Ostatnie przygotowania do otwarcia Muzeum Ikon w Supraślu

Po ośmiu latach od pomysłu, trwają ostatnie przygotowania stałej ekspozycji. Otwarcie placówki – 5 października.

Muzeum Ikon jest częścią Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Znajduje się na terenie męskiego klasztoru prawosławnego w Supraślu, jednego z najważniejszych w Polsce cerkiewnych monasterów. Będzie jedną z największych, jeśli nie największą, ekspozycją ikon w Polsce.

Pomysł utworzenia właśnie tam muzeum ikon zrodził się w 1998 roku, rok później Muzeum Podlaskie podpisało stosowną umowę z prawosławną diecezją białostocko-gdańską, dotyczącą przede wszystkim dzierżawy pomieszczeń.

Wówczas brakowało jednak pieniędzy na remont kapitalny budynku (dawnego Pałacu Opatów znajdującego się na terenie klasztoru), który był w bardzo złym stanie.

Jak wspominał dyrektor Muzeum Podlaskiego Andrzej Lechowski, woda lała się przed dachy aż do piwnic. Pierwsze pieniądze, właśnie na remont dachów, przekazał wówczas Generalny Konserwator Zabytków.

Wszystkie prace, łącznie z przygotowaniem stałej ekspozycji o charakterze multimedialnym, kosztowały dotąd 4,5 mln zł. Były to pieniądze z trzech źródeł: kontraktu dla województwa podlaskiego, budżetu samorządu województwa oraz od ministra kultury.

Ikony, w których posiadaniu jest białostockie muzeum po raz ostatni można było oglądać w Białymstoku kilka lat temu. Jak poinformowała kierowniczka Muzeum Ikon Krystyna Mazuruk, cały zbiór to 1,2 tys. ikon, z których najstarsze datowane są na przełom XVII i XVIII wieku oraz metaloplastyka o charakterze religijnym.

Większa część zbioru to ikony zatrzymane przez celników i Straż Graniczną podczas prób przemytu do Polski zza wschodniej granicy. Jeszcze kilka lat temu takie przemyty były częste, a jednorazowo zatrzymywano po kilkadziesiąt ikon, które po zakończeniu postępowań karnych trafiały do muzeum.

Stała ekspozycja Muzeum Ikon w Supraślu będzie miała charakter multimedialny, z wykorzystaniem światła i dźwięku, zdjęć i obrazów, by pokazać nie tylko same ikony, ale też ich znaczenie kulturowe i religijne. Ze względu na taki charakter wystawy, jednorazowo będzie mogło ją oglądać 80 osób.

Mazuruk powiedziała, że w ramach działalności muzeum będzie też prowadzona konserwacja ikon, warsztaty edukacyjne i archiwizacja zabytków kultury cerkiewnej, planowane są też kwerendy w terenie.

W Bielsku Podlaskim działa jedyna w kraju szkoła ikonograficzna.