Nagroda Nobla

W roku 1924 Reymont otrzymał literacką Nagrodę Nobla (za "Chłopów"), do której, prócz niego, kandydowali pisarze tej miary, co Tomasz Mann, Maksym Gorki, Sigrid Undset i Stefan Żeromski. Po raz pierwszy kandydaturę Reymonta do nagrody wysunięto już w 1918 roku. Dlaczego otrzymał ją właśnie autor "Chłopów", a nie Żeromski?
To temat na osobne i obszerne rozważania, ale uważa się powszechnie, że Żeromski przegrał z powodu swego antygermanizmu. W 1922 roku opublikował bowiem "Wiatr od morza", gdzie pisał o polskości nadbałtyckich ziem i wielopokoleniowej walce z germanizacją. Jak łatwo odgadnąć, książka Żeromskiego nie zyskała, mówiąc delikatnie, dobrej prasy w Niemczech. Z głosami niemieckich krytyków zgodził się również Frederick Boeoek, wpływowego szwedzkiego krytyka literackiego i najważniejszego recenzenta dziennika "Svenska Dagbladet", o którego przychylność zabiegała polska ambasada.
Jak się jednak okazuje, obowiązująca od lat wersja jest nieprawdziwa. Po otwarciu archiwów obrad Szwedzkiej Akademii z tamtych czasów, na jaw wyszło, że - przynajmniej oficjalnie - decydujące miały być względy literackie. Styl Żeromskiego miał być zbyt ciężki, poruszane tematy - lokalne, a klimat prozy - przesadnie pesymistyczny.