Tablicę pamiątkową na domu, w którym kiedyś mieszkał Paweł Jasienica , odsłonięto przy ulicy Dąbrowskiego 58 w Warszawie w sobotę.
W kamienicy przy Dąbrowskiego pisarz mieszkał w latach 1955-1970. Na tablicy napisano: „Żołnierzowi - patriocie – pisarzowi”. Przecięcia wstęgi dokonał prawnuk Pawła Jasienicy, ośmioletni Maciek Łukasik.
– Odsłonięcie tej tablicy jest pierwszą publiczną inicjatywą upamiętniającą tego wybitnego pisarza – podkreślił podczas uroczystości burmistrz Mokotowa, Robert Soszyński.
W tym roku, po latach przerwy, do polskich księgarń powróciły książki Pawła Jasienicy . Nowe edycje Polski Piastów , Polski Jagiellonów i Rzeczpospolitej Obojga Narodów opublikowało wydawnictwo Prószyński i S-ka.
Wznowienie tych prac stało się możliwe po tym, jak w grudniu 2006 roku sąd przyznał wyłączność praw autorskich do dzieł Pawła Jasienicy jego córce. Spór o prawa autorskie po cenionym autorze esejów historycznych uniemożliwiał od 10 lat wznowienie jego książek. Ewa Beynar-Czeczott nie chciała, by wpływ na wydawanie książek Jasienicy miał syn Neny Obretenny, drugiej żony Pawła Jasienicy , która jako agentka "Ewa" donosiła SB na jej ojca.
* Jasienica (właściwie Leon Lech Beynar) urodził się w 1909 r. w Symbirsku w Rosji. Skończył historię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.*
W czasie II wojny światowej był oficerem Armii Krajowej, m.in. w kontynuującej walkę po 1945 r. 5. Wileńskiej Brygadzie AK, gdzie pełnił funkcję adiutanta „Łupaszki”, słynnego dowódcy brygady. Ranny, opuścił partyzantkę.
W 1948 r. aresztowany przez UB, wyszedł na wolność po interwencji szefa PAX-u Bolesława Piaseckiego, dzięki czemu uniknął losu większości kolegów z oddziału, skazanych na śmierć i straconych. W PRL był prześladowany za sprzeciwianie się cenzurze i aktywną działalność w opozycji. Poparł otwarcie protest młodzieży akademickiej w 1968 r., co doprowadziło do zakazu publikacji jego prac.
Szef PZPR Władysław Gomułka powiedział wtedy publicznie, że w latach 40.śledztwo przeciw Jasienicy zostało umorzone z powodów, które są mu znane, co odebrano jako sugestię związków pisarza z UB. W tej atmosferze pisarz zmarł w 1970 r. Po latach córka historyka z pierwszego małżeństwa, Ewa Beynar-Czeczott , z akt Instytutu Pamięci Narodowej dowiedziała się, że druga żona jej ojca była agentką SB.
Ewa Beynar-Czeczott opisuje w książce Mój ojciec Paweł Jasienica swoją 10-letnia walkę o prawa autorskie do dzieł ojca z synem Neny. Sprawa zakończyła się wyrokiem sądu w grudniu tego roku.
Poza trylogią o historii Polski, wydawnictwo Prószyński w najbliższym czasie wznowi Pamiętniki Jasienicy .
– Wszyscy mamy do spłacenia Jasienicy dług wdzięczności, za to, co zrobił w walce o niepodległość Polski i duchową suwerenność Polaków, szczególnie dlatego, że los nie pozwolił mu na satysfakcję pełnej rehabilitacji politycznej i moralnej za życia – powiedział podczas sobotniej ceremonii odsłonięcia tablicy prof. Władysław Bartoszewski .