w roli Oniegina uznany został przez krytyków za jeden z najlepszych debiutów w sezonie 2001/2002. Od 2001 roku artysta współpracuje również z Warszawską Operą Kameralną i teatrami operowymi w całym kraju, m.in. Operą Łódzką i Operą Krakowską. W 2008 roku wystąpił m.in. na deskach Opery Narodowej w roli Walentego w „Fauście” Charlesa Gounoda.
W kategorii muzyka popularna Paszportem uhonorowano piosenkarkę, aktorkę i autorkę tekstów Marię Peszek. W październiku 2005 został wydany jej debiutancki album muzyczny „Miasto mania”.
Płyta została nagrana we współpracy z Wojciechem Waglewskim oraz jego synami - Fiszem i Emade, wyróżniona dwoma Fryderykami w kategoriach: Nowa Twarz Fonografii oraz Produkcja Muzyczna Roku.
W minionym roku Peszek wydała album „Maria Awaria”, jednocześnie w księgarniach pojawił się tomik poezji Peszek pt. Maria Awiaria-Bezwstydnik. Peszek otrzymała Paszport za m.in. wykreowanie spójnej wizji artystycznej.
Nagrodzony w kategorii sztuki wizualne Maciej Kurak ma dyplom poznańskiej ASP w zakresie grafiki warsztatowej. W 2003 roku obronił doktorat w tej dziedzinie. Chociaż nigdy nie porzucił grafiki, znany jest głównie dzięki swym instalacjom i akcjom artystycznym. Kurak pokazuje swoje prace w wybranych przez siebie miejscach, nie tylko galeriach, ale także m.in. w przestrzeni miejskiej, mieszkaniach prywatnych. W 2008 roku w jednej w witryn na Placu Konstytucji w Warszawie można było oglądać jego instalację „Bicie rekordu”.
Paweł Łysak został laureatem Paszportu „Polityki” w dziedzinie teatru. Reżysera i dyrektora bydgoskiego Teatru Polskiego uhonorowano m.in. za "konsekwentne budowanie ambitnego repertuaru". W 2008 roku na deskach Teru Polskiego w Bydgoszczy Łysak pokazał m.in. „Sprawę Dantona” w swojej reżyserii, na motywach dramatu Stanisławy Przybyszewskiej. W bydgoskim spektaklu wziął udział cały zespół teatru.
Reżyser teatralny, scenograf Krystian Lupa został uhonorowany nagrodą specjalną dla Kreatora Kultury, przyznawaną mistrzom, nauczycielom kolejnych pokoleń, klasykom polskiej kultury.
Lupa jest jednym z najbardziej znanych w Europie twórców współczesnego teatru. Jednym z najważniejszych wydarzeń w kulturze w 2008 roku - zdaniem krytyków - była premiera jego spektaklu „Factory 2” w krakowskim Starym Teatrze.
Na wtorkowej gali obecni byli m.in. premier Donald Tusk, marszałek Sejmu Bronisław Komorowski i minister kultury Bogdan Zdrojewski.
- Dobrze, że kultura polska ma takich orędowników (...), bo wymaga ona solidnego mecenatu państwa - mówił redaktor naczelny „Polityki” Jerzy Baczyński.