Najlepsze książki historyczne 2011 roku w Historii Zebranej

Znamy już szóstkę najlepszych książek historycznych minionego roku, wyłonionych w plebiscycie „Historia Zebrana”. Zdobywcami nagród głównych są...

„Historia zebrana. Konkurs i plebiscyt na najlepszą książkę historyczną” to wspólna inicjatywa redakcji portalu historycznego Histmag.org oraz wortalu literackiego Granice.pl. Celem konkursu i plebiscytu jest wybór najlepszych publikacji historycznych wydanych w języku polskim. W finałowej edycji konkursu wzięło udział 21 pozycji nagrodzonych w kwartalnych edycjach plebiscytu z 2011 r.

Wyboru najlepszych spośród najlepszych dokonali internauci w powszechnym głosowaniu oraz grono jury, składające się z redaktorów naczelnych obydwu serwisów, publicystów historycznych, naukowców i doświadczonych recenzentów książek. W ciągu całego 2011 roku internauci na najlepsze książki oddali ponad 20 tys głosów.

Laur zwycięstwa

W kategorii „W rolach głównych” (w ramach której rywalizowały publikacje wspomnieniowe oraz biograficzne) nagrodę jury zdobyła książka „ Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty ” (Krytyka Polityczna) autorstwa znanego badacza historii najnowszej prof. Andrzeja Friszke. Pozycja ta, opowiadająca o losach czołowego działacza Polskiej Partii Socjalistycznej, pokazuje, że lewica i socjalizm w Polsce mają w swojej historii wiele pięknych kart. Jest to nie tylko pasjonująca biografia polityczna, ale również opowieść o sukcesach, klęskach, a także patologiach II Rzeczpospolitej, dylematach wojennych uchodźców i powojennych emigrantów. – Udana biografia polskiego socjalisty. Widziałem czasem autora, gdy w pracowni archiwum wylewał siódme poty nad aktami. Ogrom pracy włożonej w przygotowanie książki widoczna jest w publikacji już na
pierwszy rzut oka – stwierdził juror, dr Dariusz Wierzchoś, archiwista w Archiwum Akt Nowych.

Internauci w kategorii tej nagrodzili książkę * Aileen Orr pt. „ Niedźwiedź Wojtek ”* (Replika). Ta historia niezwykłego niedźwiedzia zdumiewa i przyciąga niczym magnes, a autorka, opisując drogę zwierzęcia od Persji po Szkocję, a także jego służbę w 2. Korpusie gen. Andersa, postawiła prawdziwy pomnik niecodziennemu bohaterowi. Pełniący początkowo rolę maskotki, zwierzak został pełnoprawnym żołnierzem, posiadającym wojskowy stopień i numer ewidencyjny, zaś podczas kampanii włoskiej został amunicyjnym, donoszącym pociski do ciężkich moździerzy. Od tego czasu symbolem 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii, w której służył, stał się rysunek niedźwiedzia niosącego pocisk.

Spośród książek rywalizujących w kategorii „Okiem badacza” jury wskazało na książkę „ Kreta. Podbój i opór " Antony`ego Beevora (Wydawnictwo: Znak) jako na najlepszą publikację popularnonaukową. Autor bestsellerowych książek, takich jak Stalingrad, Berlin 1945 i D-Day, po raz kolejny pozwala czytelnikom poczuć smak zwycięstwa i gorycz porażki. Fascynująca relacja opisująca kreteńskie starcie i brutalność niemieckich represji przeplata się w tej książce z żywymi portretami ekscentrycznych Brytyjczyków z SOEa, opisem egzotycznego krajobrazu śródziemnomorskiej wyspy i niewiarygodnego wprost bohaterstwa jej mieszkańców.

Z kolei internauci zwrócili uwagę na publikację „ Protokół dyplomatyczny i ceremoniał państwowy II RP ” autorstwa Janusza Sibory (PISM), mogącą uchodzić za pomnik sztuki dyplomacji, wpisany w polską tradycję narodową, a zarazem głęboko zakorzeniony w tradycji nowożytnej dyplomacji europejskiej. Publikacja ta obejmuje takie zagadnienia, jak formuły do pism najwyższych urzędników państwowych, akty ceremonialne związane z wyborem i zaprzysiężeniem, święta narodowe, obchody okolicznościowe i wiele innych, w tym zabiegi służące „zachowaniu twarzy” i pozwalające uniknąć tak licznych obecnie na arenie krajowej i międzynarodowej faux-pas. - To przydatna pozycja dla osób zainteresowanych dyplomacją. Jest ona również bardzo ważną publikacją w kontekście dyskusji, które wynikły po katastrofie smoleńskiej, a które
dotyczyły protokołu dyplomatycznego – podkreślał dr Dariusz Wierzchoś.

Wśród pozycji nagrodzonych w kategorii „Historia niebanalna” jury wyróżniło książkę „ Imperia i barbarzyńcy " (Rebis) autorstwa Petera Heathera – profesora historii średniowiecznej w King`s College w Londynie. Połączenie historii oraz znakomitej narracji sprawiło, że książkę czyta się jak najlepszą powieść, a autor przenosi czytelnika daleko w przeszłość, aż do czasów Chrystusa, kiedy to Europa była podzielona na dwa krańcowo różne światy. Krąg śródziemnomorskich wybrzeży, zjednoczony pod rzymskim panowaniem, był światem filozofii, ponadczasowej literatury, zawodowej armii, olśniewającej architektury i sprawnej kanalizacji, zaś reszta kontynentu zamieszkana była przez zorganizowanych w drobne związki polityczne rolników, nie znających pisma ani kamiennych budowli. Jak doszło do tego, że Europa stała się areną masowych
migracji, że w tym tyglu wykuwały się nowe struktury państwowe i kulturowe, że przestała być barbarzyńska? Na to – i na wiele innych pytań – stara się odpowiedzieć Peter Heather.

W gusta internautów trafiła książka „ Najstarszy zawód świata . Historia prostytucji" Marka Karpińskiego (Iskry). Publikacja stanowi nowe, uzupełnione wydanie historycznej analizy prostytucji. Autor śledzi to zjawisko i jego funkcjonowanie w europejskim kręgu kulturowym od czasów starożytnych, aż po dzień dzisiejszy. - Dobrze wydana, świetnie napisana historia prostytucji do zdecydowanie nienaukowego zastosowania. Temat na pewno nie został wyczerpany, ale autor błędów nie popełnił, a rzecz czyta się znakomicie. Gawędziarski styl, popularyzacja w starym, dobrym stylu. – opisuje Roman Sidorski, szef działu naukowego Histmag.org.

* Patroni wydarzenia*

Wśród patronów konkursu znalazło się m.in. Polskie Towarzystwo Historyczne, „Tygodnik Powszechny”, pisma „Archeologia żywa" oraz „Odkrywca" a także portal dlastudenta.pl. Inicjatywę wspiera Polski Związek Bibliotek, dzięki któremu jest ona prezentowana w wielu placówkach bibliotecznych w kraju.

Walka o miano „Najlepszej książki historycznej” w konkursie „Historia zebrana” była niezwykle wyrównana. Warto odwiedzić stronę konkursową www.historiazebrana.pl , gdzie można zapoznać się ze wszystkimi tytułami biorącymi udział w zmaganiach. Już wkrótce rozpocznie się rywalizacja książek, które wydawcy zgłoszą w pierwszym półroczu 2012 roku, a uroczyste wręczenie nagród tegorocznym laureatom odbędzie się w maju, podczas Warszawskich Targów Książki w Pałacu Kultury i Nauki.