Nowy tom Anny Achmatowej

Nowy tom Anny Achmatowej pt. Drogą wszystkiej ziemi. Poezja. Proza. Dramat w przekładzie i opracowaniu Adama Pomorskiego trafia do księgarń. Książka stanowi najobszerniejszą, jak dotąd, prezentację dorobku rosyjskiej poetki, pisarki i dramaturga w języku polskim.

Utwory wybrał, przełożył i opatrzył komentarzami Adam Pomorski, tłumacz z języków rosyjskiego i niemieckiego, specjalizujący się w poezji akmeistów.

Obecny tom obejmuje mniej więcej jedną trzecią utworów lirycznych, z uwzględnieniem siedmiu zbiorów opublikowanych za życia autorki oraz wierszy wówczas nie publikowanych. We wszystkich wypadkach - jak zapewnia tłumacz - przywrócona została autorska redakcja utworów zmasakrowanych przez cenzurę.

Dlatego też - jak radzi, tłumacz, który tom swoich przekładów opatrzył esejem pt. Anna Wszechrosji – Achmatową należy czytać od końca". Całe jej dzieło oglądać z perspektywy, kiedy powstały jej wielkie utwory, rozpoczęte podczas wojennej ewakuacji w Taszkiencie, i pisane do końca życia. W nich bowiem zawarte jest doświadczenie twórcy, zmagającego się z totalitarną rzeczywistością, i los kobiety, której rozstrzelano męża Mikołaja Gumilowa, również poetę, i wielokrotnie aresztowano i osadzano w wiezieniu jej syna.

Anna Achmatowa , właściwie Anna Andriejewna Gorienko (1889 - 1966), uznawana jest za jedną z najwybitniejszych poetek rosyjskich. W pierwszym okresie twórczości przedstawicielka akmeizmu. Autorka popularnych zbiorów liryków refleksyjno-osobistych: Wieczór (1912), Różaniec (1914), (wydanie polskie pt. Paciorki 1925), Białe ptaki (1917), Ziele przydrożne (1921), Anno Domini MCMXXI (1922).

*Opublikowała głośny autobiograficzny Poemat bez bohatera (1940-1942). Napisała też prace historyczne o Puszkinie oraz o Aleksandrze Błoku i Amadeo Modiglianim. * *Po Rewolucji Październikowej szykanowana. Nie pozwalano jej publikować do 1940 r., kiedy wydała wybór _Iz szesti knig_. W 1946 r. nie zezwolono na druk retrospektywnego tomiku poezji _Stichotworienija_ – cały nakład zniszczono. Tomik wydano dopiero w 1958 r. i ponownie zakazano publikacji. * Po aresztowaniu syna poetka spaliła większość rękopisów.

Ofiarom stalinowskiego terroru poświęciła poemat oratoryjny Requiem (powstał 1935-1940). Requiem to poemat związany z wielokrotnymi aresztowaniami jej jedynego syna, grozą terroru, atmosferą wielogodzinnych, milczących kolejek przed leningradzkim więzieniem śledczym na ulicy Szpalernej. Przyjmowano tam paczki dla uwięzionych, a przyjęcie paczki było jedynym znakiem, że aresztowany żyje.

Z niewielkimi przerwami władze radzieckie ledwo ją tolerowały, przez długie okresy zakazane było publikowanie jej poezji, a w 1946 roku stała się ofiarą polityczno-ideowej nagonki ze strony partii, co doprowadziło do powtórnego zakazu publikacji i wystąpień publicznych.

Po śmierci Stalina, wraz z nastaniem tzw. odwilży, stopniowo przywracana do życia publicznego i świadomości społeczeństwa ZSRR. Najchętniej jednak publikowano wtedy jej wczesne liryki. Jak pisze Pomorski – wściekłość budziły w Achmatowej powtarzające się w latach sześćdziesiątych próby zamurowania jej w latach dziesiątych, gloryfikowanie jej wczesnej liryki kosztem późniejszej twórczości.

Książka Anny Achmatowej Drogą wszystkiej ziemi ukazała się za sprawą Fundacji Sztuki Nowoczesnej oraz OPEN Wydawnictwa Naukowego i Literackiego.