Kamienny blok z wyrytymi symbolami, znaleziony w meksykańskim stanie Veracruz, jest najstarszym przykładem pisma w obu Amerykach, a być może i poezji – czytamy w najnowszym numerze „Science”.
Tabliczka waży około 12 kg i mierzy 36 na 21 i na 13 cm. Wyryty na niej tekst składa się z 62 znaków graficznych. Niektóre z nich występują nawet po cztery razy. Znaki są zróżnicowane, powtarzają się i tworzą pewien porządek. Dlatego badający je naukowcy uznali, że spełniają one wszystkie oczekiwania, jakie można mieć wobec pisma.
Pięć stron bloczku jest lekko wypukłych. Natomiast strona wierzchnia, ta zapisana, jest wklęsła. Wydaje się, że była ona wielokrotnie ryta i poprawiana. Badacze nazwali to odkryciem bezprecedensowym.
Z powodu kilkakrotnego powtarzania się par znaków na tabliczce archeolodzy spekulują, że tekst może zawierać poetycki dwuwiersz. Byłby to najstarszy znany przykład tego rodzaju środka wyrazu w Mezoameryce, regionie zajętym przez wielkie środkowoamerykańskie kultury prekolumbijskie oraz ich wpływy. Tereny te rozciągają się od środkowego Meksyku po Przesmyk Panamski.
Naukowe znaczenie tabliczki, odkrytej w latach 90., rozpoznali dopiero niedawno meksykańscy archeolodzy, Carmen Rodriguez z Centro del Instituto National de Antropologia e Historia w Veracruz i Ponciano Ortiz z Instituto de Antropologia de la Universidad Veracruazana.
Kamienny blok odkryto w kopalni żwiru, nieopodal miasta San Lorenzo, które od około 1200 r. p.n.e. do około 900 r. p.n.e. było stolicą Olmeków - wysoko rozwiniętej kultury archeologicznej na terenie Meksyku, uznawanej za najstarszą cywilizację na półkuli zachodniej.
Dzięki analizom znalezionych obok tabliczki skorup ceramicznych, fragmentów glinianych figurek i pokruszonych przedmiotów z kamienia eksperci wnioskują, że sama tabliczka i jej pismo mogły powstać około 900 lat p.n.e. Byłoby to około 400 lat wcześniej niż dotychczas obowiązująca data pojawienia się pisma na półkuli zachodniej. Zdaniem jednego z autorów badań, zajmującego się starożytnymi systemami pisma Stephena Houstona z Brown Univeresity w USA, tabliczka sygnalizuje zupełnie nowy stopień złożoności cywilizacji Olmeków. Ekspert podejrzewa, że teraz naukowcy na nowo skoncentrują się na cywilizacji Olmeków. Nowe odkrycie pozwala oczekiwać kolejnych tego typu.
– Jeśli uda się rozszyfrować ich zawartość, przemówią do nas dziś najstarsze głosy cywilizacji Mezoameryki – twierdzi Houston.