Ostatni Cesarz bez cenzury

Nowe wydanie zawierać będzie fragmenty objęte w wersji z 1964 roku zakazem. Dotyczą one 10-letniego pobytu w więzieniu od 1949 do 1959 roku – powiedział Liu Can z domu wydawniczego Qunzhong. Zakomunikował, że wydawnictwo odnalazło w 2004 r. podczas porządkowania regałów dwa rękopisy Henryka Pu Yi, jak w czasach komunistycznych nazywano ostatniego, reedukowanego cesarza.

Liu ocenia, że zakazane w latach 60. fragmenty są bardzo ciekawe z historycznego punktu widzenia.

Zmuszony w 1911 roku do abdykacji pięcioletni cesarz Aisin Gioro, w latach 30. był marionetkowym władcą zależnego od Japonii Cesarstwa Mandżukuo (Mandżurii). W latach 50. – więzień najpierw radziecki, potem przekazany komunistycznej władzy chińskiej, przebywał w więzieniu dla zbrodniarzy wojennych. Zwolniony w 1959 roku, Henryk Pu pewien czas pracował jako ogrodnik w ogrodzie botanicznym, a następnie jako archiwista. Na trzy lata przed śmiercią mianowano go członkiem Ludowej Konsultatywnej Konferencji Politycznej. Zmarł w roku 1967.

W Polsce dwutomowe wydanie autobiografii cesarza pt. Byłem ostatnim cesarzem Chin, na podstawie angielskiego wydania z 1964 roku, ukazało się po raz pierwszy w latach 1988-1989. Jej drugi tom opisuje m.in. dziewięcioletni proces reedukacji i dalsze losy Pu Yi – obywatela komunistycznych Chin.

Na podstawie autobiografii Pu Yi, Bernardo Bertolucci nakręcił w 1986 roku film „Ostatni Cesarz”.