Monografia powstańczych zdjęć Lokajskiego

840 zdjęć wykonanych podczas Powstania Warszawskiego przez znanego sportowca i żołnierza AK, Eugeniusza Lokajskiego ps. Brok - znalazło się w albumie, którego promocja odbędzie się we wtorek w stołecznym Muzeum Powstania Warszawskiego.

Album, wydany z okazji przypadającej w tym roku 100. rocznicy urodzin Lokajskiego, zawiera zdjęcia przekazane Muzeum przez siostrę autora, Zofię Domańską. Główną część stanowią fotografie z Powstania, poprzedzone wstępem zawierającym biografię autora uzupełnioną zdjęciami sprzed wojny.

Monografia została podzielona na trzy części: Ludzie, Wydarzenia i Miejsca - do każdej przypisano inny kolor. Do opisu poszczególnych rozdziałów i podrozdziałów wykorzystano urywki z prasy powstańczej oraz fragmenty wspomnień powstańców pochodzące z Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego. Ostatnią część albumu stanowi katalog ze zdjęciami oraz płyta CD z wyszukiwarką.

- Niezwykłe u Lokajskiego jest to, że potrafił w takich najtrudniejszych, najskrajniejszych momentach pokazać człowieczeństwo, pokazać, że w tym mieście ruin, znaleźli się jeszcze ludzie, dla których ważna była przyjaźń i wzajemne więzy, wzajemne relacje. Te fotografie stanowią dzięki temu swoistą apologię człowieczeństwa – mówił dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego, Jan Ołdakowski.

Jak zaznaczają przedstawiciele Muzeum, zdjęcia zostały nieco komputerowo odświeżone, jednak z zachowaniem ich specyficznego charakteru i zróżnicowania natężenia barw, dzięki czemu album ma stanowić próbę połączenia nowoczesnej stylistyki z historią. Ma temu sprzyjać także nowoczesna czcionka oraz przedstawienie historii sprzed 63 lat jako wspomnień zapisanych w formie czatu (imię powstańca i jego wypowiedź) czy spis treści w formie puzzli.

Druga część wystawy zawiera wybór zdjęć, które znalazły się w albumie. Wystawa będzie dostępna do końca marca.

- Dotychczas na rynku wydawniczym nie było publikacji, która ukazywałaby Powstanie Warszawskie w taki sposób. Na 500 stronach albumu zdjęcia Lokajskiego przybliżają charakter powstańczej Warszawy: ludzką radość, nadzieję, a także rozpacz. Zostały one zaprezentowane w formie zrozumiałej także dla młodych czytelników, tworząc oryginalny pomost między pokoleniem Powstańców a współczesną młodzieżą - powiedziała rzeczniczka prasowa Muzeum Powstania Warszawskiego, Anna Kotonowicz.

Eugeniusz Zenon Lokajski urodził się 14 grudnia 1908 roku w Warszawie. Ukończył studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego. Był mistrzem Polski w rzucie oszczepem, pięcioboju i dziesięcioboju oraz wicemistrzem w skoku wzwyż.

W kampanii wrześniowej dowodził plutonem 35. pułku piechoty, później był oficerem Armii Krajowej, a w Powstaniu Warszawskim - dowódcą plutonu kompanii sztabowej Koszta (ps. Brok). Jest autorem ponad 1000 zdjęć dokumentujących Powstanie, które stanowią ważne świadectwo oporu walczącej stolicy. Zginął 25 września 1944 roku pod gruzami domu przy ul. Marszałkowskiej 129.