Kurator oświaty z Gdańska: ”protesty młodzieży to profanacja Wiary”

Małgorzata Bielang, kurator oświaty z Gdańska, napisała ostatnio dwa listy do pomorskich szkół. Skierowane są do dyrektorów, nauczycieli, wychowawców i rodziców. Pani kurator odnosi się w nich do protestów ulicznych przeciw orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego zaostrzającego przepisy aborcyjne.

W pierwszym liście pani kurator przypomina, że ”niedopuszczalne i zabronione prawem są wszelkie próby wykorzystywania uczniów do działań o charakterze politycznym oraz indoktrynacji ideologicznej. Każda próba wpływania na poglądy uczniów i wychowanków przez nauczycieli jest nadużyciem i łamaniem obowiązującego prawa (…) Spotka się to każdorazowo z reakcją ze strony Pomorskiego Kuratora Oświaty . Nie wolno nam zgodzić się na podsycanie do totalnej negacji oraz deprecjonowania Wartości".

Protesty w Gdańsk czy Gdyni, w których bierze udział także młodzież licealna, gimnazjalna czy akademicka, Małgorzata Bielang określa mianem ”skandalicznych i oburzających”.

W kolejnym liście do szkół Bielang dodaje: ”Nikomu nie wolno »deptać świętości ołtarzy«, nie wolno nawoływać do nienawiści i pogardy, nie wolno pozwolić na pomieszanie sfery sacrum i profanum (…)To wszystko jest profanacją Wolności, Solidarności, Wiary, Patriotyzmu i Symboli. Szanowni Państwo! Nauczmy nasze dzieci, naszych uczniów oddzielać Światło od ciemności i Dobro od zła. ”

Redakcja WP skontaktowała się z panią kurator, by dopytać ją o jej stanowisko. Małgorzata Bielang udzieliła nam odpowiedzi pisemnie, nie zgadzając się na jakiekolwiek skróty. ”Albo w całości, albo wcale” - napisała.

Sebastian Łupak: Na ulice polskich miast i miasteczek wyszły tysiące kobiet. Co mają robić nauczycielki i nauczyciele pytani o protest przez dzieci i młodzież szkolną. Unikać tematu, milczeć, czy rozmawiać i w jaki sposób? Jak wybrnąć z tego rozsądnie?

Małgorzata Bielang, Pomorska Kurator Oświaty: Jak sam zwrócił Pan uwagę, na ulice polskich miast i miasteczek wyszły tysiące kobiet. W naszym województwie do kobiet dołączyła również młodzież ogłaszając Strajk uczniowski.

Moje listy miały na celu przypomnienie przepisów, dotyczących tego, że szkoła/placówka oświatowa jest miejscem apolitycznym i tego muszą przestrzegać nauczyciele i dyrektorzy szkół.

Zdecydowana większość o tym pamięta i stosuje obowiązujące przepisy prawa, jednak zdarzyły się w ostatnim czasie incydenty. Są przykłady szkół i placówek, gdzie nie zachowano zasady apolityczności, wzywając uczniów do udziału w demonstracjach, czy też  manifestowano przekonania na terenie placówki.

Spotkało się to z niepokojem również wśród rodziców, którzy informowali kuratorium o tym, iż otrzymują ze swoich szkół (za pośrednictwem komunikatorów wykorzystywanych przez nauczycieli i dyrektora do codziennych kontaktów szkoły z rodzicami) powiadomienia o tym, iż uczniowie chcą dołączyć do Strajku oraz prosząc ich o to, by towarzyszyli im podczas ”spacerów”, zapewniając, że nauczyciele danej szkoły również będą uczestniczyć w tym ”spacerze”. Prośby te np. na stronie szkoły opatrywali błyskawicami.

Na takie sygnały nie można nie reagować. Kurator oświaty ma ustawowy obowiązek nadzoru pedagogicznego i reagowania na przejawy funkcjonowania szkół niezgodnie z prawem.

Przyjętym jest, że z dyrektorami szkół i placówek w województwie kontaktujemy się za pośrednictwem strony internetowej.

W swoich listach zarówno z dnia 28 października, jak i 29 października odniosłam się do stosowania przepisów, w szczególności w zakresie odpowiedzialności za bezpieczeństwo uczniów tak fizyczne jak i psychiczne.

Czy pani próbowała zastraszyć nauczycielki karami?

W żaden sposób nie zastraszałam nauczycieli i nie zmuszałam ani nie zmuszam ich do milczenia. Zwróciłam się z prośbą do potraktowania sytuacji w sposób jak najbardziej odpowiedzialny i zgodny z obowiązkami, jakie spoczywają na nauczycielach.

Nauczyciele i wychowawcy, dyrektorzy szkół, wszyscy dorośli odpowiedzialni za wychowanie młodzieży powinni rozmawiać z uczniami i wyjaśniać trudne problemy, o co prosiłam w swoich listach: "Jako odpowiedzialni zawodowo i moralnie za młodzież podejmijcie, proszę, Państwo wszelkie działania wychowawcze, otoczcie opieką i troską uczniów, rozmawiajcie z nimi i tłumaczcie”.

Czym są wartości i światło, o których pisze Pani w swoim liście? A czym ciemność i totalna negacja? Kto decyduje w tym przypadku, co jest dobrem a co złem?

Są wartości uniwersalne, niezależnie od przekonań politycznych czy wyznania, itp. Wartości jakie przyświecają polskiej oświacie określono w preambule do ustawy Prawo Oświatowe:

"Oświata w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wspólne dobro całego społeczeństwa; kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także wskazaniami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o Prawach Dziecka. Nauczanie i wychowanie - respektując chrześcijański system wartości - za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości Ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności”.

Obowiązki nauczyciela określono w Karcie Nauczyciela w szczególności w Art. 6: 

Nauczyciel obowiązany jest:

1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;

2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;

3) dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;

3a) doskonalić się zawodowo, zgodnie z potrzebami szkoły;

4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;

5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.

Nauczyciele mianowani składają zgodnie z Art. 15 ustawy Karta Nauczyciela ślubowanie: "Ślubuję rzetelnie pełnić mą powinność nauczyciela wychowawcy i opiekuna młodzieży, dążyć do pełni rozwoju osobowości ucznia i własnej, kształcić i wychowywać młode pokolenie w duchu umiłowania Ojczyzny, tradycji narodowych, poszanowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej."

Wychowanie jest procesem. Systematyczne działania wychowawcze prowadzone w szkołach/placówkach oświatowych,  zgodnie z prawem oraz z przyjętymi w szkołach programami wychowawczo – profilaktycznymi, uzgodnionymi z rodzicami uczniów, umożliwiają wychowanie mądrego, szanującego innych człowieka.

Jakie kary grożą nauczycielom i szkołom za np. wieszanie w szkole symbolu protestu (błyskawica) czy namawianie do wzięcia udziału w marszu?

Nauczyciele za uchybienia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6, podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej zgodnie z rozdziałem 10 ustawy Karta Nauczyciela. Apel zawarty w listach wynika wyłącznie z troski o zdrowie i bezpieczeństwo uczniów oraz działalność szkół zgodnie z obowiązującym prawem.